W tym artykule
Małopolska to kraina geograficzna, historyczna i kulturowa, położona na południu Polski. Jedno z najbogatszych w atrakcje turystyczne województw w kraju. Znajdziemy tu m.in. miejsca o wybitnych walorach przyrodniczych (pięć parków narodowych: tatrzański, babiogórski, pieniński, gorczański, ojcowski), wiele zabytkowych miast i miasteczek, zamki i pałace, uzdrowiska z wodami mineralnymi, jeziora otoczone górami, najlepsze w Polsce ośrodki narciarskie. Województwo, którego stolicą jest Kraków, zajmuje powierzchnię ok. 15 tys. km kw. i liczy ponad 3 mln mieszkańców.
Małopolska to region obfitujący w znakomicie zachowane zamki, pałace i dworki szlacheckie (Wawel, Nowy Wiśnicz, Dębno koło Brzeska). Wiele jest także malowniczych ruin (Czorsztyn, Tenczyn, Lipowiec). Godny polecenia wydaje się zwłaszcza renesansowy zamek w Pieskowej Skale (ok. 30 km na północny zachód od Krakowa), położony na skraju Ojcowskiego Parku Narodowego. Warownia stoi na skalistym wzgórzu, wznoszącym się nad malowniczą doliną potoku Prądnik. Przez wieki pełniła rolę rezydencji możnych polskich rodów (Szafrańców, Zebrzydowskich, Wielopolskich). Bilet wstępu kosztuje 7 zł, u stóp zamku znajduje się parking, a w XVII-wiecznym bastionie restauracja „Zamkowa”.
Wadowice i muzeum papieskie
Miasto powiatowe Wadowice leży ok. 50 km na południowy zachód od Krakowa. Tutaj w 1920 r. urodził się Karol Wojtyła – papież Jan Paweł II. Turyści przybywający do Wadowic zwiedzają najczęściej dom rodzinny Ojca Świętego, położony w pobliżu rynku (ul. Kościelnej 7). Od 1984 r. znajduje się tam muzeum papieskie. Będąc w Wadowicach warto wybrać się także do oddalonej o kilkanaście kilometrów Kalwarii Zebrzydowskiej. Miasto słynie z rzemieślników wytwarzających meble zwane kalwaryjskimi oraz z XVII-wiecznego klasztoru Bernardynów, będącego największy po częstochowskiej Jasnej Górze ośrodkiem pielgrzymkowy. Organizowane w Wielkim Tygodniu Misterium Męki Pańskiej ściąga setki tysięcy pątników. W 1999 r. klasztor wpisano na listę Światowego Dziedzictwa Kultury.
Uzdrowisko w Krynicy
Położona na południowych stokach Beskidu Sądeckiego miejscowość uzdrowiskowa Krynica przez cały rok przyciąga kuracjuszy, turystów i narciarzy. Mnóstwo tu pensjonatów, hotelików, domów wypoczynkowych i zakładów leczniczych. Przy reprezentacyjnym miejskim deptaku znajdują się m.in. pijalnie wód mineralnych, kawiarnie i restauracje. Spacerując zadbanymi parkowymi alejkami można się poczuć jak w prawdziwym austriackim kurorcie z XIX wieku. Krynica to także raj dla miłośników muzyki poważnej. Co rok odbywa się tu festiwal imienia znakomitego przedwojennego tenora Jana Kiepury. Warto wstąpić do muzeum Nikifora (Galeria Sztuki „Romanówka”, Bulwary Dietla) – malarza prymitywisty, którego „naiwne” krynickie pejzaże stanowią dziś łakomy kąsek dla kolekcjonerów sztuki w Polsce i za granicą.
Uzdrowiskowy charakter miejscowości poczujemy dosłownie, wciągając w nozdrza krynickie powietrze. Znajdują się w nim bakteriobójcze olejki eteryczne, ulatniające się głównie z drzew iglastych. Jednak główną atrakcją uzdrowiska są wody zdrojowe (23 ujęcia). W Pijalni Głównej (przeszklony pawilon o pow. 4500 m kw. z roślinnością w środku) kuracjusze z porcelanowymi kubeczkami w dłoniach sączą lecznicze szczawy („Zdrój Główny”, „Słotwinka”, „Jan”, „Józef”, „Mieczysław”, „Tadeusz”, „Zuber”).
Zimą pobliska góra – Jaworzyna Krynicka (1114 m n.p.m.) – jest rajem dla narciarzy. Mają tu do dyspozycji m.in. kolejkę gondolową – najdłuższą tego typu w Polsce (tel. +48 18 471 38 68). W 6-osobowych kabinach przewozi w ciągu godziny 1600 osób.
Tratwą po Dunajcu
Niezapomnianych przeżyć dostarcza spływ na drewnianych tratwach Przełomem Dunajca – jednym z najpiękniejszych przełomów rzecznych w Europie. 18-kilometrowa trasa ponad dwugodzinnej przejażdżki po spienionych nurtach górskiej rzeki, wśród urwistych skał Pienińskiego Parku Narodowego, wiedzie z miejscowości Sromowce-Kąty do uzdrowiska Szczawnica.
Tratwami, które zabierają po kilkanaście osób sterują za pomocą długich drągów miejscowi górale, umilając podróż opowieściami i śpiewem (informacje i rezerwacje tel. +48 18 2629721, fax +48 18 2629793). Po mijamy postrzępione turnie Trzech Koron (najwyższe wzniesienie w Pieninach), pokonujemy też charakterystyczne przewężenie koryta rzeki zwane Zbójnickim Skokiem (12 m szerokości i 12 głębokości). Legenda głosi, że w tym miejscu zbójnik Janosik przeskoczył Dunajec, uciekając przed węgierskimi żandarmami. Górale pokazują na skale odciski kierpców Janosika.
Uzdrowisko Szczawnica
Położona u podnóża Pienin Szczawnica (ok. 120 km na południowy wschód od Krakowa) jest znaną miejscowością uzdrowiskową, w której występują lecznicze wody mineralne. Latem spotkasz tu kuracjuszy i turystów, zimą przyjeżdżają narciarze. Swą uzdrowiskową karierę Szczawnica zawdzięcza szlachcicowi węgierskiego pochodzenia Józefowi Szalayowi, który był przed ponad stu laty właścicielem miasta. Do dzisiaj zachowała się XIX-wieczna zabudowa uzdrowiskowa, wzorowana na ówczesnych kurortach zachodnich.
W górach i nad jeziorem
Około 20 km na zachód od Szczawnicy położony jest malowniczy sztuczny zbiornik wodny – Zalew Czorsztyński – powstały wskutek przegrodzenia Dunajca potężną zaporą (404 m długości, 56 m wysokości). To wspaniały akwen do uprawiania sportów wodnych (żeglarstwo, windsurfing) i wędkarstwa, otoczony pasmami górskimi Pienin, Gorców i Beskidów. Na dwóch przeciwległych brzegach zalewu wznoszą się dwie XIV-wieczne warownie – udostępnione do zwiedzania zamki w Niedzicy i Czorsztynie.
Warto zatrzymać się w otwartej kilka lat temu Osadzie Turystycznej Czorsztyn (tel. +48 18 265 03 02, fax 18 265 0355), oferującej luksusowe warunki w zabytkowych willach z XIX wieku położonych tuż nad brzegiem jeziora. Po jeziorze pływa statek wycieczkowy „Biała Dama”, są wypożyczalnie sprzętu wodnego, ośrodki konnej jazdy, a zimą w pobliżu świetne trasy narciarskie ośrodka Czorsztyn-Ski.
800 lat Oświęcimia
Miasto ma ponad 800-letnią historię. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zlokalizowali tutaj największy ze wszystkich obóz zagłady – KL Auschwitz-Birkenau. Obecnie jest to muzeum odwiedzane co roku przez setki tysięcy ludzi z całego świata. Oświęcim jest członkiem Światowego Związku Miast Męczeńskich, kilka lat temu sekretarz generalny ONZ przyznał miastu tytuł „Orędownika pokoju”.