W tym artykule
Stolica Albani, Tirana jest sercem tego bałkańskiego kraju i jednym z jego najważniejszych ośrodków kulturalnych, politycznych i gospodarczych. Miasto jest znane ze swojej fascynującej historii, pięknych parków, pulsującego życia nocnego i mieszanki kultur, która czyni je unikatowym miejscem na mapie Europy Południowo-Wschodniej.
Historia Tirany sięga czasów Osmańskich, kiedy to albański szlachcic i generał Sulejman Pasha Bargjini (Sylejman Pashë Mulleti) założył w 1614 roku w miejscu obecnej stolicy osadę, która już w XVII pełniła rolę ośrodka handlowego. Według dokumentów weneckich Tirana, jako osada była już wspominana w 1418 roku. Jako miasto, Tirana zyskała na znaczeniu w XIX wieku, stając się ważnym centrum handlowym i administracyjnym. W wyniku odzyskania niepodległości przez Albanię w 1912 roku spod okupacji tureckiej Tirana stała się stolicą nowego państwa. W okresie międzywojennym miasto przeżywało rozwój pod włoską okupacją, a po II wojnie światowej stało się częścią socjalistycznej Albanii, rządzonej przez Envera Hodżę.
W latach 90. XX wieku Albania przeszła transformację polityczną i gospodarczą, a Tirana stała się symbolem tych zmian. Miasto przeszło wiele modernizacji, zyskało nowe budynki, rozwinięto infrastrukturę, a w ślad za tymi zmianami w miasto zaczęło stawać się ważnym ośrodkiem kulturalnym i naukowym. Obecnie miasto zamieszkuje około 500 tys. mieszkańców i podobnie jak cały kraj nieustannie zyskuje na popularności ze względu na wysokie walory historyczne i turystyczne.
Atrakcje turystyczne w Tiranie
Bunk’Art
Pod nazwą Bunk’Art kryje się wystawa muzealna o znaczeniu historycznym, nawiązująca do czasów reżimu socjalistycznego, który panował w powojennej Albanii. Znajdziemy tu wystawy poświęcone najważniejszym osobom w okresie reżimu, edukacji, polityce mieszkaniowej i ogromnej ilości bunkrów rozsianych po całym kraju. Bunk’Art 2 to dawny antyatomowy schron Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Albanii, który został zbudowany między 1981 a 1986 rokiem i można go uznać za jedno z ostatnich „wielkich dzieł” przeprowadzonych przez reżim komunistyczny w ramach projektu „bunkieryzacji” kraju.
Projekt rozpoczął się na początku lat 70. i doprowadził do budowy 175 000 bunkrów różnych rozmiarów w całym kraju, które można podzielić na 3 rodzaje: bunkry górskie, bunkry w budynkach i bunkry podziemne. Bunkier przy MSW Albanii jest bunkrem podziemnym którego przykryty warstwą zbrojonego betonu o grubości 240 cm – grubość widoczna jest wzdłuż schodów wyjściowych do schronu – a wejście do niego przez długi czas dostępne było jedynie od budynku ministerstwa. Bunkier, o kryptonimie „Objekti Shtylla”, składa się z 24 pomieszczeń, apartamentu zarezerwowanego dla Ministra Spraw Wewnętrznych oraz dużego holu przeznaczonego do komunikacji wewnętrznej. Podobnie jak wiele innych bunkrów tego rozmiaru, ten również został zbudowany w celu wytrzymania potencjalnego ataku chemicznego i nuklearnego.
Muzeum Narodowe w Tiranie
Muzeum Historii Narodowej (Muzeu Historik Kombëtar) jest najważniejszym muzeum w Albanii, a jego głównym celem jest poszerzanie wiedzy i utrwalanie wiedzy o historii Albanii zarówno wśród społeczeństwa lokalnego, jak i międzynarodowego. Muzeum zachęca do dialogu na temat przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Albanii. W tym celu gromadzi materialne i niematerialne świadectwa dziedzictwa historycznego i kulturowego Albanii. Budynek Muzeum Historii Narodowej ma łączną powierzchnię 27 tys. m² na której zgromadzono około 6200 eksponatów z których najstarsze datuje się na IV tysiąclecie p.n.e. Obecnie Muzeum Historii Narodowej posiada siedem pawilonów tematycznych: „Antyk” z 585 eksponatami, „Średniowiecze” z 217 obiektami, „Ikonografia” z 90 obiektami (w tym 70 ikon i 20 przedmiotów liturgicznych), „Odrodzenie Narodowe” z 230 eksponatami i „Niepodległość” z 142 obiektami.
Piramida Envera Hodży
Kontrowersyjny budynek zbudowany w okresie komunizmu, który początkowo miał służyć jako muzeum Envera Hodży. Jest to jeden z najdroższych budynków jaki powstał w Albanii w czasach komunizmu – koszt budowy gmachu wyniósł 4 mln dolarów. Budynek stanowi jednocześnie symbol zwycięstwa Albańczyków na reżimem komunistycznym. Obecnie jest to miejsce, w którym organizowane są różne wydarzenia kulturalne. Znajduje się tu także punkt widokowy, z którego można podziwiać panoramę Tirany.
Plac Skanderbega
Plac Skanderbega (Skanderbeg Square) znajduje się w samym sercu Tirany i upamiętnia albańskiego przywódcę, powstańca i bohatera narodowego. Plac ma powierzchnię około 40 tys m2, a na jego środku znajduje się pomnik narodowego bohatera Gjergj Kastriotiego Skënderbega. Przy samym placu znajdują się Teatr Opery i Baletu, Biblioteka Narodowa, Meczet Ethema Beja, ratusz, Narodowe Muzeum Historyczne oraz siedziba Ministerstwa Infrastruktury Albanii.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Jeśli jesteś miłośnikiem sztuki, to warto odwiedzić to muzeum (Muzeu i Artit Bashkëkohor), które prezentuje dzieła albańskich i międzynarodowych artystów, od malarstwa po instalacje i sztukę współczesną.
Park miejski w Tiranie (Grand Park)
Wielki Park w Tiranie (alb. Parku i Madh i Tiranës), znany również jako Park nad Sztucznym Jeziorem, to ogromny, 289-hektarowy park publiczny położony na południowej części Tirany . Park obejmuje sztuczne jezioro oraz liczne atrakcje do których należą Kościół Świętego Prokopa, Pałac Prezydencki i pomniki kilku albańskich osobistości. Pomimo rosnącej liczby budynków w okolicy parku, jest to nadal jedno z najbardziej relaksujących miejsc w mieście. Codzienny poranny jogging lub spacer wzdłuż parku stał się rutyną dla wielu mieszkańców. Na południe od parku znajdują się ogród zoologiczny oraz ogród botaniczny o powierzchni niemal 15 hektarów w którym dominuje roślinność typowa dla albańskiego środowiska. W parku można znaleźć prawie 120 gatunków drzew, krzewów i kwiatów.
Góra Dajti
Góra położona w pobliżu Tirany, która oferuje wspaniałe widoki na stolicę Albanii. Na górę można się dostać kolejką linową, a na szczycie góry oprócz pięknych widoków znajduje się restauracja, bar i park rozrywki.
Dzielnica Ish-Blloku
„Ish-Blloku”, powszechnie nazywany „Blloku” (Block), to ekskluzywna dzielnica w Tiranie, która po upadku reżimu została przekształcona w centrum rozrywki. W czasie rządów komunistów miejsce to było zamkniętą enklawą do której dostęp miała wyłączenie rządząca elita. Zwykli mieszkańcy Albanii nie mieli tutaj wstępu. Po upadku komunizmu dzielnicę przekształcono w miejsce o charakterze rozrywkowo-handlowym. Znajduje się tu wiele eleganckich i prestiżowych butików, sklepów, restauracji, modnych barów, pubów i kawiarni. Obecnie Ish-Blloku stanowi „plac zabaw młodej albańskiej elity”. Obszar ten jest częścią sąsiedztwa Tirana e Re, znajdującego się na południowo-zachodnich obrzeżach Tirany. W okresie letniego szczytu turystycznego, modne bary przenoszą się tymczasowo nad Albańską Riwierę.
Dzielnica Ish-Blloku to stosunkowa mała dzielnica, do zwiedzania pieszo, łatwo dostępna z różnych części Tirany. Wejście do Ish-Blloku znajduje się zaledwie 10-15 minut piechotą od centrum Tirany. W Ish-Blloku można wciąż trafić na rezydencję byłego lidera komunistycznego Albanii, Envera Hodży. W dzielnicy tej otwarto pierwszą międzynarodową sieć restauracji typu fast food (KFC) w Albanii.