Schronisko „W Murowanej Piwnicy” na Opacznem funkcjonowało od 1990 do około 2020 roku jako znaczący punkt noclegowy w Paśmie Jałowieckim należącym do Beskidu Makowskiego. Położone na wysokości 850 m n.p.m., w murowanej chacie z końca XIX wieku, schronisko początkowo służyło jako dom rodzinny Stanisława Fronta, który zamieszkiwał obiekt wraz z rodziną do 1985 roku.
Schronisko przyciągało turystów szukających autentycznego górskiego klimatu i bliskości natury. Pomimo braku elektryczności do 2010 roku oraz podstawowego wyposażenia, obiekt oferował wyjątkowe doświadczenie pobytu w tradycyjnym górskim schronisku. W początkowym okresie przy obiekcie funkcjonowała amatorska elektrownia wiatrowa, której betonowe fundamenty pozostały do dziś.
Lokalizacja na południowy zachód od przełęczy Opaczne umożliwiała rozległe panoramy na masyw Jałowca oraz pasmo Babiej Góry. Obiekt stanowił dogodną bazę wypadową dla turystów pieszych, rowerzystów oraz zimą dla narciarzy biegowych, którzy cenili dostęp do licznych polan i łagodnych stoków w okolicy.
Początki schroniska sięgają końca XIX wieku, kiedy wzniesiono murowaną chatę góralską służącą jako dom rodzinny. Przełomowym momentem było przekształcenie domu w schronisko turystyczne w 1990 roku, gdy obiekt został oficjalnie otwarty dla turystów indywidualnych oraz wycieczek zorganizowanych. Przez lata działalności schronisko przechodziło różne okresy modernizacji, w tym przyłączenie do sieci elektrycznej w 2010 roku, wymianę dachu, okien i drzwi, budowę nowej łazienki oraz modernizację kuchni i jadalni, co znacząco podniosło komfort pobytu odwiedzających. Po przekształceniu w 1990 roku przez księdza profesora Józefa Tischnera obiekt początkowo nosił nazwę „Bacówka pod Jałowcem„, a następnie przyjmował różne nazwy, w tym „Na Przełęczy” i „Ranczo pod Zbójami„, aż do przyjęcia ostatecznej nazwy honorującej tradycję regionu. W 2020 roku schronisko zostało wystawione na sprzedaż i zakończyło działalność turystyczną.
Obiekt przez dziesięciolecia pełnił rolę ważnego punktu na mapie beskidzkiej turystyki, służąc zarówno jako miejsce noclegu, jak i centrum spotkań miłośników gór. Schronisko honorowało tradycyjne wartości górskiej gościny, organizując również imprezy edukacyjne i rekolekcje pod patronatem ks. Tischnera.
Architektura schroniska łączyła tradycyjne góralskie elementy z udogodnieniami turystycznymi. Budynek pokryty gontowym dachem, z odrestaurowanymi drewnianymi elementami oraz murowanymi ścianami z końca XIX wieku, dysponował około 20 miejscami noclegowymi na parterze. Pokoje wieloosobowe o charakterze koedukacyjnym były rozmieszczone wokół centralnej łazienki, co wymuszało wspólne korzystanie z sanitariatów i podkreślało kameralny charakter schroniska.
W podpiwniczeniu znajdowały się kuchnia i jadalnia pełniące funkcję centralnego miejsca spotkań gości, gdzie serwowano proste potrawy domowe i napoje, zachowując atmosferę górskiej chaty. Schronisko oferowało zniżki dla członków PTTK, PTT, przewodników i ratowników górskich oraz organizatorów grup powyżej sześciu osób, co sprzyjało integracji większych wypraw i wycieczek edukacyjnych.
Mimo ograniczonego komfortu związanego z pokojami wieloosobowymi, turyści cenili autentyczność warunków oraz możliwość korzystania z pola namiotowego i miejsc do rozpalania ogniska w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu. Brak nowoczesnych udogodnień paradoksalnie stanowił atut dla osób pragnących odciąć się od codzienności i doświadczyć prawdziwego górskiego klimatu.
Szlaki turystyczne
| Kolor szlaku | Przebieg |
|---|---|
| Żółty | Przysłop → Kiczora → Solniska → przełęcz Kolędówki → Jałowiec → Koszarawa |
Atrakcje turystyczne
Okolice schroniska oferowały gęstą sieć szlaków o różnym stopniu trudności. Głównym szlakiem był żółty odcinek prowadzący z Przełęczy Przysłop przez Kiczorę na Jałowiec (1110 m n.p.m.), wymagający około sześciu godzin marszu w jedną stronę. Dla kolarzy górskich dostępne były szutrowe trasy z Zawoi Wełczy oraz Stryszawy Górnej. Zimą obszar przyciągał miłośników narciarstwa biegowego, którzy korzystali z naturalnych tras na sąsiednich łąkach i polanach.
Okolica obfitowała w walory przyrodnicze Beskidu Makowskiego oraz punkty widokowe umożliwiające obserwację panoram Tatr, Beskidu Żywieckiego i pasma Policy. Schronisko organizowało imprezy edukacyjne i rekolekcje, łącząc wymiar duchowy patronatu ks. Tischnera z integracją w otoczeniu przyrody.
Informacje praktyczne
Schronisko „W Murowanej Piwnicy” znajdowało się w Paśmie Jałowieckim na wysokości 850 m n.p.m., na południowy zachód od przełęczy Opaczne. Dostęp był możliwy szutrową i gruntową drogą z Zawoi Wełczy i Stryszawy.