Zamek w Bobolicach

Zamek w Bobolicach to królewska budowla z połowy XIV wieku, która niemal całkowicie została zniszczona. Zamek odbudowano dopiero w XXI wieku z inicjatywy rodziny Lisieckich. Obiekt znajduje się na szlaku Orlich Gniazd w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Położony we wsi Bobolice, w województwie śląskim.

Zamek Królewski w Bobolicach, wzniesiony został przez Kazimierza Wielkiego w latach około 1350–1352, miał na celu ochronę dominium oraz obronę Małopolski przed atakami ze Śląska, który wówczas należał do Korony czeskiej. Należy do warowni określanych mianem Orlich Gniazd. W roku 1370 roku Ludwik Węgierski przekazał zamek Władysławowi Opolczykowi, a w 1379 roku zamek przeszedł w ręce Andrzeja Schóny z Barlabás, który przekształcił zamek w siedzibę zbójecką. Sytuację zmienił Władysław Jagiełło w 1396 roku, odzyskując zamek dla korony, godząc się jednocześnie na dalsze zarządzanie zamkiem przez Andrzeja Schónę – po jego śmierci zamek odziedziczyła jego córka Anna. Po śmierci Anny majątek podzielili pomiędzy siebie jej syn Stanisław Szafraniec i jej drugi mąż Mściwój herbu Lis z Wierzchowiska wraz z dziećmi.

Trwający wokół zamku konflikt zakończył Piotr Szafraniec, który w 1445 roku wykupił połowę zamku od rodziny Lisów. W 1447 roku zamek sprzedał Florianowi z Knyszyna, a ten przekazał go Andrzejowi Tresce. Ostatecznie, w 1486 roku nabył go Mikołaj Kreza z Zawady. W 1587 roku podczas wojny domowej zamek zdobyły wojska Maksymiliana III Habsburga lecz wkrótce potem został odzyskany przez siły lojalne wobec Zygmunta III Wazy pod dowództwem Jana Zamoyskiego. W 1625 roku przeszedł w ręce Myszkowskich z Mirowa.

Zamek w Bobolicach
Ruiny zamku w Bobolicach, fot. Jerzy Strzelecki, wa

Podczas potopu szwedzkiego w 1657 roku zamek doznał poważnych zniszczeń przez wojska szwedzkie. Następnie przeszedł w ręce Męcińskich z Żarek lecz po zniszczeniach dokonanych podczas wojny z wojskami szwedzkimi zamek został opuszczony w 1661 roku i zaczął popadać w ruinę. W 1683 roku podczas postoju Jana III Sobieskiego w rejonach zamku orszak królewski musiał nocować w namiotach. W XVIII wieku zamek był tylko częściowo zamieszkały i jego stan systematycznie się pogarszał, co potwierdzał spis inwentarza z 1700 roku. Ostateczne zniszczenia nastąpiły w XIX wieku w wyniku poszukiwań skarbów. Po II wojnie światowej pozostałości zamku zostały wykorzystane do budowy drogi łączącej Bobolice z Mirowem.

Zobacz także  Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku

Rekonstrukcja zamku

Pod koniec XX wieku rodzina Laseckich, będąca właścicielami ruin zdecydowała o odbudowie zamku. Na zlecenie senatora Jarosława Laseckiego i jego brata Dariusza przeprowadzono badania archeologiczne, zabezpieczające oraz prace budowlane z udziałem polskich naukowców i ekspertów. Do prac używano tradycyjnych materiałów, przede wszystkim kamienia wapiennego i opracowano specjalną zaprawę murarską.

Zamek w Bobolicach
Zrekonstruowany zamek w Bobolicach, fot. Hotelzamekbobolice, wa

W czerwcu 2011 roku media na świecie szeroko opisały odbudowę zamku, a oficjalne otwarcie miało miejsce 3 września 2011 roku, po dwunastu latach prac. Z tej okazji listy gratulacyjne przesłali prezydent RP Bronisław Komorowski, marszałek Sejmu i premier.

Odbudowa zamku wzbudziła liczne kontrowersje. Krytycy zauważają, że przeprowadzono ją bez dostępu do źródeł mogących określić pierwotny wygląd zamku, gdyż najstarsze ikonograficzne przekazy dotyczą jedynie ruin z XVIII wieku. Uniemożliwiło to wierną rekonstrukcję, a projekt oparto na analogii do podobnych budowli, zachowując obrysy starych murów. Zarzuty dotyczą także niekonsekwencji, m.in. próby odtworzenia bryły zamku nowożytnego przy stylizacji na obiekt średniowieczny, co skutkowało powstaniem konstrukcji niepasującej do żadnej epoki, co wprowadza fałszerstwo w historyczne rozwiązania architektoniczne. Wg krytyków, obecny obiekt jest tylko współczesną konstrukcją wzniesioną na ruinach i niszczy historyczne wartości miejsca.

Atrakcje turystyczne na zamku

Mimo wielu kontrowersji dotyczących celowości i metod jego odbudowy, zamek prezentuje się doskonale. Wzniesiony na niewielkim wzgórzu, harmonijnie wkomponował się w krajobraz Jury. Obecnie w odbudowanym zamku działa centrum konferencyjne i punkt obsługi turystycznej. Dostępne do zwiedzania wnętrza pozwalają oglądać starannie zrekonstruowane komnaty, a jedna z baszt została przekształcona w niewielkie muzeum. Zwiedzanie zamku oraz przyległych błoni jest płatne. Wycieczka po zamku z przewodnikiem trwa około 30 minut.