Skalne miasto. Adršpach i Teplické skály

W północno-wschodnich Czechach, na południe od Kotliny Broumovskiej, rozpościera się jeden z najbardziej spektakularnych krajobrazów geologicznych Europy Środkowej. Adršpašsko-teplické skały, będące fragmentem Gór Stołowych, tworzą masyw górski o powierzchni około 1800 hektarów, który od stuleci fascynuje turystów, naukowców i wspinaczy z całego świata.

Unikalne formacje skalne

Unikalne formacje skalne powstały na bazie górnokredowych piaskowców ciosowych, które pod wpływem procesów erozyjnych zostały wymodelowane przez wodę, mróz i wiatr. Jednolita płyta piaskowca została podzielona licznymi kanionami, dolinami i szczelinami na zespół fragmentów tworzących charakterystyczne „skalne miasta”. Najwyższym punktem masywu jest szczyt Čáp, wznoszący się na wysokość 786 metrów nad poziomem morza.

W podłożu geologicznym występują margle ilaste, piaskowce glaukonitowe oraz triasowe i permskie formacje skalne, które świadczą o złożonej historii geologicznej tego regionu. Cały teren znajduje się w centralnej części niecki śródsudeckiej, gdzie skały leżą prawie poziomo.

Przez stulecia „skalne miasta” były znane jedynie okolicznym mieszkańcom, którzy szukali w nich schronienia przed zagrożeniami. Sytuacja zmieniła się około 1700 roku, gdy z sąsiedniego Śląska zaczęli przybywać pierwsi pionierzy turystyki. Najstarszy zachowany wizerunek Adršpašskich skał powstał w 1739 roku.

Skalne labirynty odwiedzały znaczące postaci swoich czasów, w tym królowa pruska Luiza, król polski August II Mocny, cesarz Józef II, cesarz austriacki Karol I oraz Johann Wolfgang Goethe. Ślady dawnych wizyt zachowały się w postaci napisów wyrytych w skałach. Najstarsza taka inskrypcja pochodzi z końca XVIII wieku.

Adršpašské skały

Adršpašskie Skalne Miasto stanowi północno-zachodnią część masywu. Charakteryzuje się złożonym, wielopoziomowym labiryntem skalnym z dwoma górskimi jeziorkami usytuowanymi na różnych poziomach, połączonymi rzeką Metuje, która tworzy malownicze wodospady. Całość porośnięta jest lasem z licznymi gatunkami górskiej i podgórskiej flory, a także interesującą fauną. Wiele formacji skalnych zyskało własne nazwy, takie jak Głowa cukru, Kochankowie czy Starosta i Starościna.

Przez labirynt prowadzi płatna trasa turystyczna składająca się z wygodnych ścieżek, schodów z poręczami oraz specjalnie zbudowanych chodników i platform widokowych. Trasa została zaplanowana tak, aby nie wymagać specjalnej wprawy górskiej – jest dostępna dla przeciętnego turysty w każdym wieku. Wychodzenie poza wyznaczoną trasę dozwolone jest wyłącznie osobom posiadającym specjalne zezwolenia, takim jak pracownicy rezerwatu, naukowcy czy licencjonowani wspinacze. Obszar objęty jest ścisłą ochroną ze względu na wartość geologiczną, geomorfologiczną oraz różnorodność flory i fauny.

Teplické skalní město

Południowa część masywu, znana jako Teplickie Skalne Miasto, stanowi największy tego typu kompleks skalny w Czechach, zajmujący powierzchnię około 1800 hektarów. Jest mniej znaną, ale znacznie rozleglejszą, wyższą i bardziej dzikią częścią całego masywu w porównaniu do Adršpašskich skał. W odróżnieniu od północnych formacji tworzących złożony, wielopoziomowy labirynt, formacje teplickie charakteryzują się prostszymi, bardziej strzelistymi kształtami przypominającymi długie, uskokowe mury wyrastające wprost z poziomu terenu.

Te imponujące ściany tworzą system płaskich u podstaw kanionów, które przecinają masyw w różnych kierunkach. Na obrzeżach kanionów znajduje się kilkanaście wolno stojących baszt skalnych osiągających blisko 100 metrów wysokości, stanowiących spektakularne dominanty krajobrazowe. Również przez Teplickie Skalne Miasto prowadzi płatny szlak turystyczny przystosowany dla mniej doświadczonych turystów.

Ta część masywu oferuje znacznie ciekawsze możliwości wspinaczkowe ze względu na liczne pionowe ściany rozpoczynające się bezpośrednio z poziomu gruntu. Dzięki występowaniu znacznej liczby wysokich, pionowych formacji, region ten przyciąga wspinaczy z całego świata, stanowiąc jeden z najważniejszych ośrodków wspinaczki piaskowcowej w Europie.

Skalne labirynty

Obszar został objęty ochroną jako Národní přírodní rezervace Adršpašskoteplické skály. Region charakteryzuje się wyjątkową różnorodnością biologiczną – zidentyfikowano tu 238 pierwotnych gatunków roślin, w tym rojownik bagnisty, modrzyk górski, wietlicę alpejską czy fiołek dwukwiatowy.

W obrębie masywu znajdują się ruiny trzech średniowiecznych zamków: Adršpach w północno-wschodniej części, Střmen między Teplickimi skalami a Teplicami oraz Skały na południowo-wschodnim cyplu masywu. Przy jednym ze szlaków turystycznych usytuowano drewnianą kapliczkę poświęconą czeskim wspinaczom, którzy zginęli w górach. Adršpašsko-teplické skały stanowią unikalne połączenie walorów geologicznych, biologicznych i historycznych. Ten piaskowcowy labirynt, ukształtowany przez miliony lat, pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych krajobrazów Czech, przyciągającym rocznie tysiące turystów z całego świata.

Cennik biletów

Liczba biletów dziennych jest ograniczona, dlatego warto zaplanować wizytę z wyprzedzeniem. Bilety można zakupić online na stronie https://www.adrspasskeskaly.cz/pl/online-vstupenky/ najlepiej dzień przed planowaną wizytą. Bilety zakupione online są tańsze i dają gwarancję wejścia do skalnego miasta nawet w szczycie sezonu. W cenniku uwzględniliśmy ceny zakupu biletu online oraz bezpośrednio w kasie biletowej parku (ceny ujęte w nawiasach obowiązują w kasie parku)

Dodatkowe informacje

• Szczyt sezonu obowiązuje od 1 lipca do 31 sierpnia.
• Sezon wysoki trwa od 1 marca do 30 czerwca oraz od 1 września do 30 listopada.
• Sezon niski obejmuje okres od 1 grudnia do 28 lutego.
• Ceny przeliczone na złote polskie według kursu: 1 CZK = 0,1704 PLN.
• Wstęp zniżkowy przysługuje: studentom i uczniom do 26. roku życia, osobom niepełnosprawnym z opiekunem oraz seniorom 65+.
• Bilet rodzinny obejmuje 2 dorosłych i 2 dzieci w wieku od 3 do 15 lat.
• Bilet dla psa obejmuje jednorazowy wstęp i nie uprawnia do wejścia z pupilem do budynków, w których obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt.

Cennik opłat parkingowych

Zmotoryzowani turyści mogą skorzystać z płatnych parkingów zlokalizowanych przy wejściu do Skalnego Miasta, które czynne są w godzinach 7:00 do 21:00. Miejsc parkingowych jest sporo, ale warto – podobnie jak w przypadku biletów wstępu – zarezerwować miejsce wcześniej. Opłaty parkingowe zależą od rodzaju pojazdu i sezonu. W sezonie wysokim dostępna jest rezerwacja miejsc online. Osoby z niepełnosprawnościami mogą korzystać z parkingu bezpłatnie.