Jaskinia Nietoperzowa – w krainie nietoperzy

Jaskinia Nietoperzowa znajduje się w malowniczej Dolinie Będkowskiej, na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. Znajduje się w górnej części doliny Wyżyny Olkuskiej. Ze względu na bogactwo występujących tu szczątków kopalnych oraz liczne gatunki nietoperzy zamieszkujących jaskinię, często określana jest mianem krainy nietoperzy.

Jaskinia Nietoperzowa jest największą jaskinią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Położona jest w województwie małopolskim, w gminie Jerzmanowice-Przeginia na terenie Doliny Będkowskiej. Łączna długość jaskini to 454 m. Główny otwór, znajdujący się na południowym zachodzie, ma wysokość i szerokość 5 m. Korytarz za nim jest zabezpieczony metalową kratą z furtką. Za kratą znajduje się wykop o długości 10 m i głębokości 3,5 m oraz przejście turystyczne z barierką ochronną.

Jaskinia powstała w wapieniach z późnej jury na spękaniach ciosowych. Jej sale i korytarze znajdują się poniżej zwierciadła wód podziemnych. Na ich ścianach widać kotły wirowe, koliste jamy, wżery i kanały krasowe, świadczące o przepływie wód. Jaskinia ma bogatą szatę naciekową, składającą się z nacieków z różnego okresu z polewami naciekowymi tworzącymi kilka warstw.

W początkowej części jaskini znajduje się wodospad naciekowy. W jaskini występują również żebra krasowe o wysokości kilkudziesięciu cm i duże stalagmity przemieszczone poza miejsce ich powstania. Przy połączeniu głównych korytarzy, niedaleko wejścia, na dnie znajdują się stalagmity o szerokich podstawach, misy barierowe o krawędzi do 10 cm wysokości oraz wypełnione wodą stele. Namulisko jest nadal bogate, mimo wcześniejszej eksploatacji i badań archeologicznych. Najstarsze osady namuliska pochodzą z neogenu lub starszego czwartorzędu, a młodsze od końca przedostatniego zlodowacenia po holocen.

Historia eksploracji Jaskini Nietoperzowej

Jaskinia jest znana od dawna, a jej pisana historia zaczyna się w pierwszej połowie XIX wieku. W 1841 roku A. Grabowski wspominał o wcześniejszym wybieraniu namuliska, które używano jako nawóz. Przemysłową eksploatację prowadził O. Grube z ramienia Górnośląskiego Urzędu Górniczego w latach 1872–1879, co znacznie zniszczyło pierwotne osady jaskini. Podczas eksploatacji przypadkowo natrafiono na 4000 kłów niedźwiedzi jaskiniowych. Pierwsze badania jaskini przeprowadził w 1871 roku hrabia Jan Zawisza, właściciel Doliny Prądnika, znajdując tu liczne zabytki archeologiczne i kości zwierzęce. W czasie eksploatacji namuliska nadzór archeologiczny sprawował F. Romer, który przekazał zebrane zabytki do muzeum we Wrocławiu.

W 1918 roku, podczas gdy pierwszym prywatnym właścicielem był Antoni Ferdek – przewodnik po Ojcowie – badania w pobliżu wejścia jaskini przeprowadził Leon Kozłowski. Systematyczne badania archeologiczne podjął po II wojnie światowej Waldemar Chmielewski. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa jest znana jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38 000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowiccy podczas polowań pozostawili krzemienne groty.

Jaskinia była dwa razy scenografią filmów fabularnych. W 1995 roku kręcono tam Legendę o św. Mikołaju, a 5 listopada 1997 roku Jerzy Hoffman nakręcił w jaskini scenę do filmu Ogniem i Mieczem.

Informacje praktyczne

Zwiedzanie jaskini odbywa się z przewodnikiem. Płatność możliwa jest gotówką i kartą. Wejścia do jaskini odbywają się co 30-45 minut. Parking znajduje się 200 metrów od jaskini. Temperatura w jaskini wynosi około 7-8°C niezależnie od pogody na zewnątrz, więc zaleca się ciepły ubiór.

Jaskinia Nietoperzowa – cenny biletów

Informacje dodatkowe dotyczące cennika:

• Bilet ulgowy przysługuje: dzieciom, uczniom, studentom, emerytom oraz rencistom po okazaniu odpowiedniego dokumentu.
• Cena biletów dotyczy zwiedzania z przewodnikiem.
• Dzieci do lat 4 wstęp bezpłatny.