Park Narodowy Tara

Park Narodowy Tara jest jednym z pięciu parków narodowych Serbii. Wyróżnia się unikalnym lasami świerkowymi oraz pierwotnymi lasami bukowymi i jodłowymi. Park został formalnie ustanowiony w 1981 roku i obejmuje obszar gór Tara i Zvijezda.

Park położony jest w najbardziej na zachód wysuniętej części Serbii i obejmuje obszar gminy Bajina Basta graniczącej z rzeką Drina pomiędzy Wyszehradem i Bajina Basta. Jednym z jego najważniejszych atutów Parku Narodowego Tara są unikalne lasy świerkowe, które są gatunkiem chronionym i zagrożonym. Ochroną objęty jest prehistoryczny gatunek świerka Pančića, który można spotkać tylko tutaj i w niektórych częściach wschodniej Bośni. Odkrycie tych lasów datuje się na rok 1875 przez znanego botanika Josifa Pancica.

Teren ten wyróżnia się różnorodnymi formacjami terenowymi, gdzie średnia wysokość waha się od 1000 do 2000 metrów nad poziomem morza, co czyni go doskonałym miejscem dla miłośników turystyki pieszej i alpinizmu. Park Narodowy Tara nie tylko zachwyca swoją przyrodą, ale także stanowi ważny obszar ochrony dla wielu zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Dla turystów i miłośników przyrody stanowi on niepowtarzalną okazję do zanurzenia się w pięknie serbskiej przyrody i doświadczenia niesamowitych widoków oraz unikalnej bioróżnorodności tego regionu.

Park Narodowy Tara skupia w sobie fascynujący krajobraz składający się z grupy imponujących szczytów górskich, oddzielonych głębokimi i malowniczymi wąwozami. Najwyższym punktem parku jest szczyt Kozji Rid w górach Zvijezda, wznoszący się na wysokość 1591 metrów nad poziomem morza. Na szczycie góry znajduje się pięknie usytuowany punkt widokowy z którego rozpościera się widok na wąwóz rzeki Drina.

Malownicze wąwozy, kaniony i wodospady parku Tara

Wąwóz Drina jest jednym z najbardziej imponujących i malowniczych elementów krajobrazu Parku Narodowego Tara. Wąwóz zachwyca swoimi stromymi zboczami dochodzącymi o wysokości od 250 do nawet 1000 metrów oraz rozległymi panoramami zachodniej Serbii i pobliskiej Bośni. W parku można również odnaleźć inne malownicze wąwozy, takie jak wąwozy rzek Rača, Brusnica i Derventa, które wnoszą swoje unikalne piękno do tego regionu.

Kanion Raca
Kanion Raca (okolice Crnjeskovo), fot. Vladimir Mijailović, wa

W parku nie brakuje wodospadów, jednak na szczególne wyróżnienie zasługuje  wodospad Veliki Skakavac na rzece Beli Rzav, który przykuwa uwagę majestatyczną scenerią. W otoczeniu parku narodowego znajdują się jaskinie krasowe oraz liczne punkty widokowe, takie jak Kićak, Smiljevac, Bilješke Stene, Kozje Stene, Vitimirovac oraz wspomniany już wcześniej Kozji Rid zapewniające spektakularny widok na rzekę Drinę. Najgłębsze partie kanionu Driny wcinają się w zbocza Zvijezdy, naturalnego północno-zachodniego przedłużenia Tary, czasem nazywanego Wysoką Tarą. Kanion rozciąga się między ujściami rzeki Žepy i potoku Neveljski, a jego głęboko wcięte klify zbudowane są z masywnych, warstwowych osadów wapieni środkowo-trzeciorzędowych. Te imponujące, bardzo strome formacje skalne częściowo porośnięte są niską roślinnością, rzadziej lasami i krzewami, a miejscami pozostają jałowe tworząc niesamowite widoki.

Zobacz także  Słowiński Park Narodowy

Należy zaznaczyć, że kanion Zvijezda, który stanowi najgłębszy kanion w Serbii, pozostawał nieodkryty aż do 12 czerwca 2010 roku. Jego niedostępność i odosobnienie sprawiły, że stał się schronieniem dla różnorodnych gatunków zwierząt, takich jak niedźwiedzie i kozice. Kanion leży po prawej stronie rzeki Driny i cały jego obszar znajduje się w obrębie parku narodowego.

Istotnym elementem krajobrazu jest strumień Selski Potok, który przepływa przez obszar parku na długości 25 kilometrów,  a różnica wysokości terenu przez który przepływa wynosi 500 metrów, tworząc na swojej drodze około 40 imponujących wodospadów o wysokości od 5 do 40 metrów, by ostatecznie wpaść do rzeki Driny.

Domek na rzece Drina

Osławiony domek na rzece Drina (Kućica na steni, znana również jako Kućica na Drini), stanowi symboliczną ikonę miasteczka Bajina Bašta. Malowniczy widok drewnianego domku usytuowanego na pojedynczej skale pośrodku rzeki Driny często gości w materiałach promocyjnych Serbii.

Charakterystyczny domek na rzece Drina
Domek na rzece Drina fot. fotos1992, px

Historia domku sięga roku 1968, kiedy to grupa chłopców korzystających z kąpieli w rzece Drinie wpadła na pomysł wybudowania na skale miejsca do odpoczynku, wykonanego z desek pochodzących z pobliskiej szopy. Pierwsza próba konstrukcji nie przetrwała zbyt długo. Jednak już w kolejnym roku, czyli w 1969 roku, jeden z chłopców, Milija Mandić, znanego również jako Gljiva, wraz ze swoimi przyjaciółmi zbudował na skale pierwszy domek. Materiały do jego budowy transportowano głównie łodziami i kajakami, zaś większe elementy opuszczano prosto do rzeki, a następnie wyłapywano poszczególne materiały.

Przez ponad 40 lat domek na skale był wielokrotnie niszczony przez wody Driny, jednak za każdym razem był odbudowywany lub wznoszono nowy. Sława charakterystycznego domku osiągnęła swój szczyt w 2012 roku, kiedy to jego zdjęcie zostało opublikowane w magazynie „National Geographic”.

Jezioro Peručačko

Jesioro Peručačko (Perućačko jezero, Перућачко језеро) to sztuczny zbiornik wodny leżący na obszarze Serbii oraz Bośni i Hercegowiny powstałe w wyniku spiętrzenia wód rzeki Driny. Jezioro zajmuje powierzchnię 12,4 km², a jego maksymalna głębokość wynosi 70 metrów. Wody jeziora obfitują w pstrągi, suma, klenie i sobole i udostępnione są dla wędkarzy jednak konieczne jest uzyskanie zezwolenia przez włodarzy parku.

Zobacz także  Grachtengordel - kanały w centrum Amsterdamu
Jezioro Peručačko
Jezioro Peručačko, fot.; fotos1992, px

Jezioro ma swoją mroczną stronę, bowiem w trakcie konfliktu zbrojnego w Kosowie, który miał miejsce w latach 90. XX wieku, jezioro stało się miejscem masowego zatapiania ciał ofiar zbrodni wojennych. Ciała zamordowanych zwożone były i zrzucane do jeziora samochodami chłodniczymi. Po obaleniu reżimu Slobodana Miloševicia rozpoczęto dochodzenie w tej sprawie, przeprowadzając liczne ekshumacje mające na celu identyfikację i upamiętnienie ofiar tych tragicznych wydarzeń.

Monaster Rača

Monaster Rača to prawosławny klasztor zlokalizowany w pobliżu miejscowości Bajina Bašta, ufundowany w drugiej połowie XIII wieku przez króla Stefana III. W średniowieczu klasztor ten pełnił istotną rolę jako ośrodek nauki i kultury. Szczególną sławę zdobyło skryptorium, które działało w jego murach. Monaster działał, aż do roku 1690, kiedy to mnisi opuścili go w obawie przed nadciągającymi wojskami tureckimi. Część z nich znalazła schronienie w Budapeszcie, gdzie założyli klasztor św. Andrzeja, który stał się jednym z ważnych centrów kultury serbskiej. Inni osiedlili się w monasterze Mala Remeta oraz monasterze Beočin. Opuszczone budynki klasztoru zostały splądrowane przez Turków.

Monaster Raca
Monaster Raca, fot. Anthony45, wa

W roku 1795, klasztor został odbudowany przez grupę zakonników pod kierownictwem Milentije Stefanovicia, mnicha i działacza patriotycznego. Sztandar, pod którym walczył on w pierwszym powstaniu antytureckim, jest do dziś przechowywany w klasztorze.

Atrakcje turystyczne

Na terenie Parku Narodowego Tara wytyczono łącznie 18 szlaków turystycznych i kilka tras rowerowych o różnym stopniu trudności. Na terenie parku istnieje możliwość uprawiania turystyki konnej dla osób z róznym poziomem zaawansowania. Cena kilkugodzinnej wycieczki (10-15 km) wynosi ok. 1500 dinarów na uczestnika, istnieją również programy dzienne i weekendowe. Jeśli chodzi o wędkowanie, jeziora Spaići i Beli Rzav w Zaovinie oraz jezioro Perućac stanowią najbardziej atrakcyjne miejsca. Te wody obfitują w pstrągi, suma, klenie i sobole. Zezwolenie na  wędkowanie można uzyskać u administratora parku. Wędkowanie dozwolone jest wyłącznie na wybranych akwenach.

Najkrótsza trasa do Parku Narodowego Tara z Belgradu prowadzi przez Belgrad-Valjevo-Rogačica-Bajina Bašta-Tara (180 km), choć istnieje także możliwość dojazdu przez Užice lub przez Zvornik przez malowniczą dolinę Driny.

Szlaki turystyczne piesze

Szlak Raca

Szlak o długości zaledwie 2 kilometrów, stanowi jedną z najbardziej dostępnych tras w regionie. Początkiem szlaku jest klasztor Raca, reprezentujący niezwykłe dziedzictwo kulturowe i historyczne parku. Kontynuując wędrówkę, przechadzasz się przez bukowy las w kierunku rezerwatu przyrody Race. Na zakończenie trasy, docierasz do źródeł termalnych Ladevac, gdzie warto spróbować wody z wodospadów, znanej ze swoich potencjalnych korzyści dla zdrowia skóry i wzroku.

Zobacz także  Tirana - stolica Albanii

Ścieżka Jarevac

Krótka i łatwa do przebycia trasa. Podążając ścieżką wzdłuż górskiego potoku Jarevac na dystansie 3 kilometrów, dotrzesz do ośrodka Brana Jarevac, idealnego miejsca na odpoczynek i piknik. Warto jednak pamiętać, żeby odpowiednio wyposażyć się do wędrówki górskim szlakiem.

Ścieżka edukacyjna „Banjska stena”

Zaliczana do tras o średnim stopniu trudności. Rozpoczynając wędrówkę od wejścia do chronionego obszaru Crveni potok, ścieżka prowadzi przez leśny trakt aż do punktu widokowego Banjska Stena. Wzdłuż drogi umieszczone są tablice informacyjne prezentujące różnorodność gatunków roślin i ekosystemów górskich. Na trasie istnieje możliwość spotkania dzikich zwierząt.

Punkty widokowe

Widok na rzekę Drina
Widok na rzekę Drina, fot. kokas4oka, px

Punkt widokowy Banjska Stena

Wyróżnia się jako jeden z najbardziej rozpoznawanych celów turystycznych, przyciągając uwagę zarówno lokalnych jak i zagranicznych podróżnych. Jego wyjątkowe położenie oferuje spektakularne panoramy jeziora Perucac.

Biljeska Stena

Punkt widokowy z którego roztaczają się piękne widoki  na jezioro Perucac, a trasa prowadzi przez endemiczny serbski las świerkowy. To miejsce pozwala odkrywać urodę przyrody w kontekście lokalnej flory i fauny, wzbogacając podróż o głębsze zrozumienie lokalnego ekosystemu.

Punkt widokowy Crnjeskovo

Punkt widokowy położony na wysokości 1035 m w południowo-wschodniej części Tary (Kaluderske Bare) do którego można dotrzeć po 15 minutowym spacerze prowadzącym od klasztoru

Punkt widokowy Oslusa

oddalony o 8 km od Mitrovica, to miejsce z przemyślaną infrastrukturą dla turystów. Wyposażony w altanę, ławki i stoły na piknik, stanowi idealne miejsce na odpoczynek i delektowanie się widokami. Palenisko umożliwia rozpalenie ogniska, dodając romantycznego klimatu wieczornym spotkaniom, natomiast entuzjaści paralotniarstwa znajdą tu wygodny punkt startowy.

Punkt widokowy Sjenic

osiągający najwyższą wysokość 1444 m, przyciąga nie tylko swoją imponującą panoramą, ale także charakterystyczną wieżą o wysokości 12 metrów. Zapewniając zapierające dech w piersiach widoki na wąwóz Derventa, wioskę Rasiste, jezioro Perucac oraz zalesiony masyw górski Tara, stanowi kulminacyjny punkt podróży dla wielu entuzjastów przyrody i fotografów.

 

Administracja Parku

Park narodowy Tara

Milenka Topalovica 3, Bajina Basta, Serbia
Telefon: (+381) 031/863 644
E-mail: office@nptara.rs

Strona internetowa parku https://nptara.rs/en/