W tym artykule
Bukareszt (București) to stolica i największe miasto Rumunii, położone w południowo-wschodniej części kraju. Jest to ważny ośrodek polityczny, ekonomiczny, kulturalny i edukacyjny Rumunii. Miasto ma bogatą historię, która sięga czasów rzymskich, choć okres największego rozwoju miał miejsce w XIX i XX wieku.
Bukareszt jest największym miastem, a jednocześnie stolicą Rumunii, położoną w południowo-wschodniej części kraju, nad rzeką Dymbowicą. Pierwsze zapiski o mieście pochodzą z 1459 roku, a status stolicy kraju uzyskał w 1862 roku. Przez XIX i XX wiek przeszedł liczne transformacje, stając się sercem kulturalnym Rumunii. Charakterystyczna, eklektyczna architektura, łącząca w sobie elementy historycznej zabudowy, socrealizmu i nowoczesności, stanowi odzwierciedlenie bogatej historii miasta. W okresie międzywojennym, miasto zyskało miano „Małego Paryża” (Micul Paris). Jednakże, wiele zabytkowych części śródmieścia uległo zniszczeniu w wyniku działań wojennych, trzęsień ziemi oraz realizacji programu urbanistycznego Nicolae Ceaușescu. Obecnie, Bukareszt doświadcza dynamicznego rozwoju ekonomicznego i społecznego.
W okresie rządów Nicolae Ceaușescu miała miejsce intensywna przebudowa Bukaresztu, w wyniku której zniszczo około jednej piątej zabudowy starówki, obejmującej 22 cerkwie, a także niektóre z najważniejszych obiektów sakralnych i świeckich, takie jak monaster Văcărești, monaster Vineri Herasca, Centralne Muzeum Wojskowe, Szpital Brâncoveanu oraz Instytut Minu Minovicia. Wiele z tych obiektów zostało przesuniętych lub przeniesionych, aby zrobić miejsce dla nowej zabudowy. Mimo tych zmian w Bukareszcie wciąż można znaleźć wiele historycznych miejsc i zabytków, choć często są one zakamuflowane pod socjalistyczną architekturą.
Stare Miasto – starówka Bukaresztu
Usytuowane w sercu Bukaresztu stanowi centrum życia nocnego i kulturalnego miasta. Bulwar Ion C. Brătianu przecina tę historyczną część miasta z północy na południe, dzieląc ją na dwie zasadnicze części. W tym miejscu rozpoczyna się Calea Moșilor – jedna z ważniejszych arterii komunikacyjnych miasta. Oprócz zawiłej sieci 48 ulic, w tym tak Lipscani, Șelari, Covaci, Doamnei, Stavropoleos, Franceză czy Șepcari, w samym sercu historycznego centrum znajdują się malownicze pasaże oraz place. Te przestrzenie wypełnione są przytulnymi kawiarenkami, restauracja i klubami. Miejsca te stanowią nie tylko centrum handlowe, ale także kulturalne, gdzie mieszkańcy oraz turyści spotykają się, aby delektować się atmosferą i wyjątkowym klimatem staromiejskiej zabudowy.
Pałac Parlamentu w Bukareszcie
Pałac Parlamentu (rum. Palatul Parlamentului) to monumentalny kompleks budynków rządowych, pełniący funkcję siedziby parlamentu Rumunii. Wcześniej znany jako Dom Ludowy (rum. Casa Poporului), obecnie stanowi jedno z największych architektonicznych dzieł na skalę światową.
Budowa tego imponującego kompleksu pochłonęła obszar około 7 km² centrum starego miasta oraz zmusiła do przesiedlenia około 40 000 osób z terenów przeznaczonych pod budowę. Inicjatywa została zapoczątkowana w 1980 roku, a jej realizacja wymagała rozbiórki kilku kwartałów kamienic oraz kilkunastu budynków sakralnych. Równocześnie, trzęsienie ziemi, które nawiedziło Bukareszt w 1977 roku, dało pretekst do przyspieszenia tych działań. Projekt zakładał stworzenie monumentalnej dzielnicy rządowej, obejmującej, oprócz samego pałacu, także m.in. Ministerstwo Obrony Narodowej, Rumuńską Akademię Nauk, Hotel Marriott oraz rozległy „Bulwar Zwycięstwa Socjalizmu”. Prace budowlane ruszyły w 1983 roku, pod nadzorem 700 architektów i 20 tysięcy robotników.
Po rewolucji w 1989 roku, która zmieniła układ polityczny Rumunii, prace nad pałacem zostały ukończone na poziomie 80%. Rozważano różne kierunki wykorzystania tego monumentalnego obiektu, między innymi propozycję jego zakupu i dalszego ukończenia przez Ruperta Murdocha, który wyraził zamiar przekształcenia go w największe kasyno na świecie. Ostatecznie budynek pozostał własnością państwa. W 1997 roku pałac został w pełni ukończony, a od 1994 roku pełni funkcję siedziby Izby Deputowanych, niższej izby parlamentu Rumunii, zaś od 2005 roku także Senatu. Koszty budowy w 1989 roku szacowano na 1,75 miliarda dolarów amerykańskich, jednak w 2006 roku wartość wszystkich prac wzrosła do 3 miliardów euro.
Architektura Pałacu Parlamentu odwołuje się do neoklasycystycznych wzorców o eklektycznym charakterze. Całkowita powierzchnia zabudowy wynosi 830 tysięcy m², a budynek podzielony jest na trzy części o różnym przeznaczeniu. Wewnątrz pałacu znajduje się około 1100 pomieszczeń, z których 440 to biura, a także 30 wielofunkcyjnych sal, 4 restauracje, 3 biblioteki, dwa parkingi podziemne oraz sala koncertowa. Kompleks ten składa się z 12 kondygnacji nadziemnych oraz ośmiu poziomów podziemnych, z których cztery nie zostały jeszcze w pełni wykorzystane.
Budowla została wzniesiona w całości z materiałów pochodzących z Rumunii. Podczas budowy zużyto między innymi milion metrów sześciennych marmuru z Siedmiogrodu, trzy i pół tysiąca ton kryształu do wykonania 480 żyrandoli (największy z nich waży 2,5 tony), na sufitach zamontowano 1409 mniejszych punktów świetlnych. Wykorzystano również 700 tysięcy ton stali i brązu do wykonania monumentalnych drzwi i okien, a do pokrycia drewnianych podłóg i parkietów zużyto 900 tysięcy m³ drewna. Wnętrza ozdobiono kosztownymi dywanami, zajmującymi łącznie powierzchnię 200 tysięcy m².
Muzeum Sztuk Pięknych w Bukareszcie
Muzeum Sztuk Pięknych w Bukareszcie (Muzeul Național de Artă al României) stanowi jedno z istotnych miejsc kulturowych w stolicy Rumunii. Historia muzeum sięga 1948 roku, kiedy to zostało założone w dawnym Pałacu Królewskim zbudowanym w 1837 roku. Początkowo, zbiory muzeum składały się głównie z kolekcji króla Karola I zgromadzone w pałacu Peleș w Sinaia. Z biegiem lat, zasoby muzeum systematycznie się powiększały, wzbogacając się o kolejne prywatne kolekcje. Obecnie, liczba eksponatów przekracza 70 tysięcy, podzielonych na dwa główne obszary: dział galerii narodowej, zawierający dzieła rumuńskich artystów oraz dział galerii sztuki europejskiej.
W 1989 roku, w czasie wydarzeń związanych z Rumuńską Rewolucją, która doprowadziła do obalenia rządów Nicolae Ceaușescu, muzeum uległo znacznemu zniszczeniu. Jednakże, po kilkunastu latach, w 2000 roku, część muzeum została ponownie otwarta dla publiczności. W 2002 roku z kolei zaprezentowano kolekcję sztuki średniowiecznej oraz prace, które udało się uratować z klasztorów zniszczonych w okresie rządów komunistycznych. Obecnie, wśród eksponatów znajdują się dzieła dawnych mistrzów, takich jak Domenico Veneziano, El Greco, Tintoretto, Jan van Eyck, Jan Brueghel (starszy), Peter Paul Rubens oraz Rembrandt, a także prace impresjonistów, m.in. Claude’a Moneta i Alfreda Sisleya. Muzeum Sztuk Pięknych w Bukareszcie stanowi nie tylko ważną instytucję kulturalną w Rumunii, ale także istotny element dziedzictwa narodowego Rumunii.
Łuk Triumfalny w Bukareszcie
Łuk Triumfalny (Arcul de Triumf) to monumentalna konstrukcja zlokalizowana w północnej części Bukaresztu, przy alei Kiseleff. Pierwszy łuk, wykonany z drewna, został wzniesiony na tym samym miejscu tuż po uzyskaniu niepodległości przez Rumunię w 1878 roku. Służył jako symboliczne przejście dla oddziałów walczących o wolność kraju. Kolejna konstrukcja powstała w 1922 roku, tuż po zakończeniu I wojny światowej. W 1935 roku zburzono poprzednią wersję i w to miejsce wybudowane kamienny pomnik – łuk, który istnieje do dzisiaj. Prace budowlane zakończono we wrześniu 1936 roku.
Łuk wznosi się na wysokość 27 metrów i został zaprojektowany według planów architekta Petre Antonescu. Jego podstawa przybiera kształt prostokąta o wymiarach 25 na 11,5 metra. Dekoracyjne rzeźby, które zdobią konstrukcję, są dziełem znanych rumuńskich rzeźbiarzy, takich jak Ion Jalea czy Dimitrie Paciurea.
Symbolicznie, Łuk Triumfalny jest poświęcony wszystkim żołnierzom, którzy walczyli w barwach Rumunii. Ponadto, nawiązanie do paryskiego Łuku Triumfalnego ma na celu podkreślenie przyjaźni między Rumunią a Francją.
Park Herăstrău – Park Michała I
Park Michała I (Park Herăstrău lub Park Karola II) stanowi największą zieloną oazę w Bukareszcie. Założony w 1936 roku wokół malowniczego jeziora Herăstrău o powierzchni 74 hektarów, zajmuje obszar około 110 hektarów. Nazwa parku upamiętnia Michała I – ostatniego króla Rumunii.
Zlokalizowany w północnej części miasta, park oferuje miejsce wytchnienia od miejskiego zgiełku. Jezioro Herăstrău, będące sercem parku, jest częścią systemu jezior rzeki Colentina. Park podzielony jest na dwie części: otwartą dla wszystkich oraz zamkniętą, w której znajduje się Muzeum Wsi. Muzeum przenosi odwiedzających w podróż po tradycyjnym rumuńskim życiu wiejskim.
W miejscu w którym obecnie znajduje się park istniało bagno, które zostało osuszone w latach 1930-1935, aby stworzyć przestrzeń rekreacyjną dla mieszkańców miasta. W przeszłości park zmieniał nazwy zgodnie z panującym reżimem politycznym, bywał znany jako Park Narodowy, Park Karola II czy też Park Stalina.
Muzeum wsi w Bukareszcie
Muzeum Wsi (Muzeul Satului), oficjalnie znane jako Muzeul Național al Satului „Dimitrie Gusti”, stanowi wyjątkowy skansen usytuowany w Parku Herăstrău. Jest to najstarsza tego typu instytucja w Rumunii, założona w 1936 roku oraz jedna z największych w Europie. Pomysłodawcami powstania tego skansenu byli wybitny socjolog Dimitrie Gusti, dramaturg Victor Ion Popa oraz etnograf Henri H. Stahl. W skansenie zgromadzono 272 obiekty, w tym domy mieszkalne, budynki gospodarcze, warsztaty rzemieślnicze, cerkwie, kaplice oraz historyczny zajazd. Większość z tych struktur stanowi autentyczne oryginalne budowle przeniesione tutaj z różnych regionów kraju, choć część z nich stanowią wiernie wykonane repliki.
Katedra Patriarchalna w Bukareszcie
Katedra Patriarchalna w Bukareszcie (Catedrala Patriarhală din București) stanowi centralny punkt życia religijnego dla Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Początki powstania katedry ocenia się na lata 1656–1658. Świątynia dedykowana jest cesarzowi Konstantynowi Wielkiemu oraz jego matce, świętej Helenie, postaciom kluczowym dla historii chrześcijaństwa. Katedra jest również miejscem przechowywania relikwii św. Demetriusza Nowego, uznawanego za patrona miasta Bukaresztu.
Historia Katedry Patriarchalnej koresponduje z rozwojem Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego oraz jego związków z władzą świecką. Konsekracji cerkwi dokonał w 1658 roku patriarcha Antiochii, Makary III. W 1668 roku hospodar Radu Leon nadał świątyni status siedziby metropolity, co formalnie potwierdziło jej znaczenie w strukturze kościelnej. Już od 1661 roku biskup rezydował w jej pobliżu, co świadczy o kluczowej roli budowli w życiu religijnym regionu.
Przez wieki katedra przeszła szereg renowacji i remontów, które miały na celu zachowanie jej pierwotnego blasku oraz dostosowanie do zmieniających się potrzeb społeczności religijnej.
Muzeum Historii Naturalnej
Muzeum Historii Naturalnej „Grigore Antipa” (Muzeul Național de Istorie Naturală „Grigore Antipa”) zlokalizowane jest w sercu Bukaresztu i może poszczycić się bogatą kolekcją zbiorów oraz bardzo długą historią, bowiem jego korzenie sięgają roku 1834. Ogromna kolekcja muzeum liczy ponad 2 miliony okazów, obejmujących różnorodne gatunki zwierząt, eksponaty antropologiczne oraz geologiczne. To skarbnica wiedzy, która ukazuje fascynujący świat przyrody oraz historię ludzkości i jej wpływ na otaczającą nas planetę.
Muzeum stanowi centrum działalności naukowej, która skupia się przede wszystkim na badaniu i dokumentowaniu różnorodności biologicznej Rumunii. Obszary szczególnego zainteresowania obejmują m.in. Delty Dunaju, południową Dobrudżę, Marmarosz, Banat, Nizinę Wołoską, a także znane masywy górskie, takie jak Ciucaș, Piatra Craiului, góry Fogaraskie, Retezat oraz przełom rzeki Jiu.
Naukowcy muzeum prowadzą badania również poza granicami kraju, badając ekosystemy przyrodnicze Indonezji, Brazylii czy Islandii. Ich praca ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia globalnych procesów biologicznych i ochrony zagrożonych obszarów przyrodniczych na całym świecie. Muzeum Historii Naturalnej „Grigore Antipa” stoi więc nie tylko za wystawami i eksponatami, ale również za pionierską działalnością badawczą, której rezultaty mają istotny wpływ na zachowanie dziedzictwa przyrodniczego dla przyszłych pokoleń.