Ortahisar. Kamienne miasto kapadocji

Ortahisar to malownicze, niewielkie miasto położone w prowincji Nevşehir w Turcji, oddalone o około 20 kilometrów na wschód od stolicy prowincji. Miasto znane w okresie bizantyjskim jako Potamía, w ostatnich latach zyskuje coraz większą popularność wśród turystów, czego efektem jest powstanie licznych butikowych hoteli w zabytkowych kamiennych domach.

Dominującym elementem architektonicznym miasta jest 86-metrowy zamek skalny Sivrikaya, będący charakterystycznym dla tego regionu przykładem architektury wykutej w skale. W okresie bizantyjskim służył on jako schronienie przed najeźdźcami. Na uwagę zasługuje również XIII-wieczny Cambazlı Kilise (Kościół Akrobatów) z zachowanymi malowidłami ściennymi, który obecnie pełni funkcję magazynu. Architektura Ortahisar charakteryzuje się tradycyjną zabudową z bloków tufu wulkanicznego. Budynki mieszkalne, najczęściej jedno- lub dwupiętrowe, posiadają charakterystyczne zewnętrzne schody prowadzące na wyższe kondygnacje. Nowsze budynki, również wykonane z tufu, wyróżniają się białymi wapiennymi elewacjami i prostymi gzymsami. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że większość budynków wzniesiono bez użycia zaprawy murarskiej.

W okolicy miasta znajdują się liczne zabytki sakralne, w tym kompleks klasztorny Hallaç Manastırı oraz pochodzący z VIII lub IX wieku Üzümlü Kilise (Kościół Winorośli), znany z fresków przedstawiających winorośla i wizerunek Maryi z Dzieciątkiem Jezus. Kompleks Hallaç Manastırı, położony na północny wschód od centrum miasta, charakteryzuje się unikatowym układem przestrzennym z dziedzińcem otwartym na stronę południową. Na przestrzeni wieków poziom gruntu podniósł się o około półtora metra, co wpłynęło na obecny wygląd wejść do pomieszczeń klasztornych. Po opuszczeniu przez mnichów, lokalna społeczność zaadaptowała pomieszczenia klasztorne na gołębniki, wykorzystywane do produkcji guano – naturalnego nawozu wykorzystywanego do użyźniania gruntów rolnych.

Widok na wzgórze Aktepe
Panoramiczny widok na wzgórze Aktepe, górę na północny wschód od Göreme w Kapadocji, fot. Bjorn Christian Tørrissen, wa

Ortahisar pełni również ważną funkcję gospodarczą jako centrum przechowywania żywności. Naturalne jaskinie tufowe, w których utrzymuje się stała temperatura 10°C, służą do składowania owoców cytrusowych, ziemniaków, jabłek i cebuli. Produkty te, po okresie przechowywania trwającym do dziewięciu miesięcy, są dystrybuowane do różnych regionów Turcji oraz eksportowane do Europy i Rosji. Ten tradycyjny sposób przechowywania żywności stanowi przykład doskonałego wykorzystania naturalnych warunków geologicznych regionu dla celów gospodarczych.

Historia miasta została utrwalona w literaturze dzięki młodemu Szkotowi Craigowi Mairowi, który w latach 70. XX wieku spędził rok w Ortahisar i opisał swoje doświadczenia w książce „A Time in Turkey”. Jego relacja stanowi cenne świadectwo życia społeczności w okresie poprzedzającym rozwój turystyki w regionie.

Położenie Ortahisar w sercu Kapadocji, bogactwo zabytków oraz rozwijająca się infrastruktura turystyczna sprawiają, że miasto staje się coraz bardziej atrakcyjnym celem dla podróżników poszukujących autentycznych doświadczeń kulturowych. Jednocześnie zachowuje ono swój tradycyjny charakter, widoczny zarówno w architekturze, jak i w gospodarczym wykorzystaniu naturalnych zasobów regionu.

Atrakcje w pobliżu

Zamek Ortahisar

Główną atrakcją turystyczną miasta jest monumentalny Zamek Ortahisar (Ortahisar Kalesi), stanowiący najbardziej charakterystyczny punkt w panoramie miasta. Ta naturalna formacja skalna, w której na przestrzeni wieków wykuto liczne pomieszczenia, oferuje turystom niezapomniane widoki na okolicę. Z najwyższych punktów zamku rozpościera się panorama na malowniczy krajobraz Kapadocji.

Dolina Gołębi

W bezpośrednim sąsiedztwie miasta znajduje się unikalna Dolina Gołębi (Güvercinler Vadisi), charakteryzująca się licznymi gołębnikami wykutymi w skałach. Dolina stanowi popularną trasę spacerową, oferując odwiedzającym malownicze widoki i możliwość poznania historycznego sposobu hodowli gołębi w regionie.

Dolina Gołębi od strony zachodniej
Zachodnia strona Doliny Gołębi, fot. Dosseman, wa

Skansen Göreme

Niedaleko Ortahisar znajduje się wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Skansen w Göreme (Göreme Açık Hava Müzesi). Obiekt prezentuje zespół kościołów i kaplic wykutych w skałach, zdobionych bizantyjskimi freskami. Kompleks stanowi bezcenne świadectwo historii chrześcijaństwa w regionie.

Park Narodowy Goreme
Park Narodowy Goreme, fot. Buzancar, wa

Podziemne Miasto Kaymakli

Kaymakli (Kaymaklı Yeraltı Şehri) to jedna z największych podziemnych struktur miejskich w Kapadocji. System korytarzy, pomieszczeń i tuneli służył w przeszłości jako schronienie dla lokalnej ludności w czasach zagrożenia. Obecnie udostępniony do zwiedzania kompleks pozwala poznać historię i architekturę starożytnych podziemnych osad.

Dolina Miłości

W okolicy miasta znajduje się malownicza Dolina Miłości (Aşk Vadisi), charakteryzująca się niezwykłymi formacjami skalnymi o charakterystycznych kształtach. Dolina przyciąga turystów unikalnym krajobrazem i romantyczną atmosferą.

Inne atrakcje

Okolice Ortahisar oferują rozbudowaną sieć szlaków turystycznych prowadzących przez malownicze doliny i wąwozy. Trasy o różnym stopniu trudności umożliwiają bezpośredni kontakt z unikalnym krajobrazem Kapadocji. Region Kapadocji słynie z lotów balonowych organizowanych głównie o wschodzie słońca. Podczas lotu można podziwiać z powietrza unikalne formacje skalne doliny i historyczną zabudowę regionu. To jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w okolicy.W lokalnych restauracjach można skosztować tradycyjnych dań kuchni tureckiej, takich jak kebab, pide czy baklava. Restauracje w okolicy Ortahisar oferują autentyczne smaki i atmosferę typową dla regionu.