W tym artykule
Organy Wielisławskie stanowią jedno z najbardziej spektakularnych stanowisk geologicznych na Dolnym Śląsku. Ta niezwykła formacja skalna, przypominająca piszczałki organów, powstała w wyniku wulkanicznych procesów sprzed ponad 270 milionów lat.
Organy Wielisławskie znajdują się na zboczu góry Wielisławka wznoszącej się na wysokość 375 metrów nad poziomem morza. Formacja usytuowana jest na wysokości 250 metrów nad poziomem morza i rozciąga się na przestrzeni kilkudziesięciu metrów.
Jak powstały Organy Wielisławskie?
Stanowisko to powstało w miejscu dawnego kamieniołomu, gdzie od XVI do XVIII wieku wydobywano rudy różnych metali. Obecnie miejsce to odsłania strukturę kopuły wulkanicznej zbudowanej z ryolitów – kwaśnych skał subwulkanicznych bogatych w krzemionkę. Charakterystyczne słupy skalne o średnicy 20-30 centymetrów mają kształt cztero- lub pięciokątny i wykazują czerwoną barwę w różnych odcieniach. Te pionowe „piszczałki” powstały w procesie stygnięcia magmy w kominie wulkanicznym podczas wulkanizmu permskiego.
Organy Wielisławskie zyskały uznanie wśród podróżników już w XVIII wieku. Ich wyjątkowość została doceniona przez władze ochrony przyrody, które nadały im status pomnika przyrody nieożywionej.
Formacja stanowi świadectwo intensywnej aktywności wulkanicznej, która miała miejsce na tym terenie ponad 270 milionów lat temu. Proces powstawania charakterystycznych ciosów słupowych jest typowym zjawiskiem towarzyszącym stygnięciu magmy w kominach wulkanicznych. Organy Wielisławskie wyróżniają się strukturą słupową, która powstała w wyniku naturalnego pękania skały podczas jej stygnięcia. Regularne, wielokątne słupy tworzą spektakularną ścianę skalną przypominającą instrument muzyczny, co znalazło odzwierciedlenie w nazwie formacji.
Czerwona kolorystyka ryolitów w połączeniu z geometryczną strukturą słupów tworzy niezwykły krajobraz, który wyróżnia to miejsce spośród innych stanowisk geologicznych w regionie.
Atrakcje w okolicy
W bezpośrednim sąsiedztwie Organów Wielisławskich znajduje się szczyt Wielisławki, na którym w średniowieczu wznoszono gród, a później zamek. Na przełomie XIX i XX wieku funkcjonowała tam restauracja oraz wieża widokowa. U podnóża góry działa obecnie obiekt gastronomiczno-noclegowy mieszczący się w odnowionym, starym młynie. Miejsce to oferuje dogodne warunki do wypoczynku. Znajdują się tu liczne wiaty, stoły, ławki oraz miejsca na ognisko.
Region Pogórza Kaczawskiego obfituje w inne ślady dawnej aktywności wulkanicznej. Wśród wygasłych wulkanów i formacji skalnych warto wymienić Wilkołak, Grodziec, Ostrzycy, Czartowską Skałę oraz Małe Organy Myśliborskie.
Informacje praktyczne
Lokalizacja
Organy Wielisławskie, Sędziszowa, około 3 km od Świerzawy w województwie dolnośląskim. Do Organów Wielisławskich prowadzi ścieżka przyrodniczo-geologiczna „Wokół Wielisławki” o długości 3,1 kilometra. Spacer szlakiem zajmuje około 70 minut i pozwala na poznanie geologicznych osobliwości regionu.
Dojazd
Komunikacja publiczna
Dostęp komunikacją publiczną jest ograniczony. Najbliższym punktem obsługiwanym przez transport publiczny jest Świerzawa, skąd należy pokonać pieszo około 3 kilometrów do Sędziszowej. Dalszy fragment trasy do Organów Wielisławskich prowadzi szlakami turystycznymi.
Samochodem
Samochodem można dojechać bezpośrednio pod podnóże Wielisławki, korzystając z dróg lokalnych prowadzących przez Sędziszową. Trasa jest oznakowana tablicami informacyjnymi.
Parkingi
Przy podnóżu Wielisławki dostępne są miejsca parkingowe dla zwiedzających. Teren jest wyposażony w infrastrukturę turystyczną z wiatami i miejscami do odpoczynku.
