Turnicki Park Narodowy

Turnicki Park Narodowy (Wschodniokarpacki Park Narodowy) to póki co propozycja utworzenia parku na obszarze Pogórza Przemyskiego, która miała swój początek przed II wojną światową. Park miałby powstać na gruntach należących do Polskiej Akademii Umiejętności, które zostały jej przekazane testamentem Pawła Tyszkowskiego i Piotra Kwiatkowskiego.

Kolejna inicjatywa powstania parku narodowego pojawiła się w maju 1982 roku podczas II zjazdu Ligi Ochrony Przyrody w Przemyślu, za sprawą profesorów Janusza Kotlarczyka i Jerzego Pióreckiego. Proponowano wówczas nazwę „Park Narodowy Doliny Środkowego Wiaru”. Pojawiały się także inne propozycje, takie jak „Park Narodowy Brzeżnych Karpat”, „Lędziański Park Narodowy”, „Wschodniokarpacki Park Narodowy”, a najbardziej rozpowszechniony był projekt nazwy „Turnicki Park Narodowy”. Ta nazwa wywodziła się od centralnie położonego dzikiego masywu górskiego Turnica (563 m n.p.m.) oraz rzeki o tej samej nazwie. Obszar ten obejmuje Rezerwat przyrody Turnica, gdzie można spotkać wilki, rysie, żbiki oraz gniazduje 9 par orła przedniego.

Minister ochrony środowiska Stefan Kozłowski w 1992 roku zgłosił propozycję utworzenia parku, kierując wniosek do wojewody przemyskiego. W 1994 roku Państwowa Rada Ochrony Przyrody pozytywnie zaopiniowała propozycję utworzenia parku.

W 1995 roku Rada Ekologiczna przy Prezydencie RP zażądała szybkiego utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Jednakże minister Stanisław Żelichowski oraz Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie sprzeciwiły się temu projektowi. 15 lutego 1996 roku została powołana społeczna rada Turnickiego Parku Narodowego, której przewodniczył ornitolog Przemysław Kunysz. Stowarzyszenie „Pracownia na rzecz Wszystkich Istot” przeprowadziło kampanię na rzecz utworzenia parku, zdobywając poparcie mediów lokalnych i ogólnopolskich oraz zbierając około 50 tysięcy podpisów pod petycjami na jego rzecz. W 1997 roku petycje trafiły do Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. W 1998 roku propozycja była przedmiotem dyskusji w Senacie RP. W 1999 roku Przemyskie Towarzystwo Ornitologiczne wraz z „Pracownią na rzecz Wszystkich Istot” wystosowały list do Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, sugerując wprowadzenie moratorium dla Lasów Arłamowskich, aby powstrzymać niekorzystne zmiany w środowisku leśnym do czasu utworzenia parku.

Zobacz także  Roztoczański Park Narodowy

W marcu 2008 roku odbyło się spotkanie założycielskie Stowarzyszenia na rzecz Utworzenia Turnickiego Parku Narodowego, którego celem było promowanie tej inicjatywy, edukacja ekologiczna, podjęcie działań prawnych oraz reagowanie na inwestycje niezgodne z prawem ochrony przyrody. Obecnie jedną z organizacji pozarządowych zaangażowanych w promocję idei utworzenia parku oraz zrównoważony rozwój w jego otoczeniu jest Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze.

W 2015 roku złożono wnioski w sprawie ustanowienia pomnikami przyrody 1064 jodeł pospolitych, 748 buków zwyczajnych, 45 jaworów oraz 74 grabów pospolitych, stanowiących najcenniejsze okazy drzew na terenie przyszłego parku.

W roku 2017 w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie złożony został projekt utworzenia rezerwatu przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka” na obszarze planowanego Turnickiego Parku Narodowego, obejmujący najbardziej wartościowe przyrodniczo obszary. Oprócz projektu aktu prawnego, dostarczono obszerną dokumentację opisującą unikatowe walory przyrodnicze tego terenu.