Kościół św. Marcelina w Rogalinie

Kościół św. Marcelina w Rogalinie jest wyjątkowym obiektem sakralnym, łączącym funkcję kościoła parafialnego z mauzoleum rodziny Raczyńskich. Znajduje się on w obrębie parafii pod tym samym wezwaniem, należącej do dekanatu kórnickiego archidiecezji poznańskiej. 

Kościół został wzniesiony w latach 1817–1820 z inicjatywy hrabiego Edwarda Raczyńskiego i miał pełnić rolę kaplicy oraz grobowca rodowego. Patronem świątyni patronem został św. Marcelin – papież i męczennik, który zginął za wiarę w roku 304 n.e. Na frontonie budowli umieszczony został łaciński napis „Divo Marcellino” co oznacza „Świętemu Marcelinowi„, co miało stanowić hołd oddany patronowi parafii oraz Marcelemu Lubomirskiemu – żołnierza napoleońskiego który zginął podczas oblężenia Sandomierza w 1807 roku.

Profesor Jarosław Jarzewicz, autor monografii poświęconej kościołowi podkreślił znaczenie kościoła jako mauzoleum przodków, które zostało wkomponowane w otoczenie naturalne parku, przechodzącego płynnie w okoliczny krajobraz. Budowa świątyni była dla Edwarda Raczyńskiego sposobem na uświęcenie natury poprzez obecność Boga w jej centrum, stanowiącym punkt kulminacyjny tego malowniczego zakątka. Ponadto, kościół był miejscem zgromadzeń lokalnego Kościoła, czyniąc go dostępnym zarówno dla dworu (mieszkańców Pałacu w Rogalinie), jak i dla mieszkańców wsi, co świadczyło o zaangażowaniu fundatora w dobro swoich poddanych oraz o jego postępowym podejściu do spraw kościelnych i społecznych. Obecnie Kościół św. Marcelina w Rogalinie nie tylko pełni funkcje sakralne, ale również stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego i architektonicznego regionu wielkopolskiego.

Architektura kościoła

Kościół parafialny w Rogalinie wyróżnia się nietypową architekturą, której wzorem był starożytny rzymski edyfikat Maison Carrée, czyli „Dom Czworoboczny”, zbudowany w I wieku p.n.e. w Nîmes we Francji. Inspiracją dla Edwarda hrabiego Raczyńskiego – projektanta kościoła – mógł być również kościół św. Marii Magdaleny w Paryżu, również wzorowany na Maison Carrée, co może tłumaczyć pewne podobieństwa. Nad głównym portalem umieszczony jest napis

„EDUARDUS COMES / RACZYNSKI / HANC AEDEM EXTR.CUR. / A. MDCCCXX” (Edward hrabia Raczyński polecił wybudować tę świątynię w roku 1820).

Hrabia Raczyński był nie tylko fundatorem lecz także autorem koncepcji budowli wprowadzając nowatorskie rozwiązania, takie jak użycie żeliwnych baz i korynckich kapiteli kolumn oraz antaby. Przy schodach do kościoła umieścił również posągi lwów. Fronton kościoła ozdobiony jest kolumnami, a elewacje boczne półkolumnami w porządku korynckim, układającymi się w tzw. „pseudoperipteros” (otoczony jednym rzędem kolumn).

Górna kondygnacja, pełniąca funkcję kaplicy pałacowej od 1821 do 1939 roku, a następnie kościoła filialnego, zdobiona jest elementami klasycystycznymi. Ołtarz główny, wykonany i ufundowany w 1832 roku, zdobi mozaikowe antepedium autorstwa Franciszka Lanciego wykonane z tego samego materiału co antepedium w Złotej Kaplicy w katedrze w Poznaniu. Fryz wokół wnętrza przedstawia orły z girlandą, symbolizującego bohaterski duch Marcelego Lubomirskiego. Na ścianie, po lewej stronie od ołtarza głównego, umieszczona jest płaskorzeźba z białego marmuru z 1880 roku, przedstawiająca Marię z Krasińskich Raczyńską, pierwszą żonę Edwarda Aleksandra oraz dwójkę ich dzieci.

W dolnej części kościoła znajduje się mauzoleum, gdzie umieszczone są sarkofagi w której spoczywają prezydent RP hrabia Edward Bernard Raczyński, jego córka Wanda Dembińska z mężem rotmistrzem Ryszardem Dembińskim oraz Rogerem Raczyńskim i jego żoną Konstancją Raczyńską, z domu Lachman. Na ścianach mauzoleum umieszczone są tablice nagrobne, w tym tablica z sercem hrabiego Edwarda Raczyńskiego, fundatora kościoła.

Rogalińskie drogi

Z okazji dwusetnej rocznicy poświęcenia kościoła powstała sieć Rogalińskich Dróg Ducha Świętego, które łączą dziewięć miejscowości. Nazwy tych tras nawiązują do siedmiu darów Ducha Świętego (mądrość, rozum, radę, męstwo, umiejętność, pobożność i bojaźń Bożą) oraz dziewięciu owoców (miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność i opanowanie). Ich celem jest propagowanie modlitwy do Ducha Świętego oraz inspiracja duchowa pielgrzymów.

Na stronie internetowej parafii dostępne są opisy tras z elementami historycznymi, propozycje zadań duchowych oraz broszury przyrodnicze. Powstanie tej sieci szlaków wspiera również aktywność fizyczną na świeżym powietrzu oraz promuje ochronę Rogalina jako istotnego miejsca w historii.