Wulkany błotne w Rumunii

Wulkany błotne w Rumunii (wulkany w Berce, Vulcanii Noroioși) to jedna z największych atrakcji kraju, zlokalizowana u podnóża gór Gór Buzăului w Karpatach Wschodnich. Ten niezwykły obszar obfituje w fascynujące zjawiska naturalne. Wydobywający się z pod ziemi gaz tworzy spektakularne krajobrazy takiej jak błotne gejzery czy wiecznie płonąca ziemia.

Zjawisko wulkanów błotnych można zaobserwować na północ od wioski Berca, przy drodze 102F oraz w pobliżu wioski Pâclele. W tym miejscu znajdują się dwa obszary wulkaniczne: Pâclele Mici i Pâclele Mari.  Cechą charakterystyczną wulkanów błotnych jest to, że zamiast gorącej lawy spod powierzchni ziemi na skutek wydostawania się gazu wyrzucane są zimne, błotniste masy. Chociaż zdarzają się erupcje sięgające kilku metrów, to jednak te należą do rzadkości i zazwyczaj obserwuje się mniejsze wybuchy błota lub wręcz bulgocące kałuże błotne, które z czasem formują się w stożki wystające nawet kilka metrów ponad powierzchnię ziemi. Świeże pokłady błotnej lawy świadczą o tym, że erupcje te – choć z różną intensywnością – mają charakter ciągły.

Wulkany Błotne w Berce

Chcąc odwiedzić to miejsce warto wiedzieć, że Berca to niewielka wieś w Rumuni licząca około 3 tys. mieszkańców, ale także nazwa gminy. Planując podróż (polecamy samochód) należy kierować się na północ od wsi w kierunku Policiori (drogą 102F), a następnie w kierunku Podu Muncii. W praktyce można dojechać niemal pod sam teren na którym można swobodnie obserwować te zjawiska. Obszar wokół Pâclele Mari i Pâclele Mici jest chroniony w ramach programu Natura 2000.

Wulkany błotne w Pâclele Mari

znajdują się w centralnej części Berca na suchym, okrągłym płaskowyżu, na którym znajdują się liczne aktywne źródła o długości 2-3 m i kratery wysokości nawet 6-8 m na obszarze 22 ha. Przeważają tu wulkany wyrzucające lepkie błoto, na którym widać ślady ropy. Do wulkanów dotrzemy wygodnie z drogi 220A prowadzącej z Berki w stronę Podu Muncii, lecz kierujemy się nieco dalej w stronę Vulcanii Noroiosi Guesthouse, gdzie znajduje się płatny parking. Z tego miejsca czeka nas jeszcze niewielki spacer.

Wulkany błotne w Pâclele Mici

Wulkany błotne są tu nieco mniejsze pod względem wysokości i liczby, z wyjątkiem środkowej części płaskowyżu, gdzie znajduje się wydatny, wysoki stożek z dwoma dużymi aktywnymi kraterami na szczycie.  Kierując się na Pâclele Mici swobodnie dotrzemy do kampingu Muddy, gdzie znajduje się także wygodny parking z którego spacerem wygodnie dotrzemy na miejsce. Na terenie parku obowiązuje opłata wstępu i warto tu posiadać nieco drobnej gotówki, bowiem wstęp na teren wulkanów jest płatny. Opłaty te nie są wysokie jednak żadne inne formy płatności poza gotówką nie są akceptowane.

Geneza powstawania wulkanów błotnych

Wulkany błotne w Rumunii (Vulcanii Noroioși) to jedna z nBerce, zlokalizowane w Rumunii, blisko wsi Pâclele, stanowią jedne z największych tego typu formacji w Europie. Umiejscowione są na południowym stoku Karpat, w okręgu Buzău, i od 1924 roku cieszą się statusem rezerwatu przyrody.

Teren wulkanów błotnych charakteryzuje się silnym sfałdowaniem antyklinalnym, będącym przedłużeniem płaszczowiny karpackiej. Struktura geologiczna rejonu Berki obejmuje środkowomioceńskie margle z wtrętami solnymi, solną brekcję, roponośne piaski oraz piaskowce, a także górnomioceńskie margle i aleuryty. Przez ten obszar przebiegają liczne uskoki tektoniczne, co ułatwia przemieszczanie się gazów i wody ku powierzchni.

Wulkany błotne w Berce podzielone są na trzy główne obszary: Pâclele Mari, Pâclele Mici oraz Fierbatori. W Pâclele Mari, zajmującym około 0,22 km², znajduje się 62 źródła wypływów, otoczone dodatkowo przez obszar o powierzchni około 1,62 km², będący miejscem dawnych erupcji. Wulkany położone są na płaskowyżu zbudowanym z materiałów wyrzuconych podczas erupcji.

Pâclele Mici ma powierzchnię 0,165 km² i charakteryzuje się dużym, aktywnym wulkanem o wysokości około 15 metrów. W tym obszarze zlokalizowanych jest 65 wypływów, położonych na polu o powierzchni 0,63 km². Z kolei Fierbatori, z 18 wypływami na obszarze 0,025 km², jest unikalne, ponieważ zamiast stożków wulkanicznych, tworzą się tu okrągłe jeziorka błotne.

Interesującym faktem jest, że około 20 km na północ od Berki, w okolicach wsi Andrascu, zaobserwowano wypływy gazu, tworzące bąble w wodzie i płomienie sięgające nawet 1 metra wysokości. Zjawiska te związane są z tym samym uskokiem, który odpowiada za powstawanie wulkanów błotnych w okolicy Berki.

Historia wulkanów w Berce

Zjawisko występowania wulkanów błotnych w Berce opisano po raz pierwszy w 1881 roku. Największa erupcja wulkanów miała miejsce w 1976 roku, kiedy to błoto wyrzucane było na wysokość jednego metra przez całą dobę. W ciągu miesiąca aktywności na powierzchnię ziemi zostało wyniesionych pięć tysięcy ton mułu. Zwiększoną aktywność odnotowano również w latach 1975 i 1977, przy czym w 1977 roku miało miejsce trwające przez sześć godzin silne trzęsienia ziemi.

Gazy wydobywające się w tym regionie składają się głównie z metanu (95–98%), dwutlenku węgla (1,5–2,3%), wyższych węglowodorów (0,1–1,2%) oraz helu (0,1–0,6%). Hel, charakteryzujący się specyficznym stosunkiem izotopów 3He i 4He, wskazuje na pochodzenie z rozkładu pierwiastków radioaktywnych w głębi ziemi.

Ciekawostki

• Wulkany błotne są najbardziej reprezentatywnymi wulkanami tego typu na terenie Rumunii pod względem aktywności i kształtu, a w 1924 roku zostały uznane za pomnik przyrody
• Lokalna legenda mówi, że wulkany błotne powstały w wyniku walki Arbănașa ze smokiem. Według niej bohaterski Arbănaș wyrusza do walki ze Smokiem, który sieje spustoszenie w krainie. Przestraszony odwagą bohatera i ranny w walce z nim Smok wycofuje się do swojej legowiska w Berce i pozostaje tam na zawsze. Nikt nie wie, co stało się z Arbănașem, ale mówi się, że sucha i popękana ziemia jest skórą Smoka, a przez stale kipiące oczy krew bestii wypływa na powierzchnię.
• Krajobraz wulkanów błotnych stale się zmienia ze względu na ilość błota docierającego do powierzchni oraz zmieniające się miejsca występowania erupcji
• Wulkany błotne Berce są drugimi co do wielkości wulkanami w Europie, ustępując jedynie wulkanom na półwyspie Apseron-Baku w Rosji
• Gărduraria (Nitraria Shoberi) to rzadka roślina – pomnik przyrody – występująca wyłącznie na obszarze Wulkanów Błotnych w Berce, Syberii i Australii. Tym samym miasto Berca jest najbardziej wysuniętym na zachód punktem występowania tej rzadkiej rośliny.

Przydatne informacje

• Rezerwat Błotnistych Wulkanów jest otwarty do zwiedzania codziennie w sezonie letnim w godzinach 08:00-20:00, a w sezonie zimowym odpowiednio 08:00-16:00
• Rezerwat przyrody Vulcanii Noroiosi jest zamknięty i nie można go zwiedzać w deszczowe dni
• Opłata za wstęp wynosi 4 leje dla dorosłych, 2 leje dla studentów i 1 lej dla uczniów
• Na teren parku nie można wprowadzać zwierząt
• Wejście do rezerwatu wyposażone jest w podjazd dla osób niepełnosprawnych

Dodatkowe informacje można uzyskać, kontaktując się z panem Dumitru Roșu, opiekunem chronionego obszaru przyrodniczego Vulcanii Noroioși, pod numerem telefonu: 0722 623 021.