Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy powstało w 1977 roku z inicjatywy Anny i Tadeusza Pabisów zafascynowanych historią i tradycją wydobycia ropy naftowej w Polsce. To niezwykłe, prywatne muzeum zlokalizowane jest na obszarze malowniczej wsi Libusza, w powiecie gorlickim. Jest ono efektem pasji oraz zaangażowania właścicieli, którzy kiedyś byli aktywnymi pracownikami w sektorze naftowym.
Historia przemysłu naftowego w Gorlicach
Historia przemysłu naftowego w rejonie Gorlic ma swoje korzenie sięgające głęboko w przeszłość, o czym świadczą liczne historyczne dokumenty i wydarzenia. Jednym z pierwszych zapisów pochodzi z roku 1530, kiedy to Seweryn Bonar, burgrabia krakowski i starosta Biecki, podskarbi króla Zygmunta Starego, przypadkowo odkrył ropę, próbując znaleźć złoto w wiosce Ropa. W wyniku tego zdarzenia jego kopalnia została zalana przez tę cenną substancję.
W okresie panowania Jana Kazimierza i jego następców, istniała już świadomość wycieków ropy w rejonie gorlickim. Sołtysom gruntów nadawano wówczas prawo do zbierania oleju skalnego na powierzchni ziemi w Męcinie Wielkiej za ich zasługi w wojnach.
W 1791 roku, na pograniczu wsi Siary i Sękowa, istniały studnie ropne, które były dzierżawione i eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego. Jednak prawdziwym przełomem było założenie pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej w styczniu 1852 roku przez księcia Stanisława Jabłonowskiego w „Pustym Lesie” w Siarach k. Gorlic. Sprowadził on do pracy zawodowych górników ze Śląska, co znacząco przyspieszyło rozwój przemysłu naftowego w regionie.
Szybem „Stanisław” w głębokości 12 sążni, Jabłonowski natrafił na obfity przypływ ropy naftowej w lipcu 1852 roku, a następnie odbył komisyjny odbiór szybu przez kompetentne władze górnicze. Jabłonowski kontynuował prace, kopiąc kolejne szyby, takie jak „Eustachy”, „Kajetan”, „Grzegorz”, „Mikołaj”, „Józef”, „Jan” i „Nowy”. W miejscowości Kobylanka k. Gorlic, książę Jabłonowski posiadał także fabrykę asfaltu, w której w trakcie produkcji asfaltu uzyskał naftę nadającą się do oświetlenia.
W 1853 roku rozpoczęto rozległą akcję poszukiwawczą ropy naftowej w rejonie Gorlickim, co spotkało się z uznaniem w ogólnokrajowej prasie. Galicyjskie władze górnicze oceniły, że rejon Gorlicki ma największe zasoby i stanowi centrum przemysłu naftowego w Monarchii Habsburskiej. Wydarzenie to odbyło się szerokim echem w ówczesnej prasie, która gratulowała księciu Stanisławowi Jabłonowskiemu wkładu w rozwój przemysłu naftowego.
Muzeum Przemysłu Naftowego
Muzeum Przemysłu Naftowego w Libuszy rozpoczęło swoją działalność w 1977 roku, a na terenie muzeum obecnie znajdują się dwie ekspozycje z których jedna poświęcona jest wydobyciu nafty w tym regionie, a druga poświęcona kulturze i życiu codziennemu mieszkańców regionu.
Na wystawie poświęconej przemysłowi naftowemu, można oglądać unikalne eksponaty związane z górnictwem i przetwarzaniem ropy naftowej na tym obszarze. Odwiedzający mogą podziwiać m.in. destylarnię nafty z 1856 roku, kuźnię kopalnianą z połowy XIX wieku, modele szybów wydobywczych z lat 1852-1939, ceramiczne pojemniki na naftę, liczne dokumenty, mapy, narzędzia oraz przyrządy wykorzystywane w procesach wiertniczych. Nie brakuje także zbioru około 500 biogramów górników i pracowników branży naftowej, które stanowią hołd złożony tym, którzy przyczynili się do rozwoju tego sektora.
Drugi dział to sekcja etnograficzna, w której odwiedzający mogą przyjrzeć się dawnej kulturze i życiu codziennemu. Znajdują się tu stare meble, tradycyjne stroje, przedmioty użytku codziennego, narzędzia rolnicze oraz zabytki techniki, takie jak patefon, radioodbiorniki czy maszyny do szycia. Również obrazy i inne pamiątki pozwalają na podróż w czasie i przypominają o przeszłych dziejach.
Od roku 2000 działa przy nim prywatna Fundacja Upowszechniania Historii Przemysłu Naftowego w Regionie Gorlicko-Bieckim, która nadzoruje placówkę i zajmuje się jej promocją. To miejsce, które nie tylko uchyla rąbek tajemnicy przemysłu naftowego, ale także przybliża historię życia codziennego w dawnych czasach.
Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy pełni ważną rolę w zachowaniu historii przemysłu naftowego i etnografii regionu Gorlic. Jego bogate zbiory i działalność badawcza stanowią cenne źródło informacji dla badaczy oraz ciekawą atrakcję dla turystów odwiedzających ten malowniczy zakątek Małopolski. Dodatkowo, w okolicy znajduje się restauracja „Mimoza,” która oferuje smaczne dania i wspaniałe widoki krajobrazowe.
Muzeum Przemysłu Naftowego
38-306 Libusza 67
tel.: +48 13 447 50 72
Wizytę w Muzeum najlepiej zaplanować po wcześniejszym kontakcie telefonicznym.
Aktualne informacje: https://www.facebook.com/profile.php?id=100064283554815