Sinterklaas, znany również jako Sint-Nicolaas lub krótko de Sint, to główna postać i nazwa święta dla dzieci obchodzonego w Holandii w wigilię urodzin Mikołaja, czyli 5 grudnia. W Belgii oraz niektórych byłych koloniach holenderskich, obchody mają miejsce 6 grudnia, czyli we właściwym dniu imienin Mikołaja. W Holandii przybywa on tradycyjnie statkiem parowym, zawsze w pierwszą sobotę po dniu świętego Marcina, który zmarł 8 listopada. Dzieci wierzą, że Sinterklaas specjalnie z Hiszpanii przybywa, aby ich odwiedzić.
Przybycie Sinterklaasa oznacza, że dzieci mogą każdego wieczoru przed pójściem spać ustawić swój bucik przy kominku (niderl. De schoen zetten), aby rankiem następnego dnia znaleźć małe podarunki, głównie drobne słodycze, pod warunkiem, że były grzeczne. Wieczorem 5 grudnia Sinterklaas przynosi dzieciom, które były przez cały rok posłuszne, paczkę z okazałym prezentem (niderl. Pakjesavond).
Święto Sinterklaas jest uroczyście obchodzone w całej Holandii, z wyjątkiem miejscowości Grouw (Grou) w prowincji Fryzja, gdzie 21 lutego obchodzone jest święto Sint Piter. Odpowiednikiem holenderskiego święta Sinterklaas jest obchodzony w Polsce 6 grudnia Dzień Świętego Mikołaja.
Dzień Świętego Mikołaja jest także obchodzony w innych krajach, takich jak Luksemburg, Austria, Szwajcaria, Francja, Niemcy, Rumunia, Słowenia, Serbia, Turcja, Brazylia, Czechy oraz Węgry. W Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii spotykamy postaci Santa Claus i Father Christmas, a okres wręczania prezentów rozciąga się od imienin Mikołaja do Nowego Roku.
Według badań opinii publicznej Holendrzy uważają Sinterklaas za najpopularniejsze święto, co skłoniło do postulatów uczynienia 5 grudnia oficjalnym dniem wolnym od pracy. W 2009 roku 55% Holendrów zadeklarowało, że będzie obchodzić uroczyście Sinterklaas. Średnio na zakup prezentów planowano wydać 122 euro. Święto cieszy się największą popularnością wśród osób w wieku od 18 do 34 lat (64%). Najczęściej spożywanymi słodyczami są litery z czekolady.
Przybycie Sinterklaasa budzi emocje u holenderskich dzieci, co objawia się symptomami stresopodobnymi. Psycholodzy zalecają ostrożność w przekazywaniu dzieciom informacji o ewentualnych konsekwencjach niegrzeczności. Teksty piosenek o Sinterklaasie również mogą wywoływać lęk u najmłodszych.
Ze względów komercyjnych Sinterklaas przybywa coraz wcześniej, a sklepy już pod koniec września oferują charakterystyczne dla tego okresu słodycze i wypieki. Telewizja rozpoczyna nadawanie programów o Sinterklaasie już pod koniec października. Rodzice dzieci z zespołem ADHD zauważają, że reklamy z zabawkami wywołują dodatkowe napięcia i złe zachowanie u dzieci. Ostatnio pojawił się trend organizowania uroczystego pożegnania z Sinterklaasem (niderl. Sinterklaas uittocht), zwłaszcza dla dzieci autystycznych.
Wystawianie bucików
W Holandii, w okresie między oficjalnym przybyciem Świętego Mikołaja, zwanej Sinterklaas, a 5 grudnia, dzieci uczestniczą w tradycji umieszczania swoich bucików przed kominkiem przed pójściem spać. Następnego ranka z niecierpliwością sprawdzają, co zostało im podarowane w prezencie. Jeżeli zachowały się grzecznie, w bucikach znajdują drobne upominki takie jak czekoladki, cukierki, marcepanowe figurki lub ciasteczka. Niektóre dzieci dodatkowo umieszczają w buciku marchewkę lub szklankę z mlekiem dla konia Świętego Mikołaja, Amerigo.
Korzenie tej tradycji sięgają XV wieku. Początkowo to ubodzy wystawiali swoje buty w kościele w wieczór Sinterklaasa, a bogatsi wkładali do butów nieco prezentów. 6 grudnia, oficjalny dzień śmierci Świętego Mikołaja, dochód był rozdzielany pomiędzy biedaków i żebraków. Materiały archiwalne potwierdzają istnienie tego zwyczaju już w 1427 roku w kościele Świętego Mikołaja w Utrechcie. Z biegiem lat Sinterklaas stał się świętem rodzinnym, a około XVI wieku dzieci zaczęły wystawiać swoje buciki w największym pokoju rodzinnego domu, aby Święty Mikołaj mógł schować w nich prezenty.
Zwarte Piet (Czarny Piotrek)
Sinterklaasowi towarzyszą i pomagają Zwarte Pieten (Zwarte Piet, czytaj: pit). Zadaniem Zwarte Pieta (wolne tłumaczenie: Czarny Piotrek) jest dźwiganie worka z prezentami i wdrapywanie się przez kominy do domów, aby ukradkiem włożyć prezenty do butów wystawionych przez dzieci przy kominku. Czarny pomocnik Sinterklaasa jest ubrany w kostium pazia z przełomu XVI i XVII wieku, podobny do odzienia noszonego przez dworzan na dworach królewskich.
W okresie przed II wojną światową Sinterklaasowi towarzyszał tylko jeden czarny pomocnik. Po wyzwoleniu, kanadyjscy żołnierze, którzy organizowali pierwsze po wojnie obchody święta Sinterklaas, zainicjowali udział kilku Zwarte Pietów. Od tego czasu Sinterklaasowi zawsze towarzyszy kilku, a nawet kilkunastu czarnoskórych pomocników, z których każdy pełni inną funkcję.
Podczas gdy Sinterklaas jest spokojnym i dystyngowanym starszym panem, jego słudzy zachowują się żartobliwie, psocą, stroją sobie żarty i wykonują akrobatyczne sztuczki. Dodatkowo, rozdają dzieciom i przechodniom na ulicy malutkie ciasteczka z przyprawami korzennymi, zwane kruidnootjes i pepernoten.
Kruidnootjes są malutkimi, okrągłymi, ciemnobrązowymi, suchymi ciasteczkami o płaskim spodzie. Pepernoten to ciasteczka z anyżem, w postaci jasnobrązowych, nieforemnych kostek.
Pochodzenie czarnoskórego sługi Sinterklaasa nie jest precyzyjnie określone. Istnieje wiele teorii, takich jak nawrócenie przez świętego złego demona, pochodzenie z Mauretanii wyjaśniające kolor skóry, ujarzmienie przez szatana, etiopski chłopiec o imieniu Piter (od Petrus), który został zakupiony na targu niewolników w Mirze i otrzymał wolność od Sinterklaasa, bądź byłym pomocnikiem włoskiego kominiarza, posiadającym umiejętność chodzenia po dachach, ubranym w kombinezon kominiarski i z miotełką przy sobie.
Czarny kolor skóry pomocników Sinterklaasa oraz złote kolczyki, które Zwarte Piety noszą w uszach, często stają się obiektem krytyki z powodu rzekomego propagowania rasizmu poprzez odniesienia do tradycji niewolnictwa.
We Flandrii Zwarte Pieta jest nazywany Pieterknecht, czyli Pieter-pomocnik. To politycznie poprawne określenie, które nie odnosi się do koloru skóry.
Tradycyjne słodycze i wypieki
W czasie obchodów Świętego Mikołaja w Holandii, w sklepach piekarniczych, na straganach spożywczych w sklepach i supermarketach pojawiają się tradycyjne słodycze i wypieki, które są charakterystyczne tylko dla tego okresu roku.
Kilka przykładów słodyczy i wypieków związanych ze świętem Sinterklaas:
Chocoladeletters
Czekoladowe litery różnej wielkości wykonane z mlecznej, gorzkiej lub białej czekolady. Często są one umieszczane w bucikach dzieci i stanowią popularny prezent, szczególnie gdy wybiera się jedną dużą literę, na której zaczyna się imię obdarowywanej osoby.
Marcepanowe figurki
Małe figurki owoców lub zwierzątek wykonane z marcepanu.
Amandelstaaf/Buterletter
Wyrób z utartych migdałów, cukru i soku cytrynowego, zawinięty w cieście francuskim w formie podłużnego wałka lub litery S, M lub W.
Borstplaat
Cukierki, najczęściej w kształcie serduszek, o smaku waniliowym lub kakaowym. Ich głównymi składnikami są cukier i mleko.
Taaitaai
Twarde i ciągnące się ciasteczka o lekkim smaku anyżowym, które są trudne do ugryzienia. Często mają one kształt figurki Świętego Mikołaja.
Speculaasstaaf
Masa z utartych migdałów i cukru z dodatkiem soku cytrynowego, zawinięta w cieście speculaas. To ciasto o zwartej strukturze z charakterystycznym aromatem korzennym, zawierającym mieszankę przypraw, takich jak cynamon, gałka muszkatołowa, goździki, imbir, kardamon i biały pieprz.
Deegmannetjes
Bułeczki z półsłodkiego ciasta w kształcie ludzików z oczami z rodzynek.