Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy to jedno z najpiękniejszych i najbardziej unikalnych miejsc przyrodniczych w Polsce. Położony na zachodnim wybrzeżu Bałtyku, uznawany jest za skarb narodowego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Znany przede wszystkim z ruchomych wydm oraz malowniczych jezior, Słowiński Park Narodowy przyciąga turystów, naukowców i miłośników przyrody z całego świata.

Słowiński Park Narodowy został założony 1 stycznia 1967 roku i zajmuje obecnie powierzchnię 327,44 km². Położony w samym sercu polskiego wybrzeża, w województwie pomorskim, park obejmuje obszary takie jak Mierzeja Łebska, Nizina Gardeńsko-Łebska oraz fragmenty moreny czołowej, pozostałości ostatniego zlodowacenia, gdzie najwyższym punktem jest wzgórze Rowokół, osiągające 115 m n.p.m. Park obejmuje swym obszarem przymorskie jeziora Łebsko, Gardno i jeziora Dołgie.

Charakterystycznymi elementami Słowińskiego Parku Narodowego są przede wszystkim ruchome wydmy, tworzące wydmowy pas na mierzei. Pod wpływem wiejącego od strony morza wiatru piasek porywany jest przez wiatr i przenoszony w głąb lądu.

W roku 1977 Słowiński Park Narodowy został włączony do sieci rezerwatów biosfery przez UNESCO, w ramach programu „Człowiek i biosfera”, ponadto w 1995 roku, został wpisany na listę obszarów chronionych zgodnie z konwencją ramsarską o obszarach wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu przyrodniczym.

Początkowo park zajmował obszar ok. 18 tys. ha. W 2004 roku powiększono obszar parku o blisko 15 ha, w tym, aż 11 ha obszaru Bałtyku i od tamtej pory jego powierzchnia wynosi 32 744 ha.

Ruchome Wydmy

Jednym z najbardziej znanych i spektakularnych elementów Słowińskiego Parku Narodowego są ruchome wydmy. Są to ogromne piaskowe formacje, które przemieszczają się w kierunku wschodnim pod wpływem wiatru. Wydmy osiągają wysokość do 30 metrów i są jednymi z najwyższych w Europie. Tempo przemieszczania się wydm jest zmienne na całej długości parku i wynosi od 3m do nawet 10 metrów na rok. Ruch piasku wywoływany jest przez wiatr, którego prędkość wynosi powyżej 5 metrów na sekundę, ale warto dodać, że wpływ na proces przemieszczania się wydm jest również uzależniony od temperatury oraz wilgotności. Na „wędrówkę” wydm znacznie większy wpływ mają okresowo występujące wiatry sztormowe, których prędkość przekracza 10 metrów na sekundę.

  Turnicki Park Narodowy

Wydma Czołpińska rozciąga się w zachodniej części Słowińskiego Parku Narodowego tworząc pole wydmowe, którego wysokość osiąga nawet 56 metrów nad poziomem morza. Razem z Wydmą Łączką (Łącką), są najbardziej charakterystycznymi wydmami ruchomymi na tym obszarze. Najbliżej usytuowaną gminą w pobliżu wydm jest Smołdzino, leżące w powiecie słupskim. Wydma Czołpińska jest integralną częścią Mierzei Łebskiej, pasma o długości 35 metrów, które stanowi drugą jednostkę geomorfologiczną po Nizinie Gardeńsko-Łebskiej, kształtującą niezwykły charakter Słowińskiego Parku Narodowego. To miejsce, które fascynuje swoją niepowtarzalną urodą i przyrodniczym bogactwem, przyciągając turystów z całego świata.

Wydma Czołpińska
Wydma Czołpińska, fot. Henryk Bielanowicz, wikipedia CC BY-SA 4.0

Ten niezwykły obszar można podziwiać przemierzając czerwony szlak wytyczony w obrębie ścisłego rezerwatu przyrody. Należy pamiętać, że wydmy Czołpińska i Łącka znajdują się w obrębie strefy ścisłej ochrony „Mierzeja”, co oznacza, że można poruszać się wyłącznie po wyznaczonych szlakach. Przemierzając szlak można podziwiać nie tylko niezwykłe piękno przyrodnicze, ale także unikalne i rzadkie gatunki roślin nadmorskich, które bytują na wydmach Mierzei Łebskiej.

W ciągu wieków wyraźnie obserwowana jest nasilona aktywność procesów eolicznych (erozja na skutek działania wiatru) w tym obszarze, wynikająca z coraz większego wpływu człowieka. Działalność antropogeniczna odegrała tu kluczową rolę, przyczyniając się do erozji wydm i dynamicznego przemieszczania się piaszczystych wałów w parku narodowym. W szczególności, wyrąb lasów oraz niekontrolowany ruch turystyczny stanowią główne czynniki wpływające na te procesy.

Słowiński Park Narodowy jest miejscem o wyjątkowych walorach przyrodniczych i kulturowych, co przyciąga niemal pół miliona turystów rocznie. Niestety, wielu z nich opuszcza wyznaczone szlaki, co ma negatywny wpływ na środowisko wydmowe. Zachowanie to powoduje nie tylko uszkodzenia przyrody, ale także zmiany w ekosystemie tego wyjątkowego obszaru.

Jeziora Słowińskiego Parku Narodowego

Największymi zbiornikami wodnymi w parku są jeziora Łebsko i Gardno i łącznie zajmują obszar nieco przekraczający 10 ha. Oba jeziora są największymi zbiornikami przymorskimi, a jednocześnie jezioro Łebsko jest trzecim co do wielkości jeziorem w Polsce. Jeziora te są zbiornikami słonawowodnymi ze względu na to, iż oba posiadają krótkie kanały ujściowe bezpośrednio do morza bałtyckiego przez co w warunkach sztormowych zasilane są słoną wodą morza Bałtyckiego. Ze względu na wysokie walory przyrodnicze i konieczność ochrony ekosystemu parku w celach turystycznych zostały na ten cel wydzielone ściśle określone obszary. W wybranych miejscach parku dopuszczalne jest wędkowanie. Na jeziorach odbywają się rejsy statkami, a także możliwe jest pływanie kajakami.

  Wigierski Park Narodowy

Edukacja i Ochrona przyrody

Słowiński Park Narodowy jest również bogaty pod względem flory i fauny. W lasach i na wydmach można znaleźć wiele gatunków roślin, w tym wiele chronionych. Park jest domem dla wielu gatunków zwierząt, w tym żurawi, orłów bielików, bocianów czarnych i kormoranów. Park odgrywa kluczową rolę w edukacji ekologicznej i ochronie przyrody w Polsce. Istnieją tu centra edukacyjne, ścieżki przyrodnicze i wiele inicjatyw, które pozwalają zwiedzającym dowiedzieć się więcej o ekosystemach parku oraz o tym, jak je chronić. Ponadto park działa na rzecz zachowania i ochrony unikalnych gatunków i ekosystemów, aby przekazać je przyszłym pokoleniom.

Ruchome wydmy
Ruchome wydmy, fot. Bogusław Chyla, wikipedia CC BY-SA 3.0

Zwiedzanie Parku

Zwiedzanie Słowińskiego Parku Narodowego to niezapomniane doświadczenie dla miłośników przyrody. Można tu spacerować po ścieżkach przyrodniczych, obserwować ptaki, zwiedzać muzea przyrodnicze i oczywiście podziwiać wydmy i jeziora. Park oferuje także wiele możliwości aktywnego wypoczynku, takie jak jazda na rowerze, kajakarstwo i windsurfing. Przez Słowiński Park Narodowy przebiega kilkadziesiąt szlaków turystycznych, w tym 2 szlaki kajakowe i jeden szlak rowerowy.

Słowiński Park Narodowy to prawdziwy klejnot przyrodniczy Polski. Jego ruchome wydmy, malownicze jeziora, różnorodność flory i fauny oraz wysiłki na rzecz ochrony środowiska sprawiają, że jest to miejsce wyjątkowe. Odwiedzenie tego parku to szansa na bliski kontakt z przyrodą, naukę i relaks w jednym. Dla wszystkich miłośników przyrody Słowiński Park Narodowy jest miejscem, które trzeba odwiedzić i doświadczyć jego uroku na własne oczy.