Koniec kontroli paszportowych na granicach Bułgarii i Rumunii. Oznacza to brak kontroli granicznej i możliwość płynnego przekraczania granicy. 1 stycznia 2025, po osiemnastu latach od przystąpienia do Unii Europejskiej, oba kraje zostały w pełni włączone do strefy Schengen. Zniesienie kontroli granicznych stanowi ostatni etap tego procesu, po wcześniejszym zniesieniu kontroli w transporcie lotniczym i morskim, które nastąpiło 31 marca 2024 roku.
Droga obu krajów do pełnego członkostwa w strefie Schengen była stopniowa. Już w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej oba kraje wdrożyły znaczącą część przepisów Schengen, koncentrując się na kontroli granic zewnętrznych Unii, współpracy policyjnej oraz implementacji Systemu Informacyjnego Schengen. Jednak pełna integracja ze strefą była procesem złożonym, wymagającym spełnienia szeregu kryteriów i uzyskania jednomyślnej zgody wszystkich państw członkowskich.
Przełomowym momentem okazała się decyzja podjęta przez państwa członkowskie UE w grudniu 2023 roku, kiedy zatwierdzono plan pełnego wdrożenia przepisów Schengen w obu krajach. Szczególnie istotne było przełamanie sprzeciwu Austrii, która przez wiele lat blokowała pełną integrację Bułgarii i Rumunii ze strefą Schengen. Kompromis osiągnięty podczas spotkania ministrów spraw wewnętrznych w Budapeszcie w listopadzie 2024 roku otworzył drogę do finalizacji procesu.
Zniesienie kontroli granicznych otwiera nowe możliwości dla rozwoju turystyki w regionie. Podróżni mogą teraz swobodnie przemieszczać się między Rumunią, Bułgarią a pozostałymi krajami strefy Schengen, co znacząco ułatwia planowanie wakacji i wycieczek. Szczególnie atrakcyjne stają się trasy łączące różne destynacje turystyczne – od rumuńskiej Transylwanii przez bułgarskie wybrzeże Morza Czarnego, aż po greckie wyspy. Eksperci branży turystycznej przewidują znaczący wzrost ruchu turystycznego w regionie, zwłaszcza w kontekście turystyki objazdowej i podróży samochodowych. Dla lokalnej branży turystycznej oznacza to nowe możliwości rozwoju i tworzenia kompleksowych ofert wykorzystujących walory różnych regionów bez konieczności uwzględniania czasochłonnych kontroli granicznych.
Dołączenie Bułgarii i Rumunii zwiększyło obszar strefy Schengen, która obecnie obejmuje 29 państw, w tym 25 członków Unii Europejskiej oraz cztery państwa stowarzyszone: Islandię, Liechtenstein, Norwegię i Szwajcarię. Ta największa na świecie strefa swobodnego przemieszczania się, powstała w 1985 roku z inicjatywy pięciu państw: Francji, Niemiec, Belgii, Holandii i Luksemburga, jest dziś domem dla około 420 milionów Europejczyków.
Warto zauważyć, że mimo rozszerzenia strefy Schengen, nadal istnieją wyjątki w ramach Unii Europejskiej. Cypr wciąż utrzymuje kontrole na granicach wewnętrznych, a Irlandia pozostaje poza strefą Schengen. Niemniej jednak, przyjęcie Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen stanowi kolejny krok w procesie europejskiej integracji i wzmacnia fundamenty współpracy między państwami członkowskimi.