Jaskinia Wierzchowska Górna

Jaskinia Wierzchowska Górna zlokalizowana jest na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej na zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie. Jest drugą pod względem długości jaskinią na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Jaskinia powstała w wapieniach górnojurajskich i posiada złożony system korytarzy i komór. Jest popularnym miejscem do eksploracji jaskiń i cieszy się dużą popularnością wśród turystów.

Jaskinia Wierzchowska Górna jest najdłuższą jaskinią krasową odkrytą dotychczas w rejonie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Łączna długość korytarzy jaskini wynosi 975 metrów. Jaskinia posiada trzy otwory wejściowe skierowane na północny zachód. Temperatura powietrza w jaskini utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 7-8°C. Jedna z komór jaskini nosząca nazwę Hala Wielka Dolna jest jedną z największych tego typu formacji spośród jaskiń Jury. W jaskini odkryto ślady osadnictwa neolitycznego oraz liczne szczątki zwierząt, takich jak niedźwiedzie jaskiniowe i hieny. Jaskinia posiada status pomnika przyrody i znajduje się na terenie Jurajskiego Parku Krajobrazowego.

Zwiedzanie Jaskini Wierzchowskiej Górnej odbywa się z przewodnikiem na trasie o długości 700 m. Czas zwiedzania wynosi około 50 minut, podczas których można podziwiać niesamowite formacje skalne. W trakcie zwiedzania Jaskini Wierzchowskiej Górnej można napotkać zamieszkujące tu nietoperze, przede wszystkim podkowce małe. Jaskinię zamieszkują także sieciarze jaskiniowe – rzadkie pająki, które dostosowały się do życia w podziemnym środowisku.

Rys historyczny

Pierwsze wzmianki o jaskini pochodzą z 1853 roku. W II połowie XIX wieku obszar badali Jan Zawisza w latach 1871-1873 i Gotfryd Ossowski w latach 1884-1886. Badania potwierdziły istnienie osadnictwa w regionie już w epoce neolitu, około 7 tysięcy lat temu. Prowadzone badania archeologiczne przyczyniły się do odnalezienia fragmentów naczyń i narzędzi oraz ślady ognisk. W namulisku jaskini odkryto kości niedźwiedzi jaskiniowych, hien oraz innych zwierząt z epoki lodowcowej.

Już w XIX wieku wokół jaskini rozwijała się turystyka – do Ojcowa przyjeżdżali kuracjusze, z których część odwiedzała Grotę Wierzchowską. Wartym uwagi jest, że jest to jedna z pierwszych jaskiń w Europie przystosowanych do ruchu turystycznego. W celu zapewnienia bezpieczeństwa turystów otwory wejściowe do jaskini zabezpieczono drewnianą palisadą, a wewnątrz zainstalowano oświetlenie z chińskich lampionów. Do obsługi ruchu turystycznego szkolono i przygotowywano przewodników.

Obecnie przez jaskinię prowadzi bezpieczna i oświetlona trasa, która obejmuje Przesmyk Długi, Salę z Kotłami, Hotelik, Salę Balową oraz Salę Człowieka Pierwotnego.

Informacje praktyczne

Przejście podziemnej trasy turystycznej jaskini zajmuje około 50 minut. Z uwagi na temperaturę panującą we wnętrzu jaskini należy ubrać się w ciepłą odzież. Jaskinia czynna jest od 9 kwietnia do 30 listopada oraz w wybranych terminach w trakcie ferii zimowych.

Jaskinia znajduje się w Dolinie Kluczwody, we wsi Wierzchowie w województwie małopolskim – około 15 km na północny zachód od Krakowa przy trasie DK 94 w kierunku Olkusza. Aby dotrzeć do parkingu Jaskini Wierzchowskiej Górnej, należy zjechać z drogi krajowej nr 94 w miejscowości Murownia, skręcając w ulicę Dziurawiec. Po przejechaniu około 300 metrów dotrzemy do oznaczonego parkingu. Stamtąd pieszo, podążając za znakami, dojdziemy do jaskini w około 10 minut.

Bilety wstępu do jaskini – cennik

Informacje dodatkowe:

• Bilet ulgowy przysługuje: dzieciom, młodzieży szkolnej, studentom, emerytom i rencistom za okazaniem odpowiedniego dokumentu.
• Bilet rodzinny obejmuje dwoje dorosłych i dwoje dzieci.
• Ceny obowiązują od 1 stycznia 2024 roku.