Grabarka

Wieś w okolicach Siemiatycz, założona w XVI w. nad rzeką Moszczoną, znana głównie dzięki pobliskiej Świętej Górze.

Wieś została założona w XVI w. Położona jest wśród lasów w urozmaiconym pofałdowanym terenie. Około 1 kilometra za wsią położona jest Święta Góra. Sława tego miejsca, wg legendy sięga 1710 r. Wówczas pewnie schronili się tutaj okoliczni mieszkańcy przed panującą epidemią. Ponieważ pili wyłącznie wodę z tutejszego źródełka i jako jedyni w okolicy ocaleli, samo miejsce uzyskało status cudownego. Z biegiem czasu utrwaliła się tradycja pielgrzymowania na Świętą Górę, stąd pochodzi jej druga nazwa Góra Pokutników.

Docierając do Świętej Góry od strony Sycz, u stóp góry widzimy cudowne źródełko, które okryte jest murowaną kapliczką (kiedyś stała tutaj drewniana mała kapliczka z kopulastym dachem, wspartym na sześciu słupkach). Woda pita z tego źródła ma podobno cudowne właściwości i niezwykle wzmacnia organizm. Za źródełkiem wzniesiono obecnie mur, którzy otacza wzgórze porośnięte sosnami, pośród których stoi cerkiew p.w. Przemienienia Pańskiego otoczona gęstym lasem dużych i małych krzyży, przyniesionych tu przez pielgrzymów. Obecna cerkiew jest rekonstrukcja świątyni spalonej w 1990 r. Do tego czasu stała tu drewniana cerkiew przeniesiona w 1898 r. z Mielnika. Posiadała bogate wnętrze i różniła się nieco od obecnej rekonstrukcji np. gankiem prowadzącym do wejścia od strony zachodniej. O ile miejsce to było znane w XIX i początkach XX w. to swój rozwój jako ośrodka pątniczego zawdzięcza powstaniu tu w 1947 r. żeńskiego klasztoru prawosławnego p.w. św. Marty i Marii i zmianie przebiegu granic po II wojnie światowej, które odcięły dostęp do bardziej znanych prawosławnych miejsc pielgrzymkowych w II Rzeczypospolitej. Co roku 19 sierpnia na święto Spasa, czyli Przemienienia Pańskiego przybywają do Grabarki tłumy wiernych. Uroczystości rozpoczynają się w wigilię święta o godz. 18 i trwają niemal całą dobę. Przybywają na nie członkowie Synodu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z metropolita na czele. Odpust gromadzi kilkadziesiąt tysięcy wiernych i pielgrzymów z całego kraju i zagranicy.

Zobacz także  Żubry w puszczy białowieskiej

Słynny „las krzyży” wokół cerkwi ocalał z pożaru, tworzą go krzyże różnej wielkości wkopane w ziemię bądź przytwierdzone do drzew. Są to zarówno krzyże drewniane jak metalowe i kamienne. Najstarsze pochodzą z XIX w. Znajdują się na nich napisy wotywne, święte obrazki, a czasami przytwierdzone są ruloniki papieru z intencjami, o które modlą się pielgrzymi. Za cerkwią, od wschodu położony jest cmentarz, nieco dalej na południe znajdują się stare i nowe zabudowania klasztorne wraz z cerkwią p.w. Matki Bożej Wspomożycieli i Opiekunki pochodzącą z 1957 r. ze współczesnym wystrojem wewnątrz. Obok wzniesiono nowe budynki plebanii i domu pielgrzymów.