Riwiera Albańska – wybrzeże morza Jońskiego

Riwiera Albańska, znana również jako Bregu (alb.: Riviera shqiptare/Bregu), to obszar położony na południu Albanii, ciągnący się wzdłuż wybrzeża Morza Jońskiego, u podnóża gór Çika, w obwodzie Wlora. Nie należy mylić tego obszaru z całym albańskim wybrzeżem, które obejmuje tereny na północy i w centrum kraju.

Riwiera Albańska rozciąga się na południe od Parku Narodowego Llogara, biegnąc przez urocze miejscowości Borsh, Himara, Qeparo, Pigeras i kończąc się w Lukovej. W 2012 roku Riwiera Albańska została uznana przez portal Frommer’s (https://www.frommers.com/) za jedną z najlepszych atrakcji turystycznych.

Obszar ten zyskał zainteresowanie obcokrajowców dopiero w 2009 roku, kiedy to przebudowano nadmorską trasę SH8. Wówczas odbył się tu koncert DJ-a Tiesto, a także kręcono jeden z odcinków popularnego programu Top Gear, który umożliwił widzom podziwianie pościgu samochodowego po malowniczych nadmorskich ulicach Albanii.

Riwiera Albańska jest sercem nocnego życia Albanii i jednocześnie doskonałym miejscem do relaksu i wypoczynku. Znajdują się tu urokliwe tradycyjne wioski o śródziemnomorskim charakterze, starożytne budowle, malownicze prawosławne cerkwie, urokliwe plaże, krystalicznie czyste morze, malownicze przełęcze górskie, bajkowe zatoki, rzeki, jaskinie oraz plantacje oliwek i sady cytrusowe.

Historia Riwiery Albańskiej ma swoje korzenie w starożytności. W 48 roku p.n.e. Juliusz Cezar, podążając śladami Pompejusza, zatrzymał się w miejscowości Palasë. Następnie przekroczył przełęcz górską Llogara, która została nazwana na jego cześć Przełęczą Cezara.

Bieżący rozwój infrastruktury na Riwierze jest finansowany między innymi przez Bank Światowy. Realizowane projekty obejmują renowacje tradycyjnych dachów i fasad budynków na Riwierze, rewitalizację skwerów miejskich, modernizację sieci wodociągowej oraz poprawę opieki medycznej. Kluby nocne, takie jak Havana Beach Club w okolicach Dhermi oraz Folie Marine w Jalë, przyczyniły się do rozsławienia tego regionu. Riwiera znana jest również z licznych imprez muzycznych, takich jak Soundwave Albania czy Turtle Fest.

Plaże na Riwierze Albańskiej

Saranda

Saranda, znane również jako Onchesmus w czasach starożytnych, to urokliwe miasto położone na południu Albanii. Jest stolicą okręgu Saranda, znajdującego się w obwodzie Wlora. Zasługuje na uwagę ze względu na malownicze położenie nad Morzem Jońskim, przy północnym krańcu zatoki o tej samej nazwie. To 32 tysięczne miasto położone jest naprzeciw greckiej wyspy Korfu, a bliskość Grecji powoduje, że 10% mieszkańców stanowi autochtoniczna ludność Grecka.

Lokalizacja Sarandy nad Morzem Jońskim czyni to miejsce szczególnie atrakcyjnym z uwagi na swoje walory turystyczne. Znajdują się tu urokliwe plaże, błękitne morze oraz malownicze widoki na otaczające góry. Miasto oferuje różnorodne atrakcje kulturalne i historyczne, w tym wiele zabytków. Saranda to doskonałe miejsce na relaks i próbowanie tradycyjnej albańskiej kuchni. Lokalne restauracje oferują wyjątkowe dania, które można delektować, rozkoszując się jednocześnie pięknymi widokami na Morze Jońskie. Nie brakuje tu również możliwości aktywnego spędzania czasu, w tym wodnych sportów, wycieczek w okoliczne góry czy zwiedzania miasta i okolicznych miejscowości.

Ksamil (Εξαμίλια)

Urokliwa, niewielka miejscowość  (ok. 10 tys. mieszkańców) położona u wybrzeży południowej Albanii, w okręgu Saranda. Miejscowość ta cieszy się popularnością ze względu na piękne plaże oraz oddalonym zaledwie 5 kilometrów stanowisku archeologicznym Butrint, które w średniowieczu stanowiło osadę uciekinierów z Troi. Obecnie możemy tam podziwiać pozostałości starożytnego teatru oraz pozostałości bazyliki chrześciańskiej z VI w. Stanowisko to zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co dowodzi ogromnej kulturowej i historycznej wartości tego regionu. Spacerując po ruinach Butrint, można przenieść się w czasie i poczuć ducha starożytnego świata – i to dosłownie.

Ksamil, z uwagi na swoje bliskie położenie wielu atrakcji, stanowi doskonałą bazę wypadową dla podróżujących po południowej Albanii. Wspaniałe plaże, ciepłe morze, a także możliwość eksploracji miejsc o bogatej historii czynią to miejsce niezwykle atrakcyjnym zarówno do aktywnego wypoczynku, jak również do odrobiny relaksu na morzem.

Wlore (Vlorë)

Wlora, znana również jako Vlorë, Valona, lub Βαλόνα, to urokliwe miasto leżące na wybrzeżu Adriatyku w Albanii. Współcześnie zamieszkuje je około 80 000 mieszkańców, według danych z 2011 roku. Jest to stolica zarówno okręgu, jak i obwodu Wlory.

To malownicze nadmorskie miasto, które zachwyca swoim położeniem, otoczone wzgórzem Kuzum-Baba. To właśnie tu znajduje się siedziba muzułmańskiej sekty bektaszytów. Historia Wlory jest niezwykle fascynująca i stanowi ważny punkt w dziejach Albanii.

W 1912 roku Wlora odegrała kluczową rolę, stając się miejscem historycznego spotkania albańskich działaczy narodowych. To tutaj proklamowano deklarację niepodległości Albanii, co stanowiło istotny krok w dążeniu do suwerenności tego kraju. Jednak już w okresie I wojny światowej miasto zostało zajęte przez jednostki włoskiej armii, co wpłynęło na jego losy.

W 1920 roku miała miejsce bitwa o Wlorę, w wyniku której oddziały albańskie odzyskały miasto z rąk włoskich. To wydarzenie miało istotne znaczenie dla przyszłości Albanii i podkreślało jej dążenie do niepodległości.

W historii miasta znalazł się również okres trudności. W 1997 roku, po bankructwie piramid finansowych, Wlora znalazła się pod kontrolą uzbrojonych band. Te grupy wystąpiły przeciwko legalnym władzom, co wprowadziło chaos i niepewność. Warto również wspomnieć, że Wlora było znanym ośrodkiem przemytu ludzi do Włoch, co stanowiło wyzwanie dla władz.

Od 2008 roku urząd burmistrza miasta piastuje Shpetim Gjika, który podejmuje liczne działania na rzecz rozwoju i poprawy sytuacji społecznej w Wlorze. Miasto to, ze swoją bogatą historią i pięknymi widokami, przyciąga zarówno turystów, jak i badaczy historii regionu. To miejsce, które ma wiele do zaoferowania zarówno pod względem kulturowym, jak i przyrodniczym.

Borsh

Nadmorska wioska (ok. 2500 mieszkańców), położona na Albanii Riwierze, w dawnej gminie Lukovë, (powiat Wlora), która w ramach reformy samorządowej przeprowadzonej w 2015 roku stała się częścią gminy Himarë. Borsh zamieszkuje ludność albańska, a wielu z mieszkańców wyznaje islam bektaszycki, w mowie potocznej używany jest tu labijski dialekt języka albańskiego.

Gospodarka Borsh w dużej mierze opiera się na turystyce, hodowli zwierząt oraz rolnictwie. Latem, ze względu na swoje piękne plaże i obfitujący w przyrodnicze walory teren Borsh przyciąga dużą rzeszę turystów, a turystyka stanowi główne źródło dochodów dla miasta. Baza turystyczna jest tu dobrze rozwinięta, a wiosce napotkamy wiele hoteli, restauracji oraz innych firm związanych z sektorem turystycznym. Oprócz turystyki, Borsh posiada gospodarkę opartą na hodowli zwierząt oraz rolnictwie. Na terenie miasta uprawiane są rośliny takie jak oliwki, pomarańcze, cytryny, winogrona, papryka i inne rośliny spożywcze. Istotną rolę w utrzymaniu mieszkańców odgrywa hodowla zwierząt – wytwarza się tu m.in. mięso kóz, owiec i krów.

Palasë

Wieś zamieszkują głównie przedstawiciele mniejszości narodowej – Grecy, którzy posługują się unikalnym dialektem greckim znanym jako dialekt himariocki. To odosobniony dialekt języka greckiego, który jest używany tylko w tej okolicy i charakteryzuje się pewnymi specyficznymi cechami fonetycznymi i leksykalnymi. Palasë wyróżnia wyjątkowe położenie geograficzne, otoczone górami i Morzem Jońskim. To popularne miejsce turystyczne, szczególnie w okresie letnim przyciągające turystów z uwagi na piękne plaże, malownicze widoki i oraz specyficzną kulturę i tradycje Himariotów. Wioska jest również znana z lokalnej kuchni, w której dominuje świeża ryba i owoce morza, a także tradycyjne potrawy kuchni albańskiej i greckiej. Odwiedzający mogą cieszyć się wyjątkowymi smakami przygotowanymi z naturalnych, miejscowych składników.

Himarë

Himarë, znane również jako Himara (gr. Χειμάρρα, Chimara), to malownicze miasto położone na wybrzeżu Albanii, otoczone przez Morze Jońskie. Liczy ono około 2 tysiące mieszkańców, co czyni je stosunkowo niewielką osadą w skali kraju, jednak kryje w sobie fascynujący mikrokosmos kulturowy. Obecność znacznej społeczności greckiej w osadzie jest wynikiem bliskiego sąsiedztwa Albanii z Grecją i historii regionu. Język grecki odgrywa tu znaczącą rolę, będąc drugim językiem w hierarchii językowej regionu. Ta mieszanka kultur i wpływów sprawia, że Himarë jest miejscem wyjątkowy, pozostającym pod silnym wpływem kultury Greckiej co z kolei wpływa na ukształtowanie bogactwa kulturalnego tego regionu.

Piękne położenie nad Morzem Jońskim sprawia, że Himarë przyciąga zarówno turystów, jak i miłośników przyrody. Bliskość morza i gór zapewnia wiele możliwości aktywnego spędzania czasu, a jednocześnie pozwala cieszyć się relaksem na pięknych, piaszczystych plażach.

Dhërmi

Dhërmi (Dhërmiu; grecki: Δρυμάδες, Drymádes) to wieś położona w okręgu Wlora w Albanii. Jest częścią gminy Himara. Wieś znajduje się 42 kilometry na południe od miasta Wlora i tyle samo na północ od południowego miasta Saranda. Znajduje się na stoku Gór Ceraunia, na wysokości około 200 metrów, i składa się z trzech dzielnic: Gjilek, Kondraq, Kallami. Góry opadają na południowy zachód w kierunku wybrzeża Jońskiego i Korfuz na horyzoncie na południu. W pobliżu znajduje się wieś Palasë. Miejscowi mieszkańcy Dhërmi są głównie Grekami etnicznymi, którzy głównie posługują się wariantem greckiego dialektu himariockiego oraz częściowo dialektem albańskim toskim.

W ostatniej dekadzie obszar przybrzeżny przeżywa boom w budowie obiektów noclegowych. Można tu napotkać na spore kompleksy willi drewnianych. W 2018 roku Dhërmi zostało uznane za centrum regionu Riviera Albanii przez Ministerstwo Turystyki i Środowiska. Plaża ma 5 km długości i kończy się wzniesieniem, na którym znajduje się klasztor św. Teodora.

Były minister Blendi Klosi stworzył kampanię turystyczną o nazwie „Smile Albania”, promując lokalną kuchnię albańską jako część „Lokalnych produktów – dodatkowej oferty w pakiecie turystycznym Albanii”. Dhërmi i reszta regionu Himarë są znane z pszczelarstwa i produkcji miodu, gdzie corocznie odbywa się trzydniowy festiwal „Mjalt Fest”.

Zatoka Grama

Zatoka Grama, znana również jako Gjiri i Gramës w języku albańskim, to jedna z wielu malowniczych zatok w zachodnich Górach Ceraunian, położonych wzdłuż albańskiego wybrzeża Morza Jońskiego na Morzu Śródziemnym. Położona na południe od Półwyspu Karaburun stanowi jedno z charakterystycznych miejsc turystycznych tego regionu. Plaże zatoki, otoczone skalistymi klifami, zapewniają doskonałe warunki do relaksu i kąpieli słonecznych. Region ten cieszy się szczególną popularnością wśród miłośników natury, którzy cenią sobie piękno tej części albańskiego wybrzeża.

W skalach przybrzeżnych można znaleźć wyryte inskrypcje, które nadają tej zatoce swoisty urok i tajemniczość. Te inskrypcje są świadectwem obecności ludzi w tym regionie od wieków i przypominają nam o długiej historii osadnictwa nad Zatoką Grama.

Warto dodać, że oprócz piękna przyrody i kulturowego dziedzictwo to miejsce zapewnia doskonałe warunki  do uprawiania sportów wodnych, takich jak nurkowanie czy żeglarstwo. Kryształowo czysta woda Morza Jońskiego przyciąga entuzjastów podwodnego świata, oferując im niezapomniane wrażenia.

Lukovë

Lukovë (Λούκοβο) to wieś i dawna gmina (około 3 tys. mieszkańców) położona w południowej Albanii, w okręgu Vlorë. W ramach reformy samorządowej z 2015 roku, Lukovë stało się jedną z jednostek podziału administracyjnego gminy Himarë. Nazwa Lukovë wywodzi się od albańskiego toponimu i ma pewne korzenie słowiańskie, być może pochodzi od słowiańskich słów „Luk”, „Laka”, „Luka”, które oznaczają wodę płynącą w pobliżu, łąkę nad rzeką lub wilgotną łąkę wzdłuż rzeki.

Pozostałe plaże Riwiery Albańskiej