Filiponi stanowili sektę religijną stroobrzędowców rosyjskich. Staroobrzędowcami nazywano w Rosji tych wyznawców prawosławia, którzy sprzeciwili się reformom religijnym wprowadzonym w latach 1652-58 przez patriarchę Nikona i pozostali przy „starych obrzędach”. Reformy dotyczyły zmian niektórych obrzędów religijnych a celem ich była unifikacja obrządku.
Silny sprzeciw przeciw zmianom tradycji doprowadził do rozłamu w kościele prawosławnym i wyodrębnieniu się staroobrzędowców zwanych też starowiercami. Z czasem wśród samych staroobrzędowców dochodziło do różnic w kwestiach wiary co doprowadziło do podziału na dwa główne odłamy – Popowców i Bezpopowców. Popowcy po wymarciu duchownych starego obrządku godzili się na przyjmowanie popów z oficjalnego kościoła prawosławnego. Bezpopowcy wobec braku możliwości posiadania kapłanów starego obrządku nie mieli ich wcale. W obrębie tych dwóch grup dochodziło do powstawania pomniejszych sekt. Wśród bezpopowców najwięcej wyznawców mieli Pomorcy, Filiponi i Fieodosiejewcy. W Polsce wszystkich staroobrzędowców niezależnie od ich przynależności grupowej nazywano Filiponami. Staroobrzędowcy prześladowani w Rosji uchodzili do krajów sąsiednich, m in. osiedlili się w Polsce na ziemi Sejneńskiej.
Byli to głownie Fieodosiejewcy. Po upadku Rzeczypospolitej kiedy władze Królestwa Polskiego próbowały narzucić im przymusową służbę wojskową i naruszać zasady ich religii postanowili opuścić Polskę. Rozpoczęli wówczas pertraktacje z monarchą pruskim w wyniku których 5.12.1825 król pruski Fryderyk Wilhelm III zgodził się na osiedlenie staroobrzędowców na Mazurach. Jako pierwszy przesiedlił się Onufry Jakowlew (7.06.1830), który na zakupionym gruncie założył wieś z czasem nazwaną Onufryjewem. Był on pośrednikiem przy zawieraniu dalszych umów o zakup ziemi. Do końca 1830 staroobrzędowcy zakupili ziemię nad Krutynią w okolicy jeziora Duś gdzie założyli wieś oficjalnie nazwaną Eckertsdorf. Jednak brat przywódcy sekty Sidor Borysow nazwał ją Wojnowo od nazwy wsi w której się urodził. Z czasem założyli dalsze wsie – Gałkowo, Mościszki Zameczek, Iwanowo, Świgajno, Piaski, Kadzidłowo, Piotrowo i Osiniak. Łącznie staroobrzędowcy nabyli 5047 morgów leśnego gruntu.
W 1847 główny ośrodek fiedosiejewski jakim był Klasztor Preobrażeński w Moskwie postanowił założyć w Wojnowie klasztor. Zamierzeniem było stworzenie ośrodka niezależnego od ingerencji władz carskich. Zadanie to powierzono Pawłowi Ledniewowi zwanemu później Pawłem Pruskim. W 1849 nabył on 12 włók ziemi nad jeziorem Duś na której wzniósł klasztor i świątynię tzw. molennę. Została ona w latach 1852-67 rozbudowana. Paweł założył także żeński klasztor staroobrzędowców w Pupach (Spychowo) oraz drukował pisma staroobrzędowe w drukarni Gęsiorowskiego w Piszu. Nakłady tych wydawnictw sięgające niekiedy 5 tysięcy egzemplarzy były rozprowadzane również w ośrodkach staroobrzędowców za granicę – w Turcji, Austrii i Rosji.