W tym artykule
Po dziewięciu latach intensywnych prac konserwatorskich, dawna fabryka porcelany w Tułowicach otworzyła swoje podwoje w nowej roli. Przekształcona w Muzeum Porcelany Śląskiej instytucja stała się domem dla cennych eksponatów z czternastu śląskich manufaktur, dokumentując tym samym bogatą historię regionalnego przemysłu porcelanowego. Obiekt prezentuje nie tylko historyczne dziedzictwo, ale także rozwój technologiczny i artystyczny śląskiego przemysłu porcelanowego.
Rys historyczny
Początki tułowickiej fabryki sięgają 1886 roku, gdy rodzina Schlegelmilch, pochodząca z Turyngii, założyła w tym miejscu zakład produkcyjny. Przed 1945 rokiem manufaktura należała do czołówki śląskich producentów porcelany, a jej wyroby cieszyły się uznaniem zarówno w Europie, jak i Stanach Zjednoczonych. Szczególnie intensywny rozwój eksportu za ocean przypadł na okres od początku XX wieku do wybuchu pierwszej wojny światowej. W tym czasie fabryka posiadała liczne przedstawicielstwa handlowe w USA, co znacząco wpłynęło na jej międzynarodową pozycję.
Fabryka w Tułowicach wyróżniała się na tle konkurencji zaawansowanymi rozwiązaniami technologicznymi. Zakład wykorzystywał najnowocześniejsze wówczas piece do wypalania porcelany, a proces produkcyjny podlegał ciągłym udoskonaleniom. Wysoka jakość wyrobów była rezultatem nie tylko doskonałego surowca, ale również precyzyjnego procesu technologicznego, nad którym czuwali doświadczeni specjaliści sprowadzeni z różnych części Europy.
Powojenna historia zakładu to okres znaczących przemian. W 1976 roku, już jako Zakłady Porcelitu Stołowego, fabryka przeszła gruntowną rozbudowę, koncentrując się na masowej produkcji wyrobów porcelitowych. Modernizacja objęła zarówno infrastrukturę produkcyjną, jak i zaplecze techniczne. Działalność produkcyjna została ostatecznie zakończona w 2001 roku, zamykając tym samym ponad stuletni rozdział w historii tułowickiego przemysłu.
Dzięki zaangażowaniu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, historyczny obiekt przeszedł kompleksową rewitalizację. W ramach prac renowacyjnych odtworzono historyczny układ pomieszczeń, zachowując jednocześnie autentyczne elementy wyposażenia. Obecnie muzeum oferuje zwiedzającym unikatową podróż przez epoki rozwoju śląskiego przemysłu porcelanowego. W starannie zaaranżowanych wnętrzach prezentowane są kolekcje reprezentujące różnorodne style – od secesji, przez art deco, po modernizm.
Muzeum porcelany
Muzeum zostało podzielone na tematyczne strefy ekspozycyjne. Na parterze znajduje się wystawa poświęcona historii produkcji porcelany, przedstawiająca rozwój technologii i metod wytwarzania. Pierwsze piętro prezentuje dorobek śląskich fabryk porcelany oraz aspekty związane z zarządzaniem produkcją. Drugie piętro mieści unikatową salę wzorcowni oraz pomieszczenia zarządu fabryki. Na trzecim piętrze zlokalizowano skarbiec z kolekcją XIX-wiecznej porcelany, prezentujący między innymi ręcznie malowane widoki śląskich miast.
Ekspozycja muzealna wykracza poza tradycyjną formułę prezentacji eksponatów. Zwiedzający mogą doświadczyć atmosfery dawnej fabryki dzięki odtworzonym dźwiękom pracujących maszyn czy rozmów prowadzonych w fabrycznych pomieszczeniach. Szczególną atrakcją jest zachowana w oryginalnym stanie pracownia projektantów, pozwalająca poznać proces powstawania wzorów porcelany.
W muzeum prezentowane są wyroby czternastu znaczących śląskich producentów porcelany, między innymi z Wałbrzycha, Starego Zdroju, Jaworzyny Śląskiej czy Bogucic. Każda z tych manufaktur wniosła własny, unikalny wkład w rozwój przemysłu porcelanowego na Śląsku, co znajduje odzwierciedlenie w różnorodności prezentowanych eksponatów.
Muzeum oprócz funkcji wystawienniczej organizuje warsztaty z zakresu wytwarzania i zdobienia porcelany, a przestrzeń służy również jako miejsce spotkań kolekcjonerów, konferencji branżowych oraz aukcji historycznej porcelany. Instytucja prowadzi także działalność badawczą, dokumentując historię śląskiego przemysłu porcelanowego i jego wpływ na rozwój gospodarczy regionu.
Obiekt stanowi obecnie nie tylko świadectwo przemysłowej historii regionu, ale również aktywnie działający ośrodek edukacyjny i kulturalny, podtrzymujący pamięć o znaczeniu śląskiego przemysłu porcelanowego w europejskim dziedzictwie kulturowym. Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach jest przykładem udanej adaptacji poprzemysłowego obiektu do nowych funkcji, z zachowaniem jego historycznego charakteru i wartości edukacyjnej.
Informacje praktyczne
Muzeum Porcelany Śląskiej
Godziny otwarcia