Podrożując południową częścią Polski przemierzamy między innymi Śląsk. Najważniejszy podział Śląska to wyróżnienie Dolnego Śląska i Górnego Śląska. Podział ten dokonał się jeszcze w średniowieczu.
Gdy Śląsk Dolny skupiał się wokół Wrocławia, Śląsk Górny – czyli leżący w górę Odry – nigdy nie posiadał jednego silnego ośrodka, ale zawsze kilka, najpierw były to Opole i Racibórz potem dołączył do nich Lubliniec, a od XVIII wieku głównie miasta zagłębia przemysłowo-górniczego na Wyżynie Górnośląskiej. Chcielibyśmy zaproponować w cyklu kilku artykułów najciekawsze miejsca warte zobaczenia w czasie podróży po Ślasku. W tej częsci piszemy o śląskich podziemych atrakcjach.
Dolnośląskie kopalnie złota
Na Dolnym Śląsku jest złoto i srebro, jeszcze dziś można trafić na jakiś samorodek, który uszedł uwadze dawnych górników. Niekiedy wskazówka poszukiwań będzie nazwa miejscowości: Złotoryja, Złoty Stok, Srebrna Góra. Złotoryjscy kopacze wydobywali z piasków rzeczki Kaczawy ponoć 50 kg tego kruszcu rocznie. Tradycje kopaczy złota podtrzymują organizowane w Złotoryji Mistrzostwa w Płukaniu Złota. Przez miasto przechodzą wtedy korowody złotoryjan przebranych w historyczne stroje.
W kopalniach w Złotym Stoku wydobywano jeszcze więcej złota. Teraz w sztolniach działa Podziemne Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota. Sztolnia “Książęca” ma długość 250 metrów i łączy kilka wyrobisk na poziomie 400 metrów.
Złotoryja
Centrum Informacji Turystycznej
ul. Basztowa 15, 59-500 Złotoryja
tel. 076/ 878 18 73
www.zlotoryja.pl
Kopalnia Złota “Aurelia” Złotoryjski
Ośrodek Kultury i Rekreacji
pl. Reymonta 5, tel. 076/ 878 33 74
Polskie Bractwo Kopaczy Złota
www.bractwo.bbk.pl
Złoty Stok
Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota
w Złotym Stoku
ul. Złota 7, 57-250 Złoty Stok
tel. 074/ 817 55 08, 817 55 74
www.kopalniazlota.pl
www.zlotystok.gad.pl
www.zloty-stok.prv.pl
Zabytki Górnictwa
Górny Śląsk od XIX wieku kojarzony jest z górnictwem i wielkim przemysłem, stad niezliczone relikty dawnej techniki i przemysłu. W Tarnowskich Górach znajduję się kopalnia Zabytkowa Rud Srebrnonośnych. Część korytarzy można zwiedzać tylko łodziami. 30 metrów pod ziemią ciągnie się Sztolnia Czarnego Pstrąga, jej 600- metrowy odcinek jest też dostępny tylko dla łodzi.
Tradycje górnicze Zabrza datowane są na XVII wiek, kiedy to powstała tu największa w Europie kopalnia węgla “Królowa Luiza”- dziś skansen górniczy z wieżą wyciągową i przeszło 1500- metrowej długości podziemnymi korytarzam.
Na Dolnym Śląsku wydobywano także węgiel. W Wałbrzychu działało od niedawna kilka kopalni. W jednej zamkniętych kopalń urządzone jest Muzeum Przemysłu i Techniki. Zwiedzający mają możliwość zwiedzenia sztolni i wyrobisk górniczych oraz unikalnych wież wyciągowych. W pobliżu, w Nowej Rudzie, w nieczynnej już kopalni utworzono Muzeum Górnictwa Podziemnego. Można tu zwiedzać 700 m podziemi.
Tarnowskie Góry
Kopalnia Zabytkowa Rud Srebrnonośnych
w Tarnowskich Górach
42-600 Tarnowskie Góry, ul. Szczęść Boże 52
tel. 032/ 285 29 81
www.koplaniasrebra.pl
www.tarnowskiegory.pl
Zabrze
Skansen Górniczy “Królowa Luiza” w Zabrzu
Oddział Muzeum Górnictwa Węglowego
ul. Wolności 410, 41-800 Zabrze
tel./fax: 032/ 370 11 27
www.luiza.zabrze.pl
www.muzeumgornictwa.pl
Wałbrzych
Muzeum Przemysłu i Techniki w Wałbrzychu
ul. Wysockiego 28, 58- 304 Wałbrzych
tel./fax: 074/ 864 60 35
Podziemna Turystyczna Kopalnia Węgla
-Muzeum Górnictwa
ul. Obozowa 4, 57-400 Nowa Ruda
tel. 074/ 872 79 11
www.jaskinia.pl/kopalniawegla
Centrum Informacji Turystycznej Związku
Miast i Gmin Książańskich
Rynek 9, 58-300 Wałbrzych
tel./fax: 074/ 842 20 00
www.zmigk.org.pl
Jaskinia Niedźwiedzia
W masywie Śnieżka koło wsi Kletno na Dolnym Śląsku jest największa w Sudetach jaskinia. Nazwano ją Niedźwiedzia, bo znaleziono tu kości jaskiniowego niedźwiedzia z epoki lodowcowej. Część przeszło 3 km korytarzy można zwiedzać. Wielkie wrażenie pozostawiają bogate formy naciekowe.
Zakład Usług Turystycznych “Jaskinia Niedźwiedzia”
ul. Kościuszki 55, 57-550 Stronie Śląskie
tel. 074/ 814 12 50 jaskinia czynna jest codziennie oprócz
poniedziałków i czwartków
www.jaskinia.pl
Podziemne miasta
Tajemnicze sztolnie w okolicach Osówki i Głuszycy w Górach Sowich zaczęto drążyć od roku 1943. ten system ogromnych hal, korytarzy miał być prawdopodobnie podziemną fabryka tajnej broni hitlerowskich Niemiec. W zboczach gór w pobliżu Walimia powstał pod koniec wojny olbrzymi kompleks podziemnych sztolni i korytarzy znany pod kryptonimem “Riese”. Podziemne wyrobiska, przejścia, komory mają niezwykłe niekiedy kształty i zdumiewające rozmiary. Niektóre z komór mają 12 metrów wysokości
Podziemne Miasto Głuszyca- Kompleks Osówka
tel. 074/ 845 62 20
www.osowka.pl
Muzeum Sztolni Walimskich
tel. 074/ 845 73 00
www.sztolnie.pl