W tym artykule
Wielkopolski Park Narodowy położony jest nad rzeką Wartą, na południe od Poznania, i rozciąga się między miastami Luboń, Stęszew i Mosina. W Parku wyznaczono 18 obszarów ochrony ścisłej, które zajmują łącznie 260 hektarów, mając na celu ochronę różnorodnych form krajobrazu polodowcowego oraz naturalnych zbiorowisk roślinnych i zwierzęcych.
Centralna część Parku znajduje się w miejscowości Jeziory, nad Jeziorem Góreckim, gdzie mieści się także siedziba dyrekcji Parku oraz Muzeum Przyrodnicze. Do tego miejsca prowadzi droga zwana Greiserówką. Park obejmuje powierzchnię 7584,93 hektarów, a wraz z otaczającą go strefą ochronną (otuliną), obszar ten wynosi 14 840 hektarów.
Historia Parku sięga okresu sprzed II wojny światowej, kiedy to profesor Adam Wodziczko przedstawił ideę jego utworzenia. Wodziczko określił ten obszar jako „żywe muzeum przyrody”. Pierwotnie, w 1957 roku granice Parku obejmowały 9600 hektarów, z czego pod zarządem Parku znajdowało się około 5100 hektarów. Zmiany granic w 1996 roku ustaliły obecną powierzchnię Parku.
Flora i fauna Wielkopolskiego Parku Narodowego są niezwykle różnorodne. Park chroni krajobraz polodowcowy z jego charakterystycznymi formami, takimi jak moreny czołowe i denne, ozy, drumliny, wydmy czy parowy. Jeziora parku, otoczone częściowo lasem, tworzą malownicze krajobrazy. Najbardziej znaczącym z głazów narzutowych jest Głaz Leśników. W Parku pod ochroną ścisłą znajdują się wiekowe bory sosnowe, a władze dążą do przywracania lasów do ich naturalnego stanu. Inwentaryzacje wykazały na terenie Parku ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, 276 gatunków grzybów, 170 mchów i 120 porostów.
Fauna Parku charakteryzuje się bogactwem gatunków z różnych grup systematycznych, w tym dominujących środkowoeuropejskich i eurosyberyjskich. Bogata jest fauna bezkręgowców, zwłaszcza owadów, z ponad 3 tysiącami gatunków, w tym rzadkimi, jak jelonek rogacz czy kozioróg dębosz. W Parku żyje ponad 40 gatunków ssaków, w tym ryjówki, różne gatunki nietoperzy i gryzoni oraz drapieżniki takie jak kuna leśna, borsuk i lis. Wśród gadów występują jaszczurka zwinka, żyworodna, padalec, zaskroniec i gniewosz plamisty. Obszary leśne Parku są domem dla jeleni, saren i dzików.

Park jest także ostoją dla ptaków, z 227 gatunkami lęgowymi i przelotnymi. Rzadko spotykane gatunki to m.in. kraska, zimorodek i dzięcioł czarny. Wśród drapieżnych ptaków można zobaczyć kanię czarną, myszołowa zwyczajnego oraz błotniaka stawowego. Na jeziorach zaś często pojawiają się kaczka krzyżówka, cyranka, cyraneczka oraz perkoz dwuczuby.
Obszary ochrony ścisłej
Nazwa Obszaru | Powierzchnia
[ha] |
Charakterystyka |
---|---|---|
Bagno Dębienko | 21,23 | Roślinność bagienna oraz ostoja ptaków |
Suche Zbocza | 3,54 | Subkontynentalny bór świeży, z domieszką dębu |
Bór Mieszany | 5,79 | Kontynentalny bór mieszany przekształcający się w dąbrowę |
Grabina im. prof. Adama Wodziczki | 5,79 | Najbardziej pierwotny drzewostan parku z dużym udziałem grabu |
Jezioro Góreckie | 64,86 | Krajobraz jeziora rynnowego wraz z florą i fauną związaną ze środowiskiem wodnym |
Jezioro Budzyńskie | 21,73 | Krajobraz jeziora i efekty sukcesji ekologicznej |
Nadwarciański Bór Sosnowy | 12,64 | Bór sosnowy strefy suboceanicznej |
Las Mieszany na Morenie | 13,54 | Dąbrowa na kwaśnych glebach licząca ok. 100 lat |
Jezioro Skrzynka | 6,90 | Roślinność zarastającego jeziora: mszar torfowy, grzybień biały, grążel żółty, rosiczka |
Zalewy Nadwarciańskie | 5,51 | Flora obszarów regularnie podtapianych |
Pod Dziadem | 13,70 | Bór mieszany, dębowo-sosnowy |
Pojniki | 13,63 | Oczka wodne ze stokami porośniętymi lasem mieszanym |
Jezioro Kociołek | 8,50 | Jezioro polodowcowe w typie kotła eworsyjnego, z pomnikowymi drzewami w otoczeniu |
Puszczykowskie Góry | 9,73 | Stromy fragment wysoczyzny morenowej z ok. 100-letnim drzewostanem |
Sarnie Doły | 2,84 | Mszary torfowiskowe i oczka wodne |
Świetlista Dąbrowa | 5,19 | Świetlista dąbrowa i kontynentalny bór mieszany na terenach morenowych |
Trzcielińskie Bagno | 38,14 | Miejsca lęgowe ptactwa wodnego i błotnego, powiększone (w 1997: 29,68 ha) |
Czapliniec | 4,01 | Bór sosnowy ze stanowiskiem żerowania czapli siwej |
Turystyka w Wielkopolskim Parku Narodowym
Mosińska Kolej Drezynowa
Mosińska Kolej Drezynowa stanowi ciekawą i unikalną atrakcję turystyczną na nieczynnej już linii kolejowej nr 361 prowadzącej z Puszczykówka do Osowej Góry. Dzięki środkom z funduszy europejskich, uruchomiono przewozy turystyczne na tej malowniczej trasie. Tabor Mosińskiej Kolei Drezynowej składa się z pięciu drezyn, w tym dwóch drezyn ręcznych, z których jedna pochodzi z roku 1942, oraz trzech rowerów szynowych. Łącznie mogą one zabrać 34 pasażerów. Drezyny kursują wahadłowo, zaczynając podróż z przystanku Mosina Pożegowo, przez Puszczykówko, wracając do Mosiny Pożegowo, a następnie kierując się do Osowej Góry i z powrotem. Przejazdy są dostępne w pogodne weekendy od kwietnia do października, a nad bezpieczeństwem czuwa przeszkolony opiekun.
Trasa Kórnicka
Trasa Kórnicka została wytyczona w 1998 roku dla podróżujących samochodem. Ta malownicza trasa rozpoczyna się w Poznaniu, wiodąc przez szereg atrakcyjnych miejsc takich jak Kórnik, Rogalin, Puszczykowo, Wielkopolski Park Narodowy, aż do Szreniawy. Po odwiedzeniu tych miejsc, trasa kieruje z powrotem do Poznania. Jej całkowita długość to około 80 kilometrów. Trasa jest dobrze oznakowana – wzdłuż drogi umieszczone są charakterystyczne sześciokątne tablice, na których widnieje sylwetka zamku w Kórniku. Trasa łączy obiekty historyczne z pięknem naturalnym regionu – stanowi idealną propozycję dla miłośników kultury i przyrody podróżujących samochodem.
Pierścień Rowerowy wokół Poznania
Pierścień Rowerowy dookoła Poznania to jeden z pierwszych projektów realizowanych w ramach Wielkopolskiego Systemu Szlaków Rowerowych. Szlak tworzy zamkniętą pętlę dookoła Poznania, przechodząc głównie przez tereny gmin powiatu poznańskiego. Trasa połączona jest z Poznaniem siedmioma szlakami łącznikowym wytyczonymi równolegle do głównego pierścienia. Łączna długość pierścienia wynosi około 164,2 km, a sama długość szlaków łącznikowych wynosi 123 km.
Droga św. Jakuba
Trasa stanowi część europejskiej sieci szlaków pielgrzkowych, które zmierzają do miejsca spoczynku św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Odtworzony w Polsce fragment przegiega w ramach dwóch odcinków nazwanych odpowiednio „Wielkopolską Drogą św. Jakuba” i „Dolnośląską Drogą św. Jakuba. Trasa jest nie tylko ścieżką duchową, ale również odzwierciedleniem historycznego traktu handlowego, który od wieków łączył północ z południem Europy, biegnąc przez Wielkopolskę, Łużyce aż do Czech.
Szlaki turystyczne w Parku
W parku zostało wytyczonych kilka szlaków pieszych
Szlaku | Nazwa Szlaku | Trasa Szlaku | Długość Szlaku (km) |
---|---|---|---|
Czerwony | Osowa Góra – Sulęcinek | Osowa Góra – leśniczówka Górka – Jezioro Góreckie – OOŚ Grabina – Jeziory – Głaz Leśników – Puszczykówko PKP | 14,2 |
Niebieski | Iłowiec – Otusz | Mosina PKP – Pożegowo – Osowa Góra – jezioro Kociołek – Górka – jezioro Dymaczewskie – Łódź – jezioro Witobelskie – Witobel – Stęszew PKP | 13,2 |
Żółty | Im. Bernarda Chrzanowskiego | Stacja Puszczykowo – Jarosławiec – Głaz Leśników – OOŚ Pojniki – Stacja Puszczykówko | 11,8 |
Zielony | Stęszew – Szreniawa | Stęszew PKP – jezioro Lipno – OOŚ Bagno Dębienko – Wypalanki – mogiły – Jezioro Chomęcickie – stacja Trzebaw Rosnówko – jezioro Jarosławieckie – Jarosławiec – wzniesienie 125 – Szreniawa PKP | 18,7 |
Czarny | Trzebaw Rosnówko – Dymaczewo Stare | Trzebaw Rosnówko PKP – Trzebaw – Łódź – Dymaczewo Stare PKS | 10,6 |
Zielony | Imienia Arkadego Fiedlera | Stacja Puszczykowo – Brzeg Warty – Muzeum Arkadego Fiedlera – Puszczykówko PKP – Cmentarz w Puszczykowie | 6,7 |