Poleski Park Narodowy (PPN), utworzony 1 maja 1990 roku na obszarze Polesia. Położony jest w województwie lubelskim, 35 km na północny-zachód od Chełma i 43 km na północny-wschód od Lublina, zajmuje powierzchnię wynoszącą 97,6 km². Park charakteryzuje się wyjątkowym bogactwem przyrody oraz ciekawymi miejscami do zwiedzania.
Historia tworzenia parku sięga przedwojennych lat, kiedy to profesor Władysław Szafer zainteresował się terenami Polesia i zrodził ideę ochrony unikalnych obszarów wodno-torfowiskowych oraz niektórych obszarów leśnych i łąkowych. Kolejna próba utworzenia parku narodowego miała miejsce w 1954 roku i była inicjatywą profesora Tadeusza Wilgata. Niestety, te starania nie przyniosły wówczas pożądanego rezultatu.
W latach 70. XX wieku na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim rozpoczęło się wydobycie węgla kamiennego w ramach Lubelskiego Zagłębia Węglowego. W związku z tym działacze ruchów ochrony przyrody próbowali zachować co najmniej najcenniejsze obszary przyrodnicze przed melioracją, osuszeniem i zmianą przeznaczenia na użytki zielone. Mimo że nie udało się ocalić obszaru Krowiego Bagna przed przekształceniem, to jednak dzięki inicjatywie profesora Fijałkowskiego udało się stworzyć w dzisiejszym obszarze parku cztery rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni 1784,98 ha.
W 1987 roku trafił wniosek do Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych dotyczący utworzenia parku narodowego. Korzystne zmiany polityczne, które miały miejsce po rozmowach Okrągłego Stołu, doprowadziły do tego, że na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 1 maja 1990 roku powstał Poleski Park Narodowy o powierzchni 4813,35 ha. W 1994 roku obszar parku został powiększony do obecnej wielkości, a wokół niego utworzono strefę ochronną.
Mimo że PPN leży na terenie Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, jego klimat można określić jako kontynentalny. Charakteryzuje się on długimi latami i zimami, podczas gdy wiosna i jesień są krótkie i przejściowe. Średnia roczna ilość opadów jest tylko nieco wyższa niż parowanie, co wpływa na niedobór wody. W przeważającej części roku masy powietrza polarno-morskiego napływają z północy. Średnia roczna temperatura wynosi 7,5°C, zbliżając się do ogólnopolskiej średniej temperatury.
Żółw Błotny (Emys orbicularis)
Żółw błotny to jedyny gatunek żółwia zamieszkujący tereny Polski. Jest gatunkiem uznanym za istotnie zagrożonym, wobec czego prowadzone są intensywne działania w celu zwiększenia jego populacji i zachowania gatunku. Jednym z miejsc, gdzie prowadzone są starania na rzecz ochrony żółwia błotnego, jest właśnie Poleski Park Narodowy. Ten obszar przyrodniczy, pełen bagien, jezior, i mokradeł, stanowi doskonałe środowisko do życia dla tego gatunku. W parku prowadzone są różnorodne działania mające na celu ochronę i monitoring populacji żółwi błotnych.
Warto podkreślić, że ochrona żółwia błotnego ma wymiar nie tylko lokalny, ale także globalny. Ten gatunek jest nieodłączną częścią ekosystemów wodnych, pełniąc istotną rolę w regulacji populacji bezkręgowców oraz wpływając na jakość wód. Dlatego też działania prowadzone w Poleskim Parku Narodowym i innych miejscach na rzecz ochrony tego gatunku mają znaczenie nie tylko dla samego żółwia błotnego, ale także dla zachowania równowagi ekosystemów.
Turystyka i ścieżki przyrodnicze
W Poleskim Parku Narodowym znajduje się kilka malowniczych ścieżek przyrodniczych, które pozwalają odwiedzającym odkryć bogactwo i różnorodność tego wyjątkowego obszaru przyrodniczego.
Ścieżka „Dąb Dominik”
Ścieżka o długości około 4 km rozpoczyna się niedaleko wsi Łomnica na terenie pola biwakowego. Ta trasa jest wyposażona w kładki i platformy widokowe, co umożliwia obserwację pięknych torfowisk i innych cennych ekosystemów. Jedna część kładki, wiodąca nad brzegiem jeziora, została dostosowana do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne. Ścieżka rozpoczyna się w różnych typach lasów, obejmując grąd niski, grąd typowy i ols, a następnie prezentuje jezioro, torfowiska, bór bagienny i torfianki. W 1998 roku dodano odcinek, który prowadzi przez brzezinę bagienną, co skraca trasę i jest często wybierane przez grupy zorganizowane.
Ścieżka „Jezioro Długie”
ma około 1,5 km długości i rozpoczyna się przy zadaszeniu turystycznym nad kanałem „Doprowadzalnik Bogdanka – Wola Wereszczyńska”. Jest wyposażona w kładki, platformy widokowe i miejsca do wypoczynku. Podczas trasy można podziwiać lasy grądowe, olsy i brzezinę bagienną, a szlak kończy się nad brzegiem jeziora, które stopniowo zarasta. Początek tej ścieżki znajduje się w odległości 2,5 km od szosy asfaltowej.
Ścieżka „Perehod”
ma około 5 km długości i jej początek znajduje się we wsi Pieszowola, za parkiem podworskim. Ta trasa prowadzi przez kompleks stawów i oferuje wiele udogodnień, takich jak ogrodzone miejsce do wypoczynku z zadaszeniem, parking, wieża widokowa i schron obserwacyjny. Charakteryzuje się ona głównie profilem ornitologicznym i jest najbardziej fascynująca w okresach przelotów ptaków wiosną i jesienią. Jej końcowy odcinek przechodzi przez wyspowy bór świerkowy, który stanowi rzadkość ekologiczną w tym regionie.
Ścieżka „Spławy”
ma około 3,5 km długości i jest wyposażona w kładki oraz miejsca do wypoczynku z zadaszeniem. Ta trasa prezentuje cenne zespoły leśne, w tym brzezinę bagienną, olsy, torfowisko przejściowe i różne typy łąk. Obecnie jest to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w Poleskim Parku Narodowym, ze względu na swoje położenie w pobliżu Muzeum PPN i atrakcyjny charakter.
Ścieżka „Żółwik”
Ścieżka edukacyjna ma około 0,5 km długości i przebiega przy Muzeum PPN. Jest przeznaczona głównie dla najmłodszych gości parku. Trasa ta prezentuje strukturę lasu, opisuje życie żółwia błotnego i prowadzi przez ośrodek rehabilitacji zwierząt, obejmujący woliery, wybiegi i oczko wodne.
Ścieżka rowerowa „Mietiułka”
Dla miłośników rowerów dostępna jest ścieżka rowerowa o długości 21 km. Rozpoczyna się we wsi Wytyczno i oferuje wiele atrakcji, w tym miejsce pamięci narodowej (Pomnik bitwy pod Wytycznem), torfowisko wysokie Durne Bagno z wieżą widokową, półnaturalne łąki w dolinie rzeki Mietiułka oraz rozległe widoki z Garbu Włodawskiego. Trasa ta biegnie wokół kompleksu stawów pieszowolskich i kończy się w punkcie wyjścia wzdłuż rzeki Mietiułka.
Wszystkie ścieżki przyrodnicze w Poleskim Parku Narodowym są wyposażone w tablice informacyjne opisujące przyrodę trasy, a dodatkowe materiały wydawnicze przygotowane dla poszczególnych tras ułatwiają zwiedzanie i poznanie tego niezwykłego miejsca. Park ten oferuje wyjątkową okazję do bliskiego kontaktu z przyrodą i obserwacji jej piękna oraz bogactwa.