Zabytkowa Kopalnia Srebra znana również jako Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronośnych, to wyjątkowy obiekt w Tarnowskich Górach w którym dawniej wydobywano cenne metale, a obecnie kopalnia oferuje szereg atrakcji turystycznych, wobec których ciężko przejść obojętnie. Kopalnia powstała w triasowych dolomitach i wapieniach, a łączna długość wydrążonych tuneli i sztolni dochodzi do 150km.
Zabytkowa Kopalnia Srebra stanowi jedną z czterech gwiazd Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Od 2004 roku stanowi część pomnika historii Tarnowskich Gór, obejmując podziemia kopalni rud srebronośnych oraz sztolnię „Czarnego Pstrąga”. W lipcu 2017 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako część obiektu o nazwie „Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach”. Od 2014 roku jest także częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH) jako tzw. Punkt Kotwiczny.
Kopalnia znajduje się przy ul. Szczęść Boże 81 w Tarnowskich Górach i jest jednym z dwóch fragmentów wyrobisk podziemnych Królewskiej Kopalni Fryderyk, która
Czasy świetności kopalni przypadają na lata 1784 – 1911, a cały kompleks obejmuje labirynt wyrobisk górniczych, chodników i sztolni odwadniających o łącznej długości ponad 150 kilometrów. Obecnie na głębokości 40 metrów pod ziemią dostępna jest trasa turystyczna o długości 1740 metrów, która łączy trzy szyby: „Anioł”, „Żmija” i „Szczęść Boże”. Podczas zwiedzania podziemnej części kopalni można podziwiać pozostałości górniczych praktyk z XVIII i XIX wieku, stanowiska pracy oraz narzędzia używane w tamtych czasach. Trasa prowadzi przez trzy komory o powierzchni od 500 do 2000 metrów kwadratowych, a 300-metrowy odcinek trasy trzeba pokonać łodzią. Eksplorując podziemne sztolnie można doświadczyć autentycznych dźwięków związanych z pracą górników, w tym odgłosy wybuchów i ruchu wózków.
W budynku nadszybia kopalni znajduje się multimedialna wystawa podczas której prezentowane są różnorodne treści związane z historią, geologią, technikami wydobycia i odwadniania podziemnych kopalń tarnogórskich. Można tam zobaczyć wiele eksponatów, takich jak narzędzia, lampy górnicze, kubły do wydobywania urobku czy górniczą przenośną toaletę. Jednym z głównych elementów wystawy jest maszyna parowa, która była pierwszą tego typu maszyną na Górnym Śląsku i została zainstalowana na tych terenach w 1788 roku.
Na terenie kopalni dostępne są udogodnienia dla odwiedzających, takie jak sala kinowo-konferencyjna, restauracja, sklepy z pamiątkami i minerałami oraz bezpłatny parking. Trasa zwiedzania jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, a w podziemiach utrzymuje się stała temperatura na poziomie 10°C.
Skansen Maszyn Parowych
Bezpośrednio przy budynku kopalni znajduje się Skansen Maszyn Parowych, który stanowi bogatą kolekcję maszyn zasilanych parą wodną i używanych w dawnych czasach w przemyśle. Można tu zobaczyć wiele interesujących eksponatów, takich jak walec drogowy, dźwig kolejowy, lokomobila, liczne parowozy, agregat prądotwórczy, pompy parowe oraz maszyny wyciągowe. Dodatkową atrakcją jest możliwość przejażdżki kolejką wokół skansenu, która stanowi świetną atrakcję dla całej rodziny, choć z jej uroków zdecydowanie najbardziej ucieszą się dzieci. Trasa kolejki ma długość 500 metrów i pozwala odwiedzającym cieszyć się widokiem zabytkowych maszyn z nieco innej perspektywy.
Zabytkową Kopalnią Srebra oraz Sztolnią Czarnego Pstrąga zarządza Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Od 19 października 2006 roku kopalnia jest także częścią Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Zarówno podziemia kopalni, jak i Sztolnia Czarnego Pstrąga zostały uznane za pomnik historii na mocy rozporządzenia Prezydenta RP z 14 kwietnia 2004 roku.
Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach stanowi nie tylko cenne dziedzictwo regionu, ale także unikalne miejsce, które przyciąga miłośników historii, geologii i przemysłu oraz oferuje fascynujące doświadczenia turystyczne dla wszystkich odwiedzających.
Kopalnia Zabytkowa Rud Srebronośnych
w Tarnowskich Górach
42-600 Tarnowskie Góry, ul. Szczęść Boże 52
www.koplaniasrebra.pl