Czerwone Bagno – Obszar ochrony ścisłej w Polsce

W tym artykule

Czerwone Bagno to obszar ochrony ścisłej o powierzchni 2569 ha, znajdujący się w województwie podlaskim, w obrębie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Jest to część większego mezoobszaru, jakim jest Kotlina Biebrzańska. Obszar ten jest położony na terenie gmin Goniądz oraz Rajgród.

Czerwone Bagno, choć położone w samym środku Europy, jest jednym z nielicznych miejsc, gdzie zachował się prawie pierwotny obszar bagienny, dziki i słabo zaludniony. Już w okresie międzywojennym istniały tu dwa rezerwaty przyrody: Czerwone Bagno (utworzony w 1926 roku w celu ochrony zagrożonych wyginięciem łosi) oraz Grzędy (mający służyć zachowaniu fragmentu naturalnego drzewostanu). W roku 1981 oba te rezerwaty zostały połączone, tworząc obszar chroniony o łącznej powierzchni 11 629,75 ha. Na terenie Czerwonego Bagna występują charakterystyczne wały wydmowe, zwane grzędami i grądami.

7 listopada 1987 roku powołano Towarzystwo Biebrzańskie, którego pierwszym prezesem był prof. Adam Pałczyński, znany propagator środowiska biebrzańskiego. Prof. Simona Kossak, autorka codziennych audycji w Radiu Białystok, była również zaangażowana w działania na rzecz zachowania resztek naturalnych ekosystemów Polski. Działalność tych organizacji przyczyniła się do utworzenia Biebrzańskiego Parku Krajobrazowego w 1989 roku, który później stał się Biebrzańskim Parkiem Narodowym. Wraz z jego utworzeniem, Czerwone Bagno stało się strefą ochrony ścisłej o powierzchni 2569 ha.

Obszar Czerwonego Bagna nie tylko stanowi ostoję dla zwierząt, ale także pełnił rolę schronienia dla uczestników powstań narodowych i walk partyzanckich. W roku 1943 wieś Grzędy, znajdująca się w obrębie Czerwonego Bagna, została spacyfikowana przez Niemców jako odwet za akty dywersyjne, a jej mieszkańcy zostali wymordowani.

W dniach 8–9 września 1944 roku na Czerwonym Bagnie miała miejsce bitwa, w ramach akcji „Burza”, w której 9 Pułk Strzelców Konnych Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza Wiktora Konopki „Groma” stawił czoła przeważającym siłom niemieckim. W bitwie tej poległo około 100 partyzantów, w tym ich dowódca.

Zobacz także  Niemirów nad Bugiem

Fauna

Czerwone Bagno, ze względu na swoją odległość od zalewisk, mokradeł i grzęzawisk nadrzecznych rzeki Biebrzy, charakteryzuje się unikalnymi warunkami środowiskowymi. Obszar ten jest doskonałą ostoją dla różnorodnych gatunków zwierząt. W szczególności stanowi ważne miejsce dla łosi (Alces alces), jeleni (Cervus elaphus) i saren (Capreolus capreolus). Ponadto, na Czerwonym Bagnie żyją w warunkach naturalnych liczne watahy wilków. Obszar ten jest także istotnym lęgowiskiem i gniazdowiskiem dla ptaków takich jak bielik (Haliaeetus albicilla), orzeł przedni (Aquila chrysaetos) oraz orlik krzykliwy (Aquila pomarina), które podlegają całkowitej ochronie.

Flora

Czerwone Bagno wyróżnia się nie tylko ze względu na swoją faunę, ale także bogactwem flory. Na terenie rezerwatu znajduje się kilka znakowanych szlaków turystycznych oraz 700-metrowa ścieżka dydaktyczna, która prowadzi do platformy widokowej, z której można podziwiać malownicze krajobrazy. Niektóre gatunki roślin, rosnące na Czerwonym Bagnie, objęte są ścisłą ochroną, w tym m.in. brzoza niska (Betula humilis Schrank), goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe), kruszczyk błotny (Epipactis palustris), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia L.), storczyk szerokolistny (Orchis latifolia), gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum-carolinum L.) oraz skalnica torfowiskowa (Saxifraga hirculus (L.) Scop.).

 

Czerwone Bagno stanowi unikalny obszar ochrony ścisłej w Polsce, chroniący nie tylko przyrodę, ale także stanowi ważny punkt w historii Polski, związany z walkami partyzanckimi podczas II wojny światowej. To miejsce zachwyca różnorodnością flory i fauny oraz stanowi doskonałą przestrzeń do prowadzenia edukacji ekologicznej i turystyki ekologicznej.