Białostockie sanktuaria

Białostocczyzna – szczególnie zachodnia jej część – posiada sanktuaria, do których podążają pielgrzymi nie tylko z okolic, ale i z całej Polski, by pomodlić się przed cudownymi obrazami. Są miejsca znane i mniej znane, z którymi chciałbym zapoznać turystów przyjeżdżających na Białostocczyznę.

Zwiedzając Białystok warto odwiedzić sanktuarium w Katedrze p.w. Wniebowzięcia N.M.P. przy Rynku Kościuszki. Kościół został wybudowany w latach 1900 -1905 w stylu neogotyckim przy kościele z 1617 r. W 1945 r. utworzono diecezję białostocką, wydzielając ją z dawnej diecezji wileńskiej. W prokatedrze 27 IX 1977 r. poświęcono kaplicę Matki Bożej Miłosierdzia. Poświęcenia dokonał ówczesny kardynał Karol Wojtyła, obecny Ojciec Święty. W kaplicy umieszczono kopię cudownego obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej, wykonaną przez Łucję Bauzukiewicz w 1927 r. Był to dar dla archidiecezji od ks. abp. Henryka Gulbinowicza, który był uprzednio administratorem w Białymstoku i otrzymał ją z okazji 25 – lecia swoich święceń kapłańskich.

Przy ulicy Lipowej w Białymstoku znajduje się cerkiew p.w. św. Mikołaja Cudotwórcy. wybudowana została w latach 1843 -1847 na miejscu dawnej cerkiewki unickiej pamiętającej początki miasta. Cerkiew przypomina świątynię Aleksandra Newskiego w Petersburgu. Na uwagę zasługuje ikona Matki Bożej Białostockiej oraz relikwie świętego męczennika 6 – letniego chłopca, patrona dzieci i młodzieży, który w 1690 r. został zamordowany w pobliskiej wsi Zwierki. Jego ciał nie uległo rozkładowi i znajduje się w małej trumience z prawej strony cerkwi.

Następną miejscowością godną zwiedzenia jest Knyszyn – dawny gród Zygmunta Augusta. Znajduje się tu murowany kościół pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty z 1580 roku , a w nim obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy słynący niegdyś z wielu łask, dzisiaj zapomniany z uwagi na coraz bardziej rozwijający się kult maryjny w pobliskim Krypnie. W Knyszynie można również zwiedzić ciekawą izbę pamięci mieszczącą się w dawnym Magistracie oraz stery lamus.

W Krypnie znajduje się sanktuarium Matki Boskiej Pocieszenia z obrazem słynącym cudami od ponad 400 lat. W starych kronikach można odczytać, że hetman Jan Zamoyski zamówił do kaplicy w swojej rezydencji w Knyszynie kopię obrazu Matki Boskiej Śnieżnej z bazyliki Bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie z przełomu XVII/XVIII wieku. Można przypuszczać, że ten właśnie obraz Matki Boskiej Pocieszenia został znaleziony (jak głoszą dwie wersje legendy) na lipie lub w krypie i wkrótce zasłynął cudami. w 1520 roku wybudowano w tym miejscu kaplicę i umieszczono w niej obraz. Obecnie obraz znajduje się w ołtarzu głównym kościoła wybudowanego w latach 1881 -1885. W Krypnie można przenocować w Domu Pielgrzyma.

Z Krypna kierujemy się kierujemy się do następnego sanktuarium w Płonce Kościelnej koło Łap jadąc przez Tykocin, leżący w dolinie Narwi.

Tykocin posiada wiele ciekawych zabytków pochodzących z okresu Baroku, m.in. muzeum judaizmu znajdujące się w zabytkowej synagodze, oraz ruiny dawnego zamku – twierdzy z początków XVI w. W twierdzy tykocińskiej w czasie potopu szwedzkiego bronił się Janusz Radziwiłł przed wojskiem polskim.
Mijamy Jeżewo, gdzie urodził się Zygmunt Gloger – etnograf, archeolog i historyk, wydawca encyklopedii staropolskiej.

W Płonce Kościelnej wchodzimy do kościoła p.w. św. Michała Archanioła zbudowanego w 1913 r. , w którym znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Płonowskiej – Królowej Młodzieży z 1658 r. W kościele znajduje się także krucyfiks podarowany przez króla Jana Sobieskiego, który modlił się przed płonkowskim obrazem wraz z rycerstwem.

Jadąc do następnego sanktuarium w Topczewie można wstąpić do kościoła św. Piotra i Pawła w Łapach zbudowanego w latach 1917 -1936. W głównym ołtarzu znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej zasłaniany obrazem Matki Boskiej Królowej. Oba obrazy pochodzą z 1936 roku. W dalszej drodze można zatrzymać się w miejscowości Pietkowo. W tutejszym kościele p.w. św. Anny w głównym ołtarzu znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej sprowadzona z Wilna w 1938 r.

W Topczewie natomiast wchodzimy do kościoła klasycystycznego pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika zbudowany w latach 1926 – 1931 jako już trzeci kościół w tym miejscu. Kult świętego istnieje już w Topczewie od początków XVI wieku. 29 września odbywa się czterdziestogodzinne nabożeństwo, kiedy to przybywa bardzo dużo pielgrzymów z okolicy.

Z Topczewa jedziemy do niewielkiej wioski Hodyszewa, gdzie znajduje się obraz Matki Boskiej Hodyszewskiej od dawna znany i czczony przez lud Podlasia, Kurpi i Mazowsza. Ciekawe są dzieje pochodzącego z XVI w. obrazu, który wywieziony do Rosji w czasie I wojny światowej powrócił na swoje miejsce w 1926 r. Obok sanktuarium znajduje się cudowne źródełko , obok którego ukazała się Matka Boska ok. 250 lat temu. Od 1976 r. opiekę nad sanktuarium objęli xx Pallotyni.

Niedaleko Hodyszewa, ok. 8 km. na południe znajduje się sanktuarium św. Doroty Męczenniczki w miejscowości Domanowo koło Brańska. Drewniany kościół pochodzący z 1460 r. chociaż wielokrotnie przebudowywany , zachował swój piękny wystrój z elementami renesansu i baroku.

Z Domanowa jedziemy przez Brańsk do Ostrożan, gdzie znajduje się łaskami słynący obraz Matki Boskiej Ostrożańskiej w drewnianym ponad dwustuletnim kościele o barokowym wystroju. Początki kultu nie są znane, ale jak głosi legenda, wśród lipowych drzew objawiła się Matka Boska pozostawiając swój ślad na leżącym kamieniu. Od wieków sanktuarium jest miejscem wielu pielgrzymek.

Z Ostrożan jedziemy do wsi Miłkowice Maćki, w której znajduje się drewniany kościół p.w. św. Rocha z 1811 r. Dzieje tego miejsca kultu datują się od 1710 r. kiedy to panowała epidemia cholery i ludność okoliczna modliła się w tym miejscu o ocalenie.

Dalej jedziemy przez Drohiczyn do Siemiatycz zwiedzając piękny barokowy kościół z 1619 – 1639 r. w którym znajduje się Obraz Matki Boskiej Uzdrowieńczej, prawdopodobnie pochodzący z XVI w.

Niedaleko Siemiatycz ok. 12 km w dawnej Puszczy Mielnickiej znajduje się sanktuarium prawosławne na św. Górze Grabarce p.w. Przemienienia Pańskiego. Na Górze można zobaczyć cerkiew i las krzyży pokutnych oraz inne obiekty sakralne. Kult ikony Przemienienia Pańskiego przeniesiony został na Grabarkę w XVIII w. z pobliskiego Mielnika. To tutaj na górze w 1710 r. skryli się okoliczni mieszkańcy, jak głosi legenda ocalili swoje życie modląc się i pijąc wodę wyłącznie z pobliskiego źródełka.

Turystów, którzy chcieliby udać się na szlak sanktuariów białostockich oraz zwiedzić Podlasie, oprowadza przewodnik Eugeniusz Nowak zamieszkały w Siemiatyczach, ul. Nadrzeczna 14, telefon (085) 655 61 32.

Następną miejscowością godną zwiedzenia jest Knyszyn – dawny gród Zygmunta Augusta. Znajduje się tu murowany kościół pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty z 1580 roku , a w nim obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy słynący niegdyś z wielu łask, dzisiaj zapomniany z uwagi na coraz bardziej rozwijający się kult maryjny w pobliskim Krypnie. W Knyszynie można również zwiedzić ciekawą izbę pamięci mieszczącą się w dawnym Magistracie oraz stery lamus.

W Krypnie znajduje się sanktuarium Matki Boskiej Pocieszenia z obrazem słynącym cudami od ponad 400 lat. W starych kronikach można odczytać, że hetman Jan Zamoyski zamówił do kaplicy w swojej rezydencji w Knyszynie kopię obrazu Matki Boskiej Śnieżnej z bazyliki Bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie z przełomu XVII/XVIII wieku. Można przypuszczać, że ten właśnie obraz Matki Boskiej Pocieszenia został znaleziony (jak głoszą dwie wersje legendy) na lipie lub w krypie i wkrótce zasłynął cudami. w 1520 roku wybudowano w tym miejscu kaplicę i umieszczono w niej obraz. Obecnie obraz znajduje się w ołtarzu głównym kościoła wybudowanego w latach 1881 -1885. W Krypnie można przenocować w Domu Pielgrzyma.

Z Krypna kierujemy się kierujemy się do następnego sanktuarium w Płonce Kościelnej koło Łap jadąc przez Tykocin, leżący w dolinie Narwi.

Tykocin posiada wiele ciekawych zabytków pochodzących z okresu Baroku, m.in. muzeum judaizmu znajdujące się w zabytkowej synagodze, oraz ruiny dawnego zamku – twierdzy z początków XVI w. W twierdzy tykocińskiej w czasie potopu szwedzkiego bronił się Janusz Radziwiłł przed wojskiem polskim.
Mijamy Jeżewo, gdzie urodził się Zygmunt Gloger – etnograf, archeolog i historyk, wydawca encyklopedii staropolskiej.

W Płonce Kościelnej wchodzimy do kościoła p.w. św. Michała Archanioła zbudowanego w 1913 r. , w którym znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Płonowskiej – Królowej Młodzieży z 1658 r. W kościele znajduje się także krucyfiks podarowany przez króla Jana Sobieskiego, który modlił się przed płonkowskim obrazem wraz z rycerstwem.

Jadąc do następnego sanktuarium w Topczewie można wstąpić do kościoła św. Piotra i Pawła w Łapach zbudowanego w latach 1917 -1936. W głównym ołtarzu znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej zasłaniany obrazem Matki Boskiej Królowej. Oba obrazy pochodzą z 1936 roku. W dalszej drodze można zatrzymać się w miejscowości Pietkowo. W tutejszym kościele p.w. św. Anny w głównym ołtarzu znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej sprowadzona z Wilna w 1938 r.

W Topczewie natomiast wchodzimy do kościoła klasycystycznego pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika zbudowany w latach 1926 – 1931 jako już trzeci kościół w tym miejscu. Kult świętego istnieje już w Topczewie od początków XVI wieku. 29 września odbywa się czterdziestogodzinne nabożeństwo, kiedy to przybywa bardzo dużo pielgrzymów z okolicy.

Z Topczewa jedziemy do niewielkiej wioski Hodyszewa, gdzie znajduje się obraz Matki Boskiej Hodyszewskiej od dawna znany i czczony przez lud Podlasia, Kurpi i Mazowsza. Ciekawe są dzieje pochodzącego z XVI w. obrazu, który wywieziony do Rosji w czasie I wojny światowej powrócił na swoje miejsce w 1926 r. Obok sanktuarium znajduje się cudowne źródełko , obok którego ukazała się Matka Boska ok. 250 lat temu. Od 1976 r. opiekę nad sanktuarium objęli xx Pallotyni.

Niedaleko Hodyszewa, ok. 8 km. na południe znajduje się sanktuarium św. Doroty Męczenniczki w miejscowości Domanowo koło Brańska. Drewniany kościół pochodzący z 1460 r. chociaż wielokrotnie przebudowywany , zachował swój piękny wystrój z elementami renesansu i baroku.

Z Domanowa jedziemy przez Brańsk do Ostrożan, gdzie znajduje się łaskami słynący obraz Matki Boskiej Ostrożańskiej w drewnianym ponad dwustuletnim kościele o barokowym wystroju. Początki kultu nie są znane, ale jak głosi legenda, wśród lipowych drzew objawiła się Matka Boska pozostawiając swój ślad na leżącym kamieniu. Od wieków sanktuarium jest miejscem wielu pielgrzymek.

Z Ostrożan jedziemy do wsi Miłkowice Maćki, w której znajduje się drewniany kościół p.w. św. Rocha z 1811 r. Dzieje tego miejsca kultu datują się od 1710 r. kiedy to panowała epidemia cholery i ludność okoliczna modliła się w tym miejscu o ocalenie.

Dalej jedziemy przez Drohiczyn do Siemiatycz zwiedzając piękny barokowy kościół z 1619 – 1639 r. w którym znajduje się Obraz Matki Boskiej Uzdrowieńczej, prawdopodobnie pochodzący z XVI w.

Niedaleko Siemiatycz ok. 12 km w dawnej Puszczy Mielnickiej znajduje się sanktuarium prawosławne na św. Górze Grabarce p.w. Przemienienia Pańskiego. Na Górze można zobaczyć cerkiew i las krzyży pokutnych oraz inne obiekty sakralne. Kult ikony Przemienienia Pańskiego przeniesiony został na Grabarkę w XVIII w. z pobliskiego Mielnika. To tutaj na górze w 1710 r. skryli się okoliczni mieszkańcy, jak głosi legenda ocalili swoje życie modląc się i pijąc wodę wyłącznie z pobliskiego źródełka.

Turystów, którzy chcieliby udać się na szlak sanktuariów białostockich oraz zwiedzić Podlasie, oprowadza przewodnik Eugeniusz Nowak zamieszkały w Siemiatyczach, ul. Nadrzeczna 14, telefon (085) 655 61 32.