Yanar Dagh – płonąca góra Azerbejdżanu

Yanar Dagh to nieustannie płonąca góra znajdująca się na zboczu półwyspu Absheron nad Morzem Kaspijskim, w pobliżu Baku – stolicy Azerbejdżanu. Miejsce to określane jest mianem”Ziemi Ognia” z uwagi na nieustannie wydobywające się płomienie podtrzymywane przez wydostający się z wnętrza ziemi metan.

Ogień Yanara Dagha to fascynujące zjawisko przyciągające uwagę, gdzie płomienie nieprzerwanie wydobywają się z ziemi, tworząc fascynujący spektakl. W otoczeniu tego miejsca w powietrzu utrzymuje się specyficzny zapach gazu, a z podnóża skarpy nieustannie wydobywają się płomienie. Skarpa otoczona formacją skalną z piaskowca tworzy w tym miejscu coś można przyrównać do kominka. Wydostające się z ziemi płomienie wznoszą się na wysokość od 1 do 3 metrów, choć niektóre ze źródeł podają, że te sięgają nawet 10 metrów. Płomienie rozciągają się na długość 15 metrów wzdłuż skarpy. Interesującym zjawiskiem są także pobliskie strumienie, które pomimo swojego pozornie spokojnego charakteru, mogą zostać zapalone zapałką.

W kontekście geologicznym wyjaśnieniem tego zjawiska jest wydobywający się spod ziemi gazy zawierający związki węglowodorowe, które następnie w kontakcie z powietrzem ulegają spalaniu. Płomienie Yanara Dagha są w pełni naturalne i wynikają z ciągłej emisji gazów. Badania przeprowadzone przez naukowców z Służby Geologicznej Azerbejdżanu dostarczyły cennych informacji o mechanizmach działania tego fenomenu. Przeprowadzone badania i analizy pobranych próbek wykazały, że najintensywniejszy wypływ gazów ma miejsce w górnej części skarpy uskokowej. Wyniki te podkreślają znaczenie obszaru Yanara Dagha jako ważnego obiektu badawczego, pomagającego lepiej zrozumieć procesy geologiczne zachodzące w tym regionie.

Skarpa Yanar Dagh nocą
Skarpa Yanar Dagh nocą, fot. Frokor, wa

Strumienie, znane jako Yanar Bulag, czyli płonące źródła, są popularnym miejscem, gdzie lokalna ludność korzysta z kąpieli leczniczych. W pobliżu Baku znajduje się również Świątynia Ognia Ateshgah, będąca miejscem kultu religijnego, choć płomienie obserwowane tam obecnie są już zasilane sztucznie.

W przeciwieństwie do wulkanów błotnych, góra Yanar Dagh pali się stosunkowo stabilnie, co wynika bezpośrednio z naturalnego, ciągłego wycieku gazu z pod ziemi. Nie występuje tu wyciek błota czy cieczy, co odróżnia to miejsce od pobliskich wulkanów błotnych w Lokbatan czy Gobustanie.

Zobacz także  Turcja – na styku Europy i Azji

Płomień Yanar Dagh został zauważony dopiero w latach 50. XX wieku, kiedy to przypadkowo zapalił go pasterz. W pierwszym tysiącleciu p.n.e. ogień ten odegrał rolę w religii zoroastryjskiej, stanowiąc łącznik między ludźmi a sferami nadprzyrodzonymi.

Rezerwat Historyczno-Kulturalny i Przyrodniczy Yanardagh

Na mocy dekretu prezydenta z 2 maja 2007 roku, w celu ochrony dziedzictwa kulturowego oraz promowania turystyki, powołano do życia Stanowy Rezerwat Historyczno-Kulturalny i Przyrodniczy Yanardagh. Obiekt ten, znajdujący się we wsi Mammadli w dystrykcie Abszeron, jest administrowany przez Państwową Agencję Turystyki. Po gruntownej renowacji przeprowadzonej w latach 2017-2019, w obrębie rezerwatu otwarto Muzeum Yanardagh oraz Wystawę Kamieni Yanardagh Cromlech.

Amfiteatr w rezerwacie Yanar Dagh
Amfiteatr w rezerwacie Yanar Dagh, fot. paz

Teren rezerwatu rozciąga się na obszarze 64,55 hektara i obejmuje amfiteatr mogący pomieścić 500 osób, gdzie organizowane są koncerty plenerowe. W rezerwacie działa również muzeum podzielone na trzy strefy tematyczne, prezentujące eksponaty związane ze starożytnymi kamieniami oraz dziełami rzemiosła, które były używane przez dawnych mieszkańców regionu. Na terenie rezerwatu można również odnaleźć nagrobki, starożytne kurhany oraz dwa cmentarze z zabytkowymi grobami.

Wystawa kamieni Yanardagh Cromlech
Wystawa kamieni Yanardagh Cromlech, fot. paz

Miejsce to administracyjnie należy do rejonu Absheron w Azerbejdżanie, a sam rezerwat działa pod nadzorem Państwowej Agencji Turystyki Azerbejdżanu. Po gruntownej przebudowie w latach 2017–2019 w rezerwacie otwarto Muzeum Yanar Dagh oraz Wystawę Kamiennych Kręgów Yanar Dagh.