W tym artykule
Muzeum Regionalne w Jaworze stanowi ważny punkt na kulturalnej mapie Dolnego Śląska. Placówka mieści się w zabytkowym zespole dawnego klasztoru bernardynów, który stanowi jedną z dwóch zachowanych na Dolnym Śląsku siedzib tego średniowiecznego zakonu. Kompleks prezentuje gotycką architekturę klasztorną z końca XV wieku.
Muzeum regionalne mieści się w gotyckim kompleksie poklasztornym położonym w południowej części Jawora, przy ulicy Klasztornej 6. Zespół składa się z XV-wiecznego kościoła halowego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz budynków konwentu z krużgankami i wirydarzem – czworobocznym ogrodem o geometrycznym układzie, otoczonym krużgankami z ozdobnym elementem centralnym. Architektura reprezentuje późnogotycki styl z charakterystycznymi smukłymi filarami dzielącymi trójnawowe wnętrze kościoła.
Muzeum prowadzi szeroką działalność edukacyjną, oferując lekcje muzealne, warsztaty tematyczne i prezentacje multimedialne. Dostępne są programy dla różnych grup wiekowych, w tym warsztaty „Piernikarskie tradycje regionu”, „Poznajemy warsztat tkacki”, „Malarstwo na szkle” oraz „Tajemnice archeologii”. Placówka dysponuje również nowocześnie wyposażoną pracownią konserwatorską świadczącą specjalistyczne usługi konserwatorskie.
Historia klasztoru
Klasztor bernardynów w Jaworze został założony w 1485 roku na życzenie węgierskiego króla Macieja Korwina. Inicjatorem budowy był biskup waradyński Jan Filipec, który sfinansował powstanie zespołu klasztornego na działce przekazanej przez radę miejską. Kościół konsekrowano już w 1489 roku w obecności księcia Kazimierza cieszyńskiego.
Historia klasztoru naznaczona była licznymi zmianami właścicieli. W okresie reformacji konwent podupadł, a w 1565 roku zabudowania przejęło miasto, urządzając w nich protestancką szkołę parafialną. Bernardyni powrócili dopiero w 1638 roku dzięki poparciu cesarza Ferdynanda III. Po kasacie zakonu w 1811 roku budynki służyły jako arsenał wojskowy, areszt, szpital i magazyny. W latach 1945-1967 zespół popadł w ruinę, a dopiero od 1966 roku rozpoczęto jego adaptację do celów muzealnych.
Ekspozycje muzeum
Muzeum regionalne w Jaworze prezentuje ponad 5000 eksponatów obejmujących zabytki artystyczno-historyczne, archeologiczne, etnograficzne i przyrodnicze. Szczególną wartość stanowią unikatowe w Polsce transfery malowideł ściennych oraz cykl gotycko-renesansowych polichromii o tematyce pasyjnej. We wnętrzach kościoła zachowały się późnogotyckie freski przedstawiające Mękę Pańską, postaci św. Bernardyna z Sieny, stygmatyzację św. Franciszka oraz Ostatnią Wieczerzę. Na sklepieniu kościoła znajdują się malowidła z motywem roślinnym oraz siedemnastowieczne malarstwo iluzjonistyczne w nawach bocznych.
Wśród najcenniejszych zbiorów znajdują się dokumenty z XIV-XVIII wieku, w tym księgi sądowe miasta Jawora z lat 1381-1427 spisane rylcem na drewnianych tabliczkach. Muzeum oferuje stałe wystawy prezentujące śląską sztukę sakralną, militaria, rzemiosło cechowe oraz dzieje regionu od neolitu po czasy współczesne.
Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej
Jedna z głównych atrakcji muzeum stanowi Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej, która prezentuje bogaty zbiór dzieł religijnych pochodzących z regionu. Ekspozycja obejmuje malarstwo, rzeźbę i rzemiosło artystyczne dokumentujące rozwój sztuki sakralnej na Śląsku od średniowiecza po epokę nowożytną.
Ekspozycja militarna
W dawnej kaplicy św. Bonawentury i zakrystii mieści się wystawa „Miecze, szable, karabiny”, prezentująca bogatą kolekcję militariów. Zbiory obejmują broń białą i palną z różnych okresów historycznych, dokumentując dzieje wojskowości regionu.
Rzemiosło cechowe
Osobną ekspozycję poświęcono tradycyjnemu rzemiosłu cechowemu z bogatymi zbiorami ślusarstwa, konwisarstwa, jaworskiego złotnictwa oraz piernikarstwa. Prezentowane są oryginalne narzędzia, wyroby oraz dokumenty cechowe ilustrujące znaczenie rzemiosła w rozwoju miasta.
Archeologia i przyroda
Wystawa „Ziemia Jaworska w Pradziejach” prezentuje znaleziska archeologiczne od neolitu po okres wpływów rzymskich, dokumentując najstarsze dzieje regionu. Uzupełnia ją ekspozycja „Skarbiec Sudetów – skały i minerały”, prezentująca bogactwo geologiczne Dolnego Śląska.
Atrakcje w pobliżu
W bezpośrednim sąsiedztwie muzeum znajduje się zabytkowy kościół farny oraz fragmenty miejskich murów obronnych z XIV wieku. Jawor słynie przede wszystkim z wpisanego na Listę UNESCO Kościoła Pokoju – jednego z największych drewnianych świątyń protestanckich w Europie, zbudowanego w 1654 roku zgodnie z postanowieniami pokoju westfalskiego.
Miasto oferuje również inne atrakcje historyczne, w tym barokowy ratusz z XVIII wieku, kamienice mieszczańskie oraz pozostałości fortyfikacji miejskich. W okolicy warto zwiedzić także ruiny zamku Grodziec, położonego na wzgórzu w odległości około 15 kilometrów od Jawora.
Jawor położony jest na ważnych szlakach turystycznych, w tym Euroregionu NYSA, Szlaku Cysterskim w Polsce oraz historycznej Via Regia. Stanowi doskonałą bazę wypadową do zwiedzania innych atrakcji Dolnego Śląska, w tym pobliskich zamków w Bolkowie i Świerzawie.
Informacje praktyczne
Adres
ul. Klasztorna 6, 59-400 Jawor
Godziny otwarcia
- Od października do marca: środa-niedziela 10:00-16:00
- Od kwietnia do września: środa-niedziela 10:00-17:00
- Poniedziałek i wtorek – nieczynne
Ceny biletów
| Rodzaj biletu | Cena |
|---|---|
| Bilet normalny | 10 zł |
| Bilet ulgowy | 6 zł |
W każdą środę – wstęp bezpłatny dla wszystkich zwiedzających.
Dojazd
Komunikacją publiczną
Jawor posiada połączenia autobusowe z większymi ośrodkami Dolnego Śląska. Dworzec autobusowy znajduje się w centrum miasta, skąd do muzeum można dojść pieszo w około 10 minut.
Samochodem
Jawor leży przy drodze krajowej nr 3 łączącej Legnicę z Kłodzkiem. Z autostrady A4 należy zjechać w węźle Legnica Zachód i jechać drogą krajową nr 3 w kierunku Kłodzka przez około 25 kilometrów.
Parkingi
W pobliżu muzeum dostępne są miejsca parkingowe na ulicach przyległych do klasztoru. Płatne parkowanie obowiązuje w centrum miasta w godzinach 8:00-16:00.
