W tym artykule
Wieża Piastowska w Opolu to jeden z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce, którego historia sięga przełomu XIII i XIV wieku. Ta ceglana budowla o wysokości 42 metrów góruje nad miastem, stanowiąc charakterystyczny punkt panoramy Opola. Przetrwała liczne pożary i zmiany polityczne, zachowując swój historyczny charakter.
Wieża usytuowana w południowo-wschodnim narożniku nieistniejącego obecnie Zamku Piastowskiego, pełniła niegdyś funkcję obronną.. Od północy sąsiaduje z nią Ostrówek – średniowieczna osada i gród obronny Opolan, stanowiący kolebkę miasta. Wieża jest materialnym świadectwem wielowiekowej historii miasta i symbolem piastowskiego dziedzictwa regionu.
Historia wieży
Wieża powstała około 1300 roku za panowania księcia Bolka I opolskiego, choć niektóre badania archeologiczne wskazują, że mogła zostać wzniesiona dopiero w połowie XIV wieku. Jako stołp zamku książęcego Kazimierza I opolskiego, była na owe czasy budowlą imponującą i nowoczesną, zbudowaną z cegły na solidnym fundamencie z kamienia polnego sięgającym głębokości 6 metrów. Szerokość murów w dolnej części wieży dochodzi do 3 metrów, co świadczy o jej obronnym charakterze.
Początkowo do wieży wchodzono przez otwór umieszczony na wysokości 9 metrów, dostępny jedynie po drewnianym ganku połączonym z murami zamku. Ten sposób wejścia stanowił dodatkowe zabezpieczenie. Wewnątrz budowli znajdowały się pomieszczenia pełniące różne funkcje: loch więzienny, kuchnia, izba mieszkalna, sala reprezentacyjna oraz wartownia.
Losy wieży odzwierciedlają burzliwą historię Opola. W XX wieku władze rejencji opolskiej uznały zamek za mało użyteczny i zbyt kosztowny w utrzymaniu, podejmując decyzję o jego zburzeniu. Dzięki zdecydowanym protestom polskiego mieszczaństwa w Opolu oraz działaczom Związku Polaków w Niemczech udało się ocalić wieżę zamkową. W 1928 roku zamek został wyburzony, a zachowaną wieżę wkomponowano w projekt gmachu rejencji opolskiej, obecnie siedziby Urzędu Wojewódzkiego.
Na przestrzeni wieków hełm wieży wielokrotnie ulegał przebudowie, podczas gdy same mury wykazywały niezwykłą trwałość. Wieża przetrwała wielki pożar Opola w 1615 roku, jednak podczas pożaru w 1739 roku zniszczeniu uległ pierwotny, stożkowaty hełm, który zastąpiono blankami. Później umieszczono na wieży stożkowaty hełm z granitowym szpicem, a w 1906 roku zamieniono go na dach namiotowy pokryty dachówką.
Kolejne modyfikacje nastąpiły w 1934 roku, kiedy dach zastąpiono cynkowym stożkiem z orłem projektu profesora Giesa. W 1957 roku nadbudowano 11-metrowy graniasty hełm, dzięki czemu wieża osiągnęła wysokość 42 metrów. W 1962 roku na szczycie umieszczono ostrosłupową iglicę ozdobioną orłem piastowskim, wykonanym przez Mariana Nowaka.
Ciekawostką jest fakt, że wskutek nierównego osiadania fundamentów Wieża Piastowska jest lekko przechylona. Obecne odchylenie od pionu wynosi około 1,5 stopnia.
Zwiedzanie wieży
Po gruntownym remoncie przeprowadzonym od czerwca 2011 do czerwca 2014 roku, wieża ponownie została udostępniona zwiedzającym. Obecnie pełni funkcję atrakcji turystycznej i symbolu miasta. Zwiedzający mogą korzystać z tarasu widokowego na szczycie, z którego rozpościera się panorama Opola, oraz zapoznać się z multimedialnymi ekspozycjami dotyczącymi historii miasta, zamku i samej wieży.
Wieża jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-17:00, a w weekendy od 11:00 do 16:00. Zwiedzanie trwa około 30 minut i obejmuje opowieść przewodnika, wejście na taras widokowy oraz pokaz multimedialny, przeznaczony dla dzieci od 6 lat.
Wieża Piastowska stanowi nie tylko świadectwo średniowiecznej architektury obronnej, ale również ważny element tożsamości miasta i regionu, łączący mieszkańców z ich piastowskim dziedzictwem.
