W tym artykule
Ogród Saski, położony w samym centrum Warszawy, jest jednym z najstarszych parków miejskich w Polsce. Rozciąga się między placem marszałka Józefa Piłsudskiego, placem Żelaznej Bramy, ulicą Marszałkowską i ulicą Królewską, stanowiąc integralną część historycznej Osi Saskiej. Park cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców Warszawy, ale także zachwyca przyjeżdżających do stolicy turystów.
Założony na przełomie XVII i XVIII wieku, Ogród Saski był początkowo geometrycznym ogrodem francuskim, zaprojektowanym przez Matthäusa Daniela Pöppelmanna i Zachariasa Longuelune’a. Powstał z myślą o królu Auguście II Mocnym, pełniąc rolę ogrodu pałacowego przy Pałacu Saskim. Udostępniony mieszkańcom Warszawy 27 maja 1727 roku, stał się pierwszym publicznym parkiem miejskim w Polsce.
Początkowo ogród był dostępny dla wszystkich, którzy byli odpowiednio ubrani. Z biegiem lat zyskał na popularności, stając się ulubionym miejscem wypoczynku i rozrywki dla mieszkańców Warszawy. W 1748 roku August III Sas wzniósł tam pierwszy wolno stojący budynek teatralny w Polsce – Opernhaus, który przyciągał miłośników sztuki z całego kraju.
Zmiany i Odbudowy
W czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku ogród został zdewastowany. Na początku XIX wieku przekształcono go w krajobrazowy ogród angielski według projektu Jamesa Savage’a. W XIX wieku stał się miejscem wykluczającym osoby niechlujnie ubrane oraz Żydów w tradycyjnych strojach. Ogród ogrodzono, a przy każdej bramie stał policjant.
W czasie II wojny światowej park został częściowo zniszczony. Po wojnie, w 1945 roku, oczyszczony z min, ponownie otworzył swoje bramy dla mieszkańców Warszawy. Drzewostan parku przetrwał wojnę, choć wiele starych drzew zostało uszkodzonych. Największą grupę drzew stanowią kasztanowce, ale rosną tu także topole czarne, wiązy, lipy drobnolistne, glediczje trójcierniowe, miłorzęby japońskie i klony pospolite.
W 2023 roku spółka Pałac Saski ogłosiła plan inwestycji w odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej. Inwestycja ta koliduje z około 150 drzewami rosnącymi we wschodniej części parku, w tym lipami i dębami. Planuje się wycięcie 60 drzew oraz przesadzenie 90 na inne miejsce.
Atrakcje Ogrodu Saskiego
Charakterystycznym elementem parku jest 21 barokowych rzeźb muz i cnót autorstwa Jana Jerzego Plerscha. W centralnej części parku znajduje się empirowa fontanna zaprojektowana przez Henryka Marconiego w 1855 roku. Obok niej stoi wodozbiór w kształcie rotundy, wzorowany na rzymskiej świątyni Westy w Tivoli.
Inne ważne obiekty to staw, zegar słoneczny z 1863 roku, Grób Nieznanego Żołnierza, Pałac Błękitny oraz płyta upamiętniająca powitanie wojsk polskich przez Józefa Piłsudskiego w 1921 roku. Znajdują się tu również pomnik Marii Konopnickiej, kamień pamiątkowy ustawiony w 1927 roku z okazji dwusetnej rocznicy udostępnienia Ogrodu publiczności oraz płyta upamiętniająca 6 milionów Polaków, którzy zginęli w II wojnie światowej.
Ogród Saski, z jego bogatą historią i licznymi atrakcjami, jest nie tylko ważnym miejscem rekreacyjnym, ale także symbolem historycznej ciągłości Warszawy. Jego unikalna atmosfera, malownicze krajobrazy i historyczne zabytki sprawiają, że jest to miejsce, które każdy odwiedzający stolicę Polski powinien zobaczyć. To oaza spokoju w sercu tętniącego życiem miasta, która od wieków służy warszawiakom i turystom jako miejsce wypoczynku i refleksji.